Synonimy: DMSO2, dimetylosulfon, methylsulfonylmethane

Metylosulfonylometan (MSM) to bezzapachowy, organiczny związek siarki, który powstaje w wyniku utleniania dimetylosulfotlenku (DMSO). Metylosulfonylometan występuje w wielu produktach spożywczych, np. w świeżych warzywach, mięsie i nabiale, a także jest składnikiem suplementów diety na stawy i poprawę wyglądu skóry.

Działanie i zastosowanie MSM

Metylosulfonylometan stanowi jedno ze źródeł siarki koniecznej do syntezy aminokwasu egzogennego – metioniny. Siarka jest także wykorzystywana przez organizm do utrzymania prawidłowej struktury tkanki łącznej, w tym chrząstki stawowej, kolagenu, elastyny czy keratyny. Nie zostało ustalone dobowe dzienne zapotrzebowanie na MSM i siarkę, stąd informacje o tym, że MSM może „uzupełniać niedobory siarki w organizmie” są nieprawdziwe. Badania kliniczne potwierdziły skuteczność MSM w leczeniu ChZS. Ponadto MSM może być potencjalnie skuteczny w poprawie wyglądu skóry, redukcji trądziku różowatego, łagodzeniu bólu mięśni po wysiłku i w leczeniu choroby hemoroidalnej. Metylosulfonylometan jest prawdopodobnie nieskuteczny w leczeniu cukrzycy, alergii, zaburzeń żołądkowo-jelitowych, niewydolności żylnej. Badania na zwierzętach sugerują, że MSM może wykazywać pewną skuteczność w prewencji nowotworów.

Skuteczność MSM potwierdzona w badaniach klinicznych

Badania kliniczne potwierdziły skuteczność MSM w leczeniu schorzeń takich jak:

• Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) – w podwójnie zaślepionym badaniu klinicznym z randomizacją i grupą placebo porównywano stosowanie doustnego MSM, glukozaminy lub ich połączenia (obu w dawkach 1500 mg na dobę) u pacjentów z łagodną i umiarkowaną ChZS. Po 12 tygodniach wszystkie badane grupy poza kontrolną doświadczyły zmniejszenia bólu i obrzęku, a połączenie glukozaminy i MSM okazało się bardziej skuteczne niż monoterapia.^[1] W innym badaniu z randomizacją i podwójnie ślepą próbą pacjenci z ChZS kolanowych otrzymywali doustnie MSM w dawkach stopniowo wzrastających do 6 g na dobę i po 12 tygodniach zaobserwowano u nich większy spadek bólu i upośledzenia funkcji fizycznej w porównaniu z grupą kontrolną otrzymującą placebo.^[2] Dłuższe, 6-miesięczne badanie z randomizacją, również z udziałem pacjentów z ChZS kolanowych, nie potwierdziło jednak tych wyników: przewlekłe stosowanie MSM w dawce 5 g na dobę i kwasu bosweliowego 7,2 mg na dobę nie przyniosło istotnej różnicy w zmniejszeniu odczuwania bólu oraz poprawie funkcji stawów w porównaniu z grupą kontrolną. Warto jednak zaznaczyć, że zaobserwowano redukcję w stosowaniu leków przeciwbólowych.^[3]

Niewystarczające dowody na skuteczność MSM

Wskazania, w których MSM wykazuje pewne właściwości lecznicze, jednak dowody są niewystarczające, aby w pełni ocenić jego działanie to:

• Poprawa wyglądu skóry – we wstępnym badaniu klinicznym wykazano, że stosowanie 1–3 g MSM dziennie przez 16 tygodni może poprawiać nawilżenie, gładkość i elastyczność skóry oraz zmniejszać widoczność zmarszczek w porównaniu z placebo. Potrzeba jednak dalszych badań, aby potwierdzić skuteczność MSM w redukcji oznak starzenia skóry.^[4]
• Trądzik różowaty – miejscowo stosowany MSM w połączeniu z sylimaryną był badany z udziałem pacjentów z trądzikiem różowatym i wykazano zmniejszenie rumienia, grudek i nasilenia świądu,^[5] ale wyniki nie wystarczają do potwierdzenia skuteczności MSM w tym wskazaniu.
• Ból mięśni po wysiłku fizycznym – stosowanie MSM w dawce 50 mg na kg m.c. przez 10 dni u osób uprawiających intensywny wysiłek fizyczny skutkowało obniżeniem poziomu bilirubiny oraz kinazy kreatynowej we krwi, czyli wskaźników zapalenia i uszkodzenia mięśni.^[6] Ochronny wpływ MSM na mięśnie wymaga jednak potwierdzenia w badaniach na większej grupie osób.
• Choroba hemoroidalna – badanie z udziałem 36 pacjentów wykazało, że miejscowe stosowanie preparatu zawierającego kwas hialuronowy, olejek z drzewa herbacianego i MSM redukuje objawy choroby hemoroidalnej, takie jak ból podczas defekacji i krwawienie.^[7]

