Do apteki przychodzi 73-letnia pani Barbara zrealizować receptę na regularnie stosowane leki. Przy okazji przynosi zakupione kilka miesięcy wcześniej krople do oczu stosowane w leczeniu jaskry, ponieważ ze względu na ilość leków, które stosuje, ma poczucie zagubienia i nie wie, jak należy je stosować.
Wywiad i obserwacje
Z wywiadu przeprowadzonego z pacjentką wynika, że:
- od kilku lat stosuje bimatoprost (Bimican), który przyjmuje raz dziennie, na noc,
- 2 miesiące temu zrealizowała nową receptę na betaksolol (Betoptic, Optibetol), który przyjmuje dwa razy dziennie, rano i do obiadu, żeby „nie mieszać ich z kroplami stosowanymi na noc”,
- w czasie aplikacji kropli ocznych pacjentka podaje je na powiekę a następnie mruga, aby wprowadzić je do oka.
Interwencja
Głównym problemem pacjentki jest nieprawidłowa technika podawania kropli ocznych. Wyjaśniono, że betaksolol (oraz jakiekolwiek inne krople oczne) należy podawać bezpośrednio do worka spojówkowego, a nie na powiekę. Następnie należy uciskać przewód łzowy, w celu uniknięcia zwiększenia wchłaniania leku do krwioobiegu a przez to bradykardii. Mruganie natomiast, zamiast „wprowadzić” lek do worka spojówkowego, prowadzi do jego szybszego usuwania. W celu łatwiejszego podawania kropli ocznych doradzono delikatne naciągnięcie dolnej powieki, tak by zminimalizować odruch mrugania.
Dodatkowo, po sprawdzeniu z przyniesioną receptą pacjentce wyjaśniono, że krople z beta-blokerem powinny być stosowane 2 razy dziennie, jednak drugą dawkę należy aplikować do oczu wieczorem, około 2 godziny przed pójściem spać. W ten sposób lek w ciągu nocy osiągnie swój szczyt działania, a jednocześnie jego 12-godzinne działanie pozwoli obniżyć ciśnienie wewnątrzgałkowe aż do rana, gdy zastosowana powinna zostać druga dawka betaksololu.[1][2] Doradzono również, aby krople z bimatoprostem zastosować bezpośrednio przed pójściem spać. Jako że pora jedzenia przez pacjentkę kolacji przypada około 2 godzin przed pójściem spać, zasugerowano, aby zastosować krople z beta-blokerem w czasie posiłku, w celu zwiększenia compliance.
Stosując krople w opisany sposób pacjentka osiągnie optymalny efekt poprzez uniknięcie jego wzrostów ciśnienia wewnątrzgałkowego w nocy, a przez to potencjalnie, „oszczędzi” nerw wzrokowy, którego uszkodzenie jest przyczyną jaskry.
Pani Barbara poprosiła o sporządzanie krótkiej notatki, rozpisującej nowy schemat i technikę stosowania kropli do oczu i obiecała spróbować stosowania ich zgodnie z zaleceniami.
Piśmiennictwo
- Brooks, A. M., & Gillies, W. E. (1992). Ocular beta-blockers in glaucoma management. Clinical pharmacological aspects. Drugs & aging, 2(3), 208–221. https://doi.org/10.2165/00002512-199202030-00005⬏
- Polskie Towarzystwo Okulistyczne. (2022). Wytyczne diagnostyki i leczenia jaskry. Dostęp: 28.07.2022.⬏
