Anatoksyna (ang. anatoxin/anatoxine) to toksyna bakteryjna (zwykle egzotoksyna), której toksyczność została inaktywowana lub stłumiona chemicznie (przez dodanie formaliny) lub termicznie (przez ogrzewanie), bez wpływu na jej inne właściwości, w tym zdolność do wywołania swoistej odpowiedzi odpornościowej.
Zastosowanie
Anatoksyny wykorzystuje się jako szczepienia w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej. Po podaniu wytwarzane są więc przeciwciała, czego efektem jest tworzenie pamięci immunologicznej przeciw markerom molekularnym toksyny, bez powodowania wywoływanej przez nie choroby. W porównaniu do podania antytoksyn (surowicy) działania niepożądane występują dużo rzadziej.
Anatoksyny na polskim rynku
| Nazwa handlowa | Substancja czynna |
|---|---|
| Szczepionka tężcowa adsorbowana (T) | tetanus toxoid (toksoid tężcowy) nie miej niż 40 j.m. toksoidu tężcowego |
| Tetana | |
| D - Szczepionka błonicza adsorbowana | diphtheria toxoid (toksoid błoniczy) nie mniej niż 30 j.m. toksoidu błoniczego |
| d - Szczepionka błonicza adsorbowana | diphtheria toxoid (toksoid błoniczy) nie mniej niż 5 j.m. toksoidu błoniczego |
| DTP - Szczepionka błoniczo-tężcowo-krztuścowa adsorbowana | diphtheria toxoid + pertussis vaccine + tetanus toxoid (toksoid błoniczy + szczepionka przeciw krztuścowi + toksoid tężcowy) nie mniej niż 30 j.m. toksoidu błoniczego, 4 j.m. zabitych pałeczek krztuśca, nie mniej niż 40 j.m. toksoidu tężcowego |
