Jak rozpoznać udar?
Udar mózgu to obumarcie części mózgu wskutek zatrzymania dopływu krwi do mózgu.
Zahamowanie lub ograniczenie przepływu krwi w tętnicy to tzw. udar niedokrwienny. Może być wynikiem miażdżycy lub zatoru. W chorobie miażdżycowej powstaje tzw. blaszka miażdżycowa, która odkłada się w świetle naczynia, zmniejszając jego średnicę aż do momentu całkowitego zamknięcia. Zator powstaje w momencie, gdy kawałek blaszki miażdżycowej, która oderwała się od ściany naczynia, wędruje z krwią i blokuje mniejsze naczynie, hamując tym samym dopływ krwi do narządu, za którego ukrwienie odpowiada zatkane naczynie. Zator może powstawać w sercu lub w innym narządzie np. mózgu.
Przyczyną udaru może być także uszkodzenie tętnic, przez które płynie krew. W jego wyniku dochodzi do wylewu krwi poza naczynie – mówimy wtedy o tzw. udarze krwotocznym. W miejscu, gdzie krew wylewa się poza naczynie, dochodzi do zniszczenia tkanek. Dodatkowo krew wylewając się do mózgu, doprowadza do wzrostu ciśnienia w obrębie czaszki.
Objawy udaru
W zależności od tego, która część mózgu została uszkodzona, udar może dawać różne objawy. Do najczęstszych z nich należą:
- osłabienie, odrętwienie mięśni twarzy, zwykle po jednej stronie – jeśli to możliwe, poproś, aby chory się uśmiechnął – uśmiech osoby z udarem mózgu jest niesymetryczny),
- trudności w mówieniu i połykaniu – jeśli osoba nagle zaczęła mówić bardzo niewyraźnie, poproś o powtórzenie prostego zdania – osoba z udarem mózgu będzie mieć problem z odtworzeniem zdania),
- osłabienie siły mięśni, zwykle też po jednej ze stron, poproś o podniesienie rąk – jedna z rąk prawdopodobnie będzie niżej.
Inne objawy udaru to silny ból i zawroty głowy, problemy z widzeniem (szczególnie ograniczenie zakresu pola widzenia), utrata równowagi i problemy z koordynacją.
W razie wystąpienia takich objawów koniecznie zadzwoń po pogotowie 112 lub 999. Nie zwlekaj, liczą się sekundy!
Jak udzielić pierwszej pomocy?
- Jak najszybciej wezwij pogotowie ratunkowe – zadzwoń pod numer 112 lub 999.
- Jeśli osoba jest przytomna, ułóż ją w komfortowej dla niego pozycji. Jeśli nie ma z nią kontaktu, ułóż ją w tzw. pozycji bocznej ustalonej.
- Kontroluj oddech poszkodowanego. Jeśli przestanie oddychać, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Poszkodowany powinien być wtedy ułożony na plecach, na twardej powierzchni. Najpierw wykonaj dwa wydechy do ust, zatykając nos poszkodowanego, a następnie 30 uciśnięć klatki piersiowej. Powtarzaj ten cykl do przyjazdu pogotowia ratunkowego.
Wydał(a):
