Drabina analgetyczna to schemat farmakologicznego leczenia bólu zdefiniowany przez WHO. Pierwotnie miała służyć jako wytyczne do leczenia bólu nowotworowego, ale jest powszechnie stosowana do leczenia wszystkich rodzajów bólu. Wybór odpowiednie leku ze schematu zależy od natężenia bólu odczuwanego przez pacjenta, jego patomechanizmu powstawania oraz mechanizmu działania leku.
W schemacie wyróżniono trzy stopnie intensywności leczenia w przypadku dorosłych, dwie w przypadku dzieci oraz leki dodatkowe mające pomóc w leczeniu. Przejście na wyższy stopień drabiny wynika z braku skuteczności leków z niższego drabiny lub w przypadku narastania bólu.[1][2]
Stopień Stosowane leki Uwagi I stopień
ból słaby do umiarkowanegoNLPZ: ibuprofen (Nurofen), ketoprofen(Ketonal, deksketoprofen (Dexak), naproksen, diklofenak (Olfen, Voltaren, Diky ), nimesulid (Nimesil, Aulin)
paracetamol
metamizol
Czytaj też: Klasyfikacja NLPZistnieje możliwość łączenia NLPZ z paracetamolem w celu zwiększenia skuteczności leczenia II stopień
ból umiarkowany do silnegosłabsze opioidy:
kodeina (Thiocodin, Dafalgan Codeine, Efferalgan Codeine, Paramax-Cod, Solpadeine, Talvosilen, Ultracod)
tramadol (Poltram, Tramal, Tramadol, Adamon, Noax Uno, Oratram)
dihydrokodeina (DHC Continus)
nefopam (Nefopam)zaleca się kontynuowanie podawania leku z I stopnia drabiny analgetycznej w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych oraz możliwości używania mniejszych dawek leków z II stopnia drabiny analgetycznej
nie łączy się dwóch leków z II stopnia drabiny analgetycznejIII stopień
ból silny do bardzo silnegosilne opioidy:
morfina (Sevredol, Doltard, MST Continus, Vendal)
oksykodon (Accordeon, OxyNorm, Oxycodone, OxyContin, Oxydolor, Reltebon)
fentanyl (Instanyl, PecFent, Vellofent, Effentora, Matrifen, Durogesic, Fentanyl Actavis)
buprenorfina (Bunondol, Bunorfin, Suboxone, Melodyn, Buprenorfina Teva, Transtec)
metadonzwrócić uwagę pacjentowi na możliwość występowania zaparć
Piśmiennictwo
- WHO: pain ladder pełny tekst [dostęp: 12.10.2017]⬏
- Woroń J., Dobrogowsk J., Wordliczek J., Kleja J.: Leczenie bólu w oparciu o drabinę analgetyczną WHO, Medycyna po Dyplomie 2011(20); 8(185): 52-61. pełny tekst .PDF⬏
Dla osób zainteresowanych terapią bólu dodam, że drabina analgetyczna NIE ma zastosowania do terapii bólu poza terapią bólu nowotworowego ze złym rokowaniem. Stosowanie drabiny we wszystkich rodzajach bólu to błąd i przyczyna polipragmazji. Wiele się zmieniło w kwestii zrozumienia bólu przewlekłego w ciągu ostatnich 50 lat.