Bloxin to nazwa dwóch wyrobów medycznych – do stosowania w jamie ustnej oraz do nosa. Producent informuje, że produkt przeznaczony jest do codziennej ochrony przez infekcjami wirusowymi oraz do walki z aktywnym zakażeniem wirusowym. Ma wytwarzać na powierzchni błony śluzowej mechaniczną barierę ochronną przed patogenami, takimi jak wysoce zakaźne wirusy, inaktywować je, łagodzić objawy infekcji i skracać czas jej trwania.^[1] Ze względu na dużą liczbę pacjentów poszukujących preparatów pozwalających chronić im się przed infekcją wirusem SARS-CoV-2 postanowiłam przyjrzeć się bliżej dowodom na skuteczność składników produktu w wymienianych przez producenta wskazaniach.

Skład Bloxin

Jako składniki odpowiadające za działanie producent wymienia: jota-karagen, ektoinę oraz kwas hialuronowy. Rolą wyrobu ma być utworzenie powłoki na błonie śluzowej nosa, a wymienione składniki odpowiadać za inaktywację patogenów. Bloxin ma skracać czas infekcji i łagodzić jej objawy.

Opinia do składu

Wirusy wywołujące choroby układu oddechowego dostają się do organizmu głównie przez jamę nosowo-gardłową. Zmniejszenie miana wirusa w miejscu infekcji zmniejsza przenoszenie wirusa w dół dróg oddechowych oraz między osobami.^[2] Substancje ograniczające występowanie wirusa powierzchni śluzówek mogą więc potencjalnie zmniejszać ryzyko transmisji wirusa oraz rozwoju infekcji.

Jednym ze składników wyrobu Bloxin jest jota-karagen. Karageny to siarczanowane polisacharydy o wysokiej masie cząsteczkowej, pochodzące z czerwonych wodorostów (Rhodophyceae). Są szeroko stosowane w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Przeciwwirusowa aktywność jota-karagenu została wykazana w stosunku do różnych typów wirusów w badaniach in vitro.^[3][4] Mechanizm działania jota-karagenu wydaje się być dwuetapowy. Po pierwsze jota-karagen tworzy lepką warstwę na powierzchni błony śluzowej. Przypuszcza się, że wirusy wykorzystują swój dodatni ładunek elektryczny, aby dotrzeć do ujemnie naładowanej powierzchni komórki, a cząsteczki polianionowe, takie jak jota-karagen, wychwytują je na swojej powierzchni. Cząsteczki wirusa dostające się do jamy nosowej zostają uwięzione w utworzonej warstwie i nie mogą infekować komórek śluzówki, co zapobiega pierwotnej infekcji. Wydalane z komórek nowo zsyntetyzowane cząstki wirusa również przylegają do karagenu, co powoduje zahamowanie wtórnej infekcji. Prowadzi to do znacznego zmniejszenia miana wirusa w wydzielinie nosowej.^[5][6]

W 2021 roku ukazało się kilka publikacji na temat wpływu jota – karagenu na ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 i przebieg COVID-19:

• wykazano skuteczność jota-karagenu w neutralizowaniu SARS-CoV-2 i hamowaniu replikacji wirusa in vitro.^[7]
• w powtórnej analizie dwóch randomizowanych, podwójnie zaślepionych badań klinicznych z grupą kontrolną placebo oceniano działanie przeciwwirusowe aerozolu do nosa zawierającego jota-karagen u pacjentów z przeziębieniem. W obu badaniach pacjentom z przeziębieniem i dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa (koronawirusa OC43 lub 229E, wirusa grypy typu A, rinowirusa) podawano donosowo aerozol zawierający jota-karagen trzy razy dziennie przez 7 dni, a następnie poddano ich obserwacji przez 21 dni. Czas trwania przeziębienia z 13,7 dni w grupie placebo skrócił się do 9,8 (redukcja o 28%) w grupie badanej, a z 8,8 dni do 7,52 (redukcja o 15%). Karagen nie miał znaczącego wpływu na krótsze przeziębienia. W grupie leczonej karagenem ryzyko wystąpienia przeziębienia trwającego ponad 20 dni było o 71% mniejsze niż w grupie placebo. Ze względu na wpływ jota-karagenu na czas trwania infekcji wywołanych przez różne typy wirusów, w tym dwa stare koronawirusy, wydaje się prawdopodobne, że może mieć on wpływ na przebieg COVID-19.^[8]
• w pilotażowym wieloośrodkowym, randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu z kontrolną grupą placebo oceniano stosowanie aerozolu do nosa zawierającego jota-karagen w profilaktyce COVID-19 przez personel szpitalny zajmujący się opieką nad pacjentami z COVID-19. 394 uczestników badania zostało losowo przydzielonych do grup otrzymujących placebo lub spray zawierający jota-karagen. Częstość występowania COVID-19 różniła się znacząco między pacjentami otrzymującymi aerozol z jota-karagenem (2 z 196 [1,0%]), a osobami otrzymującymi placebo (10 z 198 [5,0%]). Wyniki tego badania sugerują, że oceniany spray do nosa jest skuteczny w zapobieganiu COVID-19. Podobna, niewielka liczba uczestników zarówno z grupy badanej jak i placebo zgłosiła wystąpienie działań niepożądanych.^[9] Działania te były łagodne, podobnie jak w innych, prowadzonych wcześniej badaniach klinicznych oraz w badaniach toksyczności przeprowadzonych na zwierzętach doświadczalnych.^[10][11][12]