Brak dowodów na skuteczność MSM

W badaniach na szczurach wykazano, że podawanie MSM przyczynia się do opóźnienia rozwoju raka okrężnicy i raka piersi, jednak brakuje badań klinicznych potwierdzających działanie prewencyjne MSM w nowotworach. Brakuje również dowodów na skuteczność MSM w zapobieganiu cukrzycy, łagodzeniu alergii i zaburzeń żołądkowo-jelitowych oraz zmniejszaniu objawów niewydolności żylnej.

Bezpieczeństwo stosowania MSM

Metylosulfonylometan jest dobrze tolerowany, w jednym z badań klinicznych wykazano podobną częstość działań niepożądanych w grupie przyjmującej MSM i placebo.^[8] Możliwe skutki uboczne to wzdęcia, zaparcia, spadek koncentracji, zmęczenie, ból głowy, niestrawność i bezsenność. Nie zidentyfikowano żadnych przeciwwskazań do stosowania MSM. Ponadto MSM nie wchodzi w istotne interakcje z lekami ani żywnością.

Preparaty dostępne na rynku zawierające MSM

Wybrane suplementy diety dostępne na rynku zawierające MSM zostały przedstawione w tabeli poniżej.

Wybrane suplementy zawierające MSM.

Piśmiennictwo

1. Notarnicola, A., Tafuri, S., Fusaro, L., Moretti, L., Pesce, V., Moretti, B. (2011). The “MESACA” study: methylsulfonylmethane and boswellic acids in the treatment of gonarthrosis. Advances in therapy, 28(10), 894–906. https://doi.org/10.1007/s12325-011-0068-3⬏
2. Kim, L. S., Axelrod, L. J., Howard, P., Buratovich, N., Waters, R. F. (2006). Efficacy of methylsulfonylmethane (MSM) in osteoarthritis pain of the knee: a pilot clinical trial. Osteoarthritis and cartilage, 14(3), 286–294. https://doi.org/10.1016/j.joca.2005.10.003⬏
3. Notarnicola, A., Tafuri, S., Fusaro, L., Moretti, L., Pesce, V., Moretti, B. (2011). The “MESACA” study: methylsulfonylmethane and boswellic acids in the treatment of gonarthrosis. Advances in therapy, 28(10), 894–906. https://doi.org/10.1007/s12325-011-0068-3⬏
4. Muizzuddin, N., Benjamin, R. (2020). Beauty from within: Oral administration of a sulfur-containing supplement methylsulfonylmethane improves signs of skin ageing. International journal for vitamin and nutrition research. Internationale Zeitschrift fur Vitamin- und Ernahrungsforschung. Journal international de vitaminologie et de nutrition, 1–10. Advance online publication. https://doi.org/10.1024/0300-9831/a000643⬏
5. Berardesca, E., Cameli, N., Cavallotti, C., Levy, J. L., Piérard, G. E., de Paoli Ambrosi, G. (2008). Combined effects of silymarin and methylsulfonylmethane in the management of rosacea: clinical and instrumental evaluation. Journal of cosmetic dermatology, 7(1), 8–14. https://doi.org/10.1111/j.1473-2165.2008.00355.x⬏
6. Barmaki, S., Bohlooli, S., Khoshkhahesh, F., Nakhostin-Roohi, B. (2012). Effect of methylsulfonylmethane supplementation on exercise – Induced muscle damage and total antioxidant capacity. The Journal of sports medicine and physical fitness, 52(2), 170–174.⬏
7. Joksimovic, N., Spasovski, G., Joksimovic, V., Andreevski, V., Zuccari, C., Omini, C. F. (2012). Efficacy and tolerability of hyaluronic acid, tea tree oil and methyl-sulfonyl-methane in a new gel medical device for treatment of haemorrhoids in a double-blind, placebo-controlled clinical trial. Updates in surgery, 64(3), 195–201. https://doi.org/10.1007/s13304-012-0153-4⬏
8. Kim, L. S., Axelrod, L. J., Howard, P., Buratovich, N., Waters, R. F. (2006). Efficacy of methylsulfonylmethane (MSM) in osteoarthritis pain of the knee: a pilot clinical trial. Osteoarthritis and cartilage, 14(3), 286–294. https://doi.org/10.1016/j.joca.2005.10.003⬏