Synonimy: noni, Morinda citrifolia L.
Morwa indyjska (noni) to roślina występująca na wyspach Pacyfiku, w południowo-wschodniej Azji, Australii i Indiach. Od ponad 2000 lat większość części tej rośliny jest używana na różne choroby w kulturze Samoa, a noni jest jednym z najczęściej stosowanych na Hawajach leków roślinnych. W Polsce morwa indyjska znana jest jako składnik suplementów diety, najczęściej w postaci soku z owoców noni.
Działanie i zastosowanie morwy indyjskiej
Morwa indyjska zawiera związki fenolowe, kwasy organiczne, rutynę i beta-sitosterol. Ponadto jest bogatym źródłem potasu. Spośród znalezionych związków fenolowych najważniejsze są antrachinony, a głównymi kwasami organicznymi są kwas kapronowy i kaprylowy. Głównym opisywanym alkaloidem jest kseronina.
Swoją wartość odżywczą noni zawdzięcza minerałom i witaminom. Minerały stanowią 8,4% suchej masy i są to głównie potas, siarka, wapń i fosfor oraz śladowe ilości selenu w soku.}}Chan-Blanco Y, Vaillant F, Perez AM, Reynes M, Brillouet JM, Brat P. (2006). The noni fruit (Morinda citrifolia L.): A review of agricultural research, nutritional and therapeutic properties. Journal of Food Composition and Analysis, 19(6–7):645–654.}} Witaminy zidentyfikowane w owocach to głównie kwas askorbinowy i prowitamina A. Działanie na układ pokarmowy przypisywane jest z kolei skopoletynie.
Za wpływ na profil lipidowy odpowiadają prawdopodobnie irydoidy. Noni jest tradycyjnie stosowana przy przeziębieniach, grypie, cukrzycy i nadciśnieniu, a także jako środek przeciwdepresyjny, przeciwlękowy i przeciwwymiotny. Badania kliniczne potwierdziły lecznicze właściwości morwy indyjskiej w nudnościach i wymiotach pooperacyjnych oraz dyslipidemii. Potencjalnie noni może przyczyniać się również do poprawy jakości życia pacjentów onkologicznych, redukcji ciśnienia tętniczego, poprawy odporności i łagodzenia ChZS. Ponadto badania in vitro i na zwierzętach wskazują na działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwbakteryjne.
Skuteczność morwy indyjskiej potwierdzona w badaniach klinicznych
Pojedyncze badania kliniczne z randomizacją potwierdziły skuteczność przetworów z owoców noni w leczeniu takich wskazań jak:
- Nudności i wymioty pooperacyjne – wytyczne Society for Ambulatory Anesthesia z 2014 roku wskazują owoc noni jako potencjalnie efektywny w zapobieganiu nudnościom i wymiotom pooperacyjnym u dorosłych.[1] Podwójnie zaślepione kontrolowane badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że 600 mg ekstraktu z owoców noni było skuteczniejsze niż placebo w łagodzeniu nudności w pierwszych 6 godzinach po operacji. Pomiędzy 6 a 24 godziną po operacji skuteczność 600 mg ekstraktu była porównywalna z placebo. Mniejsze dawki (150 mg i 300 mg) nie wykazywały skuteczności w żadnym momencie. Ponadto ekstrakt z noni nie wpłynął w żaden sposób na występowanie wymiotów pooperacyjnych.[2]
- Dyslipidemia – klinicznie zaobserwowano, że sok noni znacząco wpływa na zmniejszenie dyslipidemii wywołanej stresem oksydacyjnym związanym z paleniem papierosów. W badaniu z podwójnie ślepą próbą, kontrolowanym placebo, 134 dorosłych nałogowych palaczy przydzielono losowo do 30-dniowego picia soku noni (29,5 lub 118 ml) lub 118 ml placebo. W obu grupach dawek noni obserwowano znaczący spadek średniego całkowitego cholesterolu, lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), trójglicerydów i białka C-reaktywnego w porównaniu z wartością wyjściową, podczas gdy niewielki wzrost udokumentowano w grupie placebo.[3]
Niewystarczające dowody na skuteczność morwy indyjskiej
Badanie na małej grupie pacjentów z zaawansowanymi nowotworami wykazało, że stosowanie kapsułek zawierających liofilizowane owoce noni może poprawiać jakość życia pacjentów onkologicznych. Pacjenci wykazywali zwiększoną aktywność fizyczną i mniejsze zmęczenie.[4] Niektóre badania wskazują, że picie soku zawierającego noni może wpływać na poprawę wydolności fizycznej u sportowców. Wstępne badania kliniczne wykazały także, że sok z noni przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego.[5]
Niewielkie badanie z udziałem zdrowych ochotników wykazało, że spożywanie soku z noni przyczynia się do aktywacji układu immunologicznego, w tym zwiększenia czynności komórek NK.[5] Otwarte badanie kliniczne z udziałem pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego lub biodrowego wykazało, że picie soku z noni wpływa na poprawę jakości ich życia, zwiększenie sprawności fizycznej i zmniejszenie konieczności stosowania leków przeciwbólowych.[6]
W badaniach in vitro i na zwierzętach noni wykazywało także działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwbakteryjne.