Czytaj też:

COVID-19: Podręcznik i wytyczne FIP [aktualizacja]

Tran – Ścieżka rekomendacji

Witamina D – Ścieżka rekomendacji

Kolejnym składnikiem preparatu Bloxin jest ektoina. Jest to ekstremolit, czyli naturalna cząsteczka ochronna, występująca w mikroorganizmach żyjących w ekstremalnych warunkach zasolenia, suszy, napromieniowania, pH i temperatury. Silnie wiąże się z cząsteczkami wody, chroni białka przed uszkodzeniem oraz stabilizuje błony biologiczne. W metaanalizie z 2014 roku oceniono, że oprócz właściwości nawilżających ektoina wykazuje też działanie przeciwzapalne, ograniczając kaskadę zapalną na poziomie błon komórkowych w komórkach dróg oddechowych i skóry. Jest również skuteczna w łagodzeniu objawów suchości nosa oraz alergicznego nieżytu nosa.^[13][14] Nie udało mi się odnaleźć badań oceniających skuteczność ektoiny w ochronie przed infekcjami wirusowymi lub ich leczeniu.

W wyrobie Bloxin zastosowano również kwas hialuronowy czyli wielkocząsteczkowy związek naturalnie występujący organizmie człowieka m. in. w tkance łącznej, nabłonku dróg oddechowych, błonie śluzowej nosa i tchawicy, oskrzeli, wydzielinach dróg oddechowych. Kwas hialuronowy nawilża nabłonek dróg oddechowych, bierze udział w gojeniu i przebudowie tkanek. W przeglądzie z 2017 roku wykazano, że stosowanie preparatów zawierających kwas hialuronowy^[15]:

• zmniejszało natężenie objawów takich jak kichanie, wyciek z nosa, przekrwienie śluzówki u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa
• zmniejszało częstość stosowania sterydów doustnych i występowania objawów ze strony nosa u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych
• poprawiało drożność ujść zatok i zmniejsza ilość wydzieliny z nosa umożliwiając szybszą regenerację błony śluzowej u pacjentów po endoskopowych operacjach zatok.

Zwrócono jednak uwagę, że wyciągnięte wnioski należy traktować z ostrożnością ze względu na niewielką liczbę przeprowadzonych badań oraz małą liczbę uczestników biorących udział niektórych z nich.

W 2011 roku oceniano aktywność przeciwwirusową kwasu hialuronowego in vitro przeciwko adenowirusowi-5 (ADV-5), wirusowi Coxsackie B5 (COXB5), wirusowi opryszczki zwykłej typu 1 (HSV-1), ludzkiemu wirusowi opryszczki 6 (HHV-6), wirusowi grypy A/H1N1, wirusowi świnki (MV), parwowirusowi świński (PPV) oraz wirusowi świńskiego zespołu rozrodczo-oddechowego (PRRSV). Zaobserwowano aktywność przeciwwirusową przeciwko COXB5, HSV-1, MV, PPV i wirusowi grypy.

Mechanizm działania przeciwwirusowego kwasu hialuronowego jest niespecyficzny. Polega prawdopodobnie na zmianie oddziaływania elektrostatycznego między wirusem, a receptorami komórkowymi lub innymi składnikami błony komórkowej, co z kolei wpływa na wnikanie i uwalnianie wirusa. Ponadto kwas hialuronowy stabilizuje błony komórkowe co oddziałuje na transbłonowy transport pęcherzyków oraz zwiększa odporność na lizę hamując uwalnianie cząstek wirusa. Nie zaobserwowano znaczącej aktywności wirusobójczej kwasu hialuronowego wobec badanych wirusów, co wyklucza możliwość bezpośredniej inaktywacji wirusa.^[16] Nie znalazłam podobnych publikacji oceniających wpływ na wirusa SARS-CoV-2.

Na podstawie wyników badań dotyczących zawartych w wyrobie Bloxin składników wiemy, że posiadają one właściwości pozwalające zwiększyć szanse ochrony przed infekcją. Nie znamy jednak stosowanych w preparacie stężeń co uniemożliwia bezpośrednie odniesienie omawianego produktu do przytaczanych wyników.

Zobacz też: Pikopil – Analiza produktu i opinia redakcji

Forma Bloxin

Bloxin to nazwa dwóch wyrobów medycznych dostępnych jako żele w sprayu, z których jeden przeznaczony jest do nosa, a drugi do jamy ustnej. Produkty należy przechowywać w temperaturze od 15 do 25°C.

Opinia na temat formy

Forma wyrobów Bloxin jest wygodna do użytku dla pacjenta i ich stosowanie nie powinno sprawiać trudności. Produkty do stosowania miejscowego, których zadaniem jest wzmacnianie odporności przez tworzenie bariery ochronnej przed drobnoustrojami są niewątpliwie mniej popularne niż środku immunostymulujące do stosowania ogólnego. Moje wątpliwości budzi współpraca ze strony pacjenta, który musiałby powtarzać ich aplikację regularnie kilkukrotnie w ciągu dnia, aby bariera była skuteczna. Myślę jednak, że takie preparaty mogą być ciekawą alternatywą dla osób, u których systemowa stymulacja odporności jest przeciwwskazana, np. pacjentów po przeszczepach lub z chorobami autoimmunologicznymi.

Stosowanie Bloxin

Według producenta aerozol do nosa Bloