Nawłoć od wieków stosowana była w schorzeniach pęcherza moczowego i wspomagająco do leczenia ran. Ze względu na liczne właściwości lecznicze wielokrotnie podejmowano próby uprawy rośliny. Jej udomowienie jednak okazało się trudne ze względu na podatność na liczne choroby i ataki owadów. Obecnie roślina powszechnie rośnie w zaroślach, na polanach leśnych i przydrożach. Jest wykorzystywana w całej Europie w schorzeniach dróg moczowych i w zapobieganiu kamieniom nerkowym. Uważana jest za główny surowiec moczopędny.

Surowce

Ziele nawłoci pospolitej – Solidaginis virgaureae herba

Skład chemiczny

Ziele nawłoci zawiera przede wszystkim flawonoidy, saponiny triterpenowe, garbniki katechinowe i kwasy fenolowe.^[1][2]

Działanie

Ziele nawłoci wykazuje działanie:

• moczopędne,^[3]
• przeciwzapalne (co wykazano w badaniach na zwierzętach),^[4]
• przeciwgrzybicze,^[5]
• przeciwbakteryjne,^[6]

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brakuje badań klinicznych, które potwierdzałyby celowość stosowania ziela nawłoci.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Ziele nawłoci może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:

• Schorzenia dróg moczowych.^[7] Ziele nawłoci zwiększa ilość wydalanego moczu, nie powodując przy tym zakłócenia poziomu elektrolitów.

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej ziele nawłoci stosuje się w takich chorobach jak: kamica moczowa, artretyzm, zapalenie górnych dróg oddechowych, obrzęki pochodzenia nerkowego, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle pleców, stany zapalne ucha i katar.

Interakcje

Nie ma klinicznie istotnych interakcji, ale ze względu na silny efekt moczopędny ziele nawłoci, w połączeniu z lekami moczopędnymi, może nadmiernie nasilać diurezę.

Bezpieczeństwo stosowania

Ziele nawłoci u niektórych osób może powodować wystąpienie alergii (np. alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek, pokrzywka) oraz nasilać objawy astmy. Ziele nawłoci jest przeciwwskazane u pacjentów z chorobami serca lub nerek oraz przy nadwrażliwości na rośliny z rodziny Asteraceae.

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Nawłoć jest uważana za główny surowiec moczopędny.

Przykładowe preparaty

Leki zawierające nawłoć pospolitą to:

• Ziele nawłoci (FLOS) – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach zapalnych dróg moczowych jako środek odkażający).

Ponadto nawłoć pospolita lub wyciąg dostępne są w lekach złożonych, takich jak:

• Fitolizyna – pasta do sporządzania zawiesiny doustnej (do stosowania pomocniczo w stanach zapalnych, infekcjach i kamicy dróg moczowych, a także w profilaktyce kamicy nerkowej).
• Nefrobonisol – płyn doustny (do stosowania w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych i w piasku nerkowym jako środek moczopędny).
• Nefrol – płyn doustny (do stosowania pomocniczo w chorobach dróg moczowych jako środek działający moczopędnie).
• Prostapol – płyn doustny (do stosowania w trudnościach w oddawaniu moczu związanych m. in. z łagodnym rozrostem prostaty).
• Urofort – płyn doustny (do stosowania moczopędnie w stanach zapalnych dróg moczowych).

Piśmiennictwo

1. Zhang J et al.: A new phenolic glycoside from the aerial parts of Solidago canadensis. Fitoterapia, 2007.⬏
2. Starks CM et al.: Antibacterial clerodane diterpenes from Goldenrod (Solidago virgaurea). Phytochemistry, 2010.⬏
3. Chodera A et al.: Effect of flavonoid fractions of Solidago virgaurea L. on diuresis and levels of electrolytes. Acta PolPharm, 1991.⬏
4. Leuschner J: Anti-inflammatory, spasmolytic and diuretic effects of a commercially available Solidago gigantea herb extract. Arzneimittelforschung, 1995.⬏
5. Bader G, Kulhanek Y, Ziegler-Bohme H: The antifungal action of polygalactic acid glycosides. Pharmazie, 1990.⬏
6. Thiem B, Goslinska O: Antimicrobial activity of Solidago virgaurea L. from in vitro cultures. Fitoterapia, 2002.⬏
7. EMA: Community herbal monograph on Solidago Virgaure L., herba, 2008.⬏