Bezpieczeństwo stosowania morwy indyjskiej
W badaniach klinicznych preparaty z noni były bezpiecznie stosowane, a obserwowane działania niepożądane obejmowały głównie nudności i ból brzucha. Istnieją opisy przypadków wskazujące na wzrost aktywności enzymów wątrobowych u pacjentów suplementujących morwę indyjską.
Ze względu na dużą zawartość potasu w soku z noni spożywanie wysokich ilości może powodować hiperkaliemię, co może być szczególnie niebezpieczne u pacjentów z chorobami nerek.
Morwa indyjska w ciąży i podczas laktacji
Brakuje jednoznacznych dowodów na teratogenność morwy indyjskiej, jednak dawniej była ona stosowana jako środek poronny, dlatego nie powinny jej stosować kobiety w ciąży.
Interakcje morwy indyjskiej
Ze względu na wysoką zawartość potasu suplementacja noni wraz z przyjmowaniem leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensynowej, sartanów i diuretyków oszczędzających potas, które podwyższają stężenie potasu, może prowadzić do wzrostu jego poziomu. Teoretycznie stosowanie dużych ilości noni i jednoczesna suplementacja potasem również może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia hiperkaliemii. Noni nasila działanie leków hipotensyjnych i może zwiększać ryzyko uszkodzeń wątroby podczas terapii amiodaronem, karbamazepiną czy metotreksatem. Opis przypadku wskazuje na zmniejszenie skuteczność warfaryny podczas stosowania soku z noni.
Preparaty dostępne na rynku zawierające morwę indyjską
Wybrane suplementy diety dostępne na rynku zawierające morwę indyjską zostały przedstawione w tabeli poniżej.
Nazwa preparatu | Zawartość morwy indyjskiej w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
Noni EkaMedica | 50 ml soku z noni (99,7%)
Pozostałe składniki: Ekstrakt z owoców camu camu (wit. C) |
Suplement diety w formie płynnej, wyprodukowany z soku 100% z owoców noni z dodatkiem naturalnej witaminy C pochodzącej z ekstraktu z owoców camu camu. |
A-Z Noni | 21 ml soku z noni w porcji 30 ml
Pozostałe składniki: Wit. C, tiamina, wit. B6 |
Suplement diety zawierający składniki, które przyczyniają się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego, pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. |
Noni Now Foods | 450–1350 mg sproszkowanego owocu noni | Suplement diety przyczyniający się do likwidowania wolnych rodników, wspierania funkcjonowania układu immunologicznego. |
Nonivital | 40 ml soku z noni | Suplement diety będący uzupełnieniem codziennej zbilansowanej diety, zwłaszcza osób będących na dietach oczyszczających. |
Piśmiennictwo
- Gan, T. J., Diemunsch, P., Habib, A. S., Kovac, A., Kranke, P., Meyer, T. A., Watcha, M., Chung, F., Angus, S., Apfel, C. C., Bergese, S. D., Candiotti, K. A., Chan, M. T., Davis, P. J., Hooper, V. D., Lagoo-Deenadayalan, S., Myles, P., Nezat, G., Philip, B. K., Tramèr, M. R., … Society for Ambulatory Anesthesia (2014). Consensus guidelines for the management of postoperative nausea and vomiting. Anesthesia and analgesia, 118(1), 85–113. https://doi.org/10.1213/ANE.0000000000000002⬏
- Prapaitrakool, S., Itharat, A. (2010). Morinda citrifolia Linn. for prevention of postoperative nausea and vomiting. Journal of the Medical Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet. 93 Suppl 7, S204–S209.⬏
- Wang MY, Peng L, Weidenbacher-Hoper V, Deng S, Anderson G, West BJ. (2012). Noni juice improves serum lipid profiles and other risk markers in cigarette smokers. Scientific World Journal. 2012:594657.23097636⬏
- Issell BF, Gotay C, Pagano I, Franke A. (2005). Quality of life measures in a phase I trial of noni. Journal of Clinical Oncology. 23(16S):782S.⬏
- West, B. J., Deng, S., Isami, F., Uwaya, A., Jensen, C. J. (2018). The Potential Health Benefits of Noni Juice: A Review of Human Intervention Studies. Foods (Basel, Switzerland), 7(4), 58. https://doi.org/10.3390/foods7040058⬏⬏
- Wang, M. Y., Lutfiyya, M. N., Weidenbacher-Hoper, V., Peng, L., Lipsky, M. S., Anderson, G. (2011). Morinda citrifolia L.(noni) improves the Quality of Life in adults with Osteoarthritis. Functional Foods in Health and Disease, 1(2), 75–90.⬏