fbpx

W jaki sposób silikony leczą blizny? – Wyjaśniamy!

Autor:
mgr farm.
Publikacja: 29/01/2025
Aktualizacja: 29/01/2025
Silikony są wykorzystywane w leczeniu blizn. Są dostępne w postaci żeli (Bliznasil, Silaurum) i plastrów (Sutricon). Chętnie je polecamy, bo są bezpieczne - nie wchłaniają się przez skórę. W jaki więc sposób i czy w ogóle leczą blizny?
Zagadnienia:

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Pytanie

Silikony są popularnym składnikiem wyrobów medycznych na blizny (Sutricon, Bliznasil, Silaurum), ale jak dokładnie działają? Czy słusznie są przez nas polecane pacjentom? Przyjrzymy się mechanizmom działania silikonów, aby wyjaśnić, czy i jak pomagają w procesie gojenia. W jaki sposób silikony leczą blizny?

Krótka odpowiedź

Silikony nie wchłaniają się przez skórę, a ich działanie polega głównie na tworzeniu warstwy okluzyjnej, która zmniejsza utratę wody i zmiękcza bliznę. W efekcie następuje przebudowa blizny i poprawa jej wyglądu. Dodatkowo silikony indukują wydzielanie zasadowego czynnika wzrostu fibroblastów (bFGF) i redukują nadmierną produkcję kolagenu, co zapobiega przerostowi blizny.

Wyjaśnienie

Działanie silikonów opiera się na kilku kluczowych mechanizmach. Choć nie wchłaniają się w skórę, tworzą na jej powierzchni cienką, niewidoczną warstwę ochronną. Ta warstwa ma właściwości okluzyjne, które zapobiegają nadmiernemu parowaniu wody, utrzymując odpowiedni poziom nawilżenia tkanek. To ważne, bo blizny – zwłaszcza przerostowe – są bardziej podatne na przesuszenie, co negatywnie wpływa na ich wygląd i elastyczność.

Silikony zmiękczają bliznę, sprawiając, że staje się bardziej gładka i elastyczna. Zmniejszają także uczucie napięcia skóry, co jest istotne w przypadku świeżych blizn pooperacyjnych czy pourazowych.[1]

W przeglądzie Cochrane z 2013 roku autorzy zwrócili uwagę na to, że plastry silikonowe w porównaniu z brakiem leczenia, zmniejszają częstość występowania blizn przerostowych u osób podatnych na blizny. Ponadto plastry silikonowe skutecznie zmniejszają grubość blizny i poprawiają jej kolor.[2]

Kolejny mechanizm działania jest związany z fibroblastami — komórkami odpowiedzialnymi za produkcję kolagenu. W badaniu in vitro na fibroblastach przeprowadzonym w 2004 roku autorzy wykazali, że silikonowe żele podnosiły poziom bFGF w hodowlach fibroblastów. Zwiększony poziom bFGF może przyczyniać się do redukcji produkcji kolagenu. To kluczowe, ponieważ nadmiar kolagenu prowadzi do powstawania przerostowych blizn i keloidów (bliznowce).[3] Jednak w przeglądzie Cochrane z 2023 autorzy stwierdzili, że brakuje dowodów pochodzących z randomizowanych badań kontrolowanych na temat klinicznej skuteczności plastrów silikonowych w leczeniu blizn keloidowych. Dostępne dane są niewystarczające, aby ocenić skuteczność silikonów.[4]

W przeglądzie dotyczącym silikonowych preparatów do leczenia blizn z 2010 roku autorzy zwrócili również uwagę na jeszcze inny mechanizm działania silikonów. Po ich aplikacji na skórę następuje wzrost jej temperatury o około 1,7°C. Taka zmiana może aktywować enzymy, takie jak kolagenaza, które odpowiadają za regulację ilości kolagenu w tkankach. W efekcie proces gojenia przebiega sprawniej, a blizna nie przyrasta nadmiernie.[1]

W opracowaniu przeglądowym z 2007 roku poświęconemu mechanizmowi działania silikonowych preparatów w leczeniu blizn autor podkreślił, że silikony mogą wytwarzać pole elektrostatyczne w wyniku tarcia żelu lub plastra o skórę. To pole wpływa na uporządkowanie włókien kolagenowych w bliźnie, co sprzyja jej wygładzeniu i wyrównaniu.[5]

Na podstawie tych danych możemy polecać wyroby silikonowe pacjentom z ranami przerostowymi i keloidami, ale należy ich poinformować, że tylko długotrwała i regularna aplikacja silikonów na bliznę może polepszyć jej wygląd. Według zaleceń producentów wyrobów medycznych z silikonami trwa to od 3 do 6 miesięcy.

Czytaj też: Przegląd preparatów na blizny

Piśmiennictwo

  1. Jamrógiewicz, M., Żebrowska, M., Łukasiak, J., & Sznitowska, M. (2010). Silikonowe preparaty do leczenia powierzchniowego blizn. Farmacja Polska, 66(6), 437-442.
  2. O’Brien, L., & Jones, D. J. (2013). Silicone gel sheeting for preventing and treating hypertrophic and keloid scars. The Cochrane database of systematic reviews, 2013(9), CD003826. https://doi.org/10.1002/14651858.CD003826.pub3
  3. Hanasono, M. M., Lum, J., Carroll, L. A., Mikulec, A. A., & Koch, R. J. (2004). The effect of silicone gel on basic fibroblast growth factor levels in fibroblast cell culture. Archives of facial plastic surgery, 6(2), 88–93. https://doi.org/10.1001/archfaci.6.2.88
  4. Tian, F., Jiang, Q., Chen, J., & Liu, Z. (2023). Silicone gel sheeting for treating keloid scars. The Cochrane database of systematic reviews, 1(1), CD013878. https://doi.org/10.1002/14651858.CD013878.pub2
  5. Mustoe T. A. (2008). Evolution of silicone therapy and mechanism of action in scar management. Aesthetic plastic surgery, 32(1), 82–92. https://doi.org/10.1007/s00266-007-9030-9
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

Inne o zagadnieniu:

mgr farm.
Adrianna Kwiecińska
mgr farm.
Adrianna Kwiecińska
mgr farm.
Wiktoria Pałasiewicz

Inne o wskazaniach: ,

mgr farm.
Adrianna Kwiecińska
mgr farm.
Adrianna Kwiecińska
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się