W starożytnej Europie ziele krwawnika nazywano „herba militaris”, ponieważ stosowano je do leczenia ran odniesionych w bojach przez żołnierzy. Celtyccy druidzi przy pomocy ziela krwawnika przepowiadali pogodę. Według mitologii greckiej Achilles pod Troją opatrywał rannych żołnierzy zielem krwawnika, które od wieków znane było ze swoich właściwości przeciwkrwotocznych.

Surowce

Ziele krwawnika – Millefolii herba

Skład chemiczny

Ziele krwawnika jest bogate w olejek eteryczny (0,25-0,5%), którego głównym składnikiem jest chamazulen, ponadto achillicyna (i jej pochodne, np. millefolina), endonadtlenki gwajanolidowe (achifolid), pochodne eudesmanolidowe (tauremisyna), pochodne longipinenu i germakranu, α-pinen, tujon, borneol, cyneol, kariofylen.

Oprócz olejku eterycznego ziele krwawnika zawiera flawonoidy (apigenina luteolina, izoramnetyna), poliacetyleny, fenolokwasy, triterpeny i sterole.

W działaniu surowca pewną rolę odgrywają też związki azotowe (betaina, stachydryna, achilleina, cholina), kumaryny, garbniki, glukozyd cyjanogenny – prunazyna oraz sole mineralne.

Działanie

Ziele krwawnika wykazuje działanie:

• przeciwzapalne,
• spazmolityczne,
• żółciotwórcze,
• przeciwkrwotoczne,
• wiatropędne.

Czytaj też:

Chaber bławatek – Centaurea cyanus L.

Połonicznik nagi – Herniaria glabra L.

Babka lancetowata – Plantago lanceolata L.

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brakuje badań klinicznych, które potwierdzałyby celowość stosowania ziela krwawnika.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Ziele krwawnika może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:^[1]

• przejściowy brak apetytu,
• zaburzenia trawienia, na przykład wzdęcia i odbijanie,
• umiarkowane skurcze menstruacyjne,
• małe, powierzchowne rany.

Zastosowanie w medycynie ludowej

Ziele krwawnika w medycynie ludowej jest stosowane jako środek na takie schorzenia jak: krwawienia, kamica nerkowa, stany skurczowe dróg moczowych, przewlekłe zaparcie, stany zapalne skóry i trudno gojące się rany.^[2]

Interakcje

Nie są znane interakcje ziela krwawnika z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z alergią na Asteraceae. Według monografii EMA, ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania ziela krwawnika, nie jest ono zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Nie należy też podawać surowca dzieciom do 12. roku życia.

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Krwawnik ma działanie przeciwzapalne, spazmolityczne, żółciopędne i przeciwkrwotoczne.

Krwawnik jest używany tradycyjnie do leczenia stanów zapalnych skóry, stanów skurczowych przewodu pokarmowego i dróg moczowych, przewlekłych zaparć, utraty apetytu oraz do hamowania drobnych krwawień.

Krwawnik jest przeciwwskazany u osób stosujących leki przeciwzakrzepowe i hamujące agregację płytek krwi.

Krwawnik należy stosować ostrożnie w połączeniu z litem, lekami zobojętniającymi kwas żołądkowy, inhibitorami pompy protonowej i blokerami receptora H2.

Krwawnik stosowany w ciąży może wywołać poronienie. ^[3]

Przykładowe preparaty

Leki zawierające ziele krwawnika pospolitego to:

• Ziele krwawnika (FLOS, Kawon) – zioła do zaparzania (do stosowania w leczeniu niestrawności i braku łaknienia oraz zewnętrznie jako okłady w drobnych uszkodzeniach skóry).
• Krwawnik fix (Herbapol) – zioła do zaparzania (do stosowania w leczeniu niestrawności i braku łaknienia oraz zewnętrznie jako okłady w drobnych uszkodzeniach skóry).

Ponadto krwawnik lub wyciąg jest składnikiem leków złożonych:

• Artecholin N – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Enterosol – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Gastrobonisol – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Hemorol – czopki doodbytnicze (do stosowania w chorobie hemoroidalnej, stanach zapalnych i podrażnieniach śluzówki odbytu).
• Hepatosan – zioła do zaparzania (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Imupret N – krople doustne i Imupret – tabletki drażowane (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu).
• Nefrobonisol – płyn doustny (do stosowania moczopędnie w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych i w piasku nerkowym jako środek moczopędny).
• Nervosan – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach nadpobudliwości nerwowej i zaburzeniach snu).
• Salviasept – płyn do sporządzania roztworu do płukania jamy ustnej i gardła (do stosowania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła).

Piśmiennictwo

1. EMA: Community herbal monograph on Achillea millefolium L., herba, 2011.⬏
2. Benedek B, Kopp B: Achillea millefolium L. s.l. revisited: Recent findings confirm the traditional use. Wien Med Wochenschr, 2009.⬏
3. DerMarderosian A, Beutler JA [red]: The Review of Natural Products. Facts & Comparisons, 2014.⬏