Transkrypcja:

Cześć, tu Magdalena Burat. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem o ketoprofenie. Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.

Ketoprofen należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Został zsyntetyzowany w 1967 roku we Francji i wprowadzony do użytku klinicznego w 1973 roku. Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne.

W Polsce od 2017 roku ketoprofen jest dostępny w obrocie jako lek wydawany bez recepty.

Producenci leków dążą do poprawy profilu farmakokinetycznego ketoprofenu, aby zapewnić najwyższą skuteczność i bezpieczeństwo leku. Takim zabiegiem było wprowadzenie na rynek połączenia ketoprofenu z lizyną.

Działanie ketoprofenu wynika z hamowania aktywności enzymu COX-1 i COX-2 w sposób nieselektywny, co prowadzi do zahamowania syntezy prostaglandyn, które odgrywają istotną rolę w patomechanizmach stanów zapalnych. Silne hamowanie aktywności enzymu COX-1 w śluzówce żołądka zmniejsza także wytwarzanie ochronnych prostaglandyn, ale bardzo krótki okres półtrwania ketoprofenu zapewnia bezpieczeństwo farmakoterapii i niskie ryzyko powikłań żołądkowo-jelitowych na tle innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wskazaniem do stosowania leków z ketoprofenem są bóle głowy, zębów, bóle pourazowe, miesiączkowe, migrenowe, mięśniowe i kostno-stawowe. Ketoprofen może być rekomendowany w terapii skojarzonej bólu w przebiegu choroby nowotworowej. W wielu wskazaniach lek z ketoprofenem wykazuje przewagę w skuteczności działania nad innymi lekami przeciwbólowymi, co zostało potwierdzone wynikami badań. U migreników ketoprofen szybciej przerywa napad migreny w porównaniu do paracetamolu. Ketoprofen jest skuteczniejszy niż kwas acetylosalicylowy w łagodzeniu bólu poporodowego oraz skuteczniejszy od naproksenu w leczeniu bolesnego miesiączkowania.

Lek jest dostępny w obrocie bez recepty w postaci kapsułek do stosowania od 15. roku życia lub w postaci granulatu do sporządzenia roztworu doustnego od 16. roku życia, a jako lek na receptę dodatkowo dostępny jest w postaci tabletek, roztworu do wstrzykiwań oraz żelu i aerozolu na skórę.

Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym po prostu warto wiedzieć?

Pacjentom, dla których skuteczność ibuprofenu i diklofenaku nie jest satysfakcjonująca zaproponuj ketoprofen. Silniejsze działanie ketoprofenu zostało potwierdzono w metaanalizie z 2013 roku.

Wydając pacjentowi lek z ketoprofenem upewnij się, że nie stosuje on innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, co mogłoby nasilić gastrotoksyczność. U pacjentów z czynnikami predysponującymi do wystąpienia krwawień z przewodu pokarmowego zaleć wdrożenie profilaktycznego stosowania środków gastroprotekcyjnych, do których należą inhibitory pompy protonowej np. pantoprazol lub omeprazol. Koniecznie udziel pacjentowi wskazówkę, aby leki osłonowe przyjmował na czczo, co najmniej 30 minut przed posiłkiem. Odradzaj stosowanie ketoprofenu osobom z czynną chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, epizodami krwawienia z przewodu pokarmowego czy stwierdzonymi chorobami zapalnymi jelit.

Pacjentowi, który kiedykolwiek zgłaszał problemy żołądkowe poleć ketoprofen w postaci soli lizynowej, ponieważ według badań na zwierzętach lizyna wykazuje właściwości gastroprotekcyjne. Dodatkowo lizynian ketoprofenu osiąga około czterokrotnie szybciej stężenie maksymalne w osoczu w porównaniu z formą kwasową, dzięki czemu pacjent szybciej uzyska efekt przeciwbólowy.

Wydając pacjentowi ketoprofen w postaci żelu lub aerozolu do stosowania na skórę uprzedź go o możliwych reakcjach uczuleniowych lub podrażnieniach skóry. W celu zapobiegania wystąpieniu reakcji nadwrażliwości na światło, zaleć pacjentowi w okresie stosowania leku oraz przez 2 tygodnie po zakończeniu aplikacji leku, unikanie bezpośredniej eskpozycji na światło słoneczne oraz na promienie UV w solarium.

Jeżeli pacjent poszukujący leku przeciwbólowego poinformuje cię, że w przeszłości wystąpiły u niego reakcje nadwrażliwości na kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne to wytłumacz mu, że podobna reakcja może wystąpić po zastosowaniu ketoprofenu, dlatego lepszym rozwiązaniem będzie, jeśli zaproponujesz mu lek z paracetamolem.

Wśród dużej ilości leków stosowanych przez pacjentów zwłaszcza w starszym wieku mogą znaleźć się leki, które podobnie jak ketoprofen wykazują właściwości gastrotoksyczne. Poinformuj pacjenta, że stosowanie ketoprofenu w połączeniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, kwasem acetylosalicylowym w dawkach kardioprotekcyjnych, lekami przeciwzakrzepowymi lub przeciwpłytkowymi może prowadzić do zwiększonego ryzyka krwawień z przewodu pokarmowego.

Pacjentom, którzy leczą się na nadciśnienie tętnicze i proszą o niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ketoprofen, zwróć uwagę, że ciśnienie może być zwiększone z czasem stosowania tego leku, dlatego zaleć wykonywanie dodatkowych pomiarów ciśnienia.

Ketoprofenu nie polecaj kobietom w ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze z uwagi na szkodliwy wpływ leku na płód. Jest to spowodowane ryzykiem uszkodzenia nerek, serca lub płuc u płodu, a także wystąpieniem przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego. Ketoprofenu powinny unikać także kobiety w pierwszym i drugim trymestrze.

Według aktualnych badań stosowanie ketoprofenu u kobiety karmiącej piersią nie jest przeciwwskazane ze względu na małe prawdopodobieństwo przenikania leku do mleka matki w istotnym stężeniu. Nie jest to jednak lek pierwszego wyboru w leczeniu bólu u kobiet w okresie laktacji, dlatego rekomenduj stosowanie paracetamolu lub ibuprofenu, które są lekami o najlepiej udokumentowanym bezpieczeństwie.

Pacjenci z astmą oskrzelową mają częściej nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne, dlatego należy zachować ostrożność przy stosowaniu ketoprofenu.

Cały czas trwają badania nad poszukiwaniem formy ketoprofenu, która byłaby bezpieczniejsza dla żołądka i powodowała jak najmniej działań niepożądanych. Nowo odkrywane formy ketoprofenu wykazują dodatkowe właściwości, więc bardzo prawdopodobne, że w przyszłości zakres wskazań do stosowania ketoprofenu będzie szerszy. Niektóre badane cząsteczki wskazują na możliwy kierunek zastosowania ich do leczenia lub zapobiegania chorobom alergicznym zależnym od IgE, w leczeniu obrzęku limfatycznego, włókniakomięsaka i glejaka czy w transplantologii. Opublikowane badania sugerują, że ketoprofen może wykazywać właściwości przeciwdepresyjne, przeciwlękowe i chemoprewencyjne.

To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.

Czytaj też: Jakie przewagi mają połączenia ketoprofenu i ibuprofenu z lizyną? – Wyjaśniamy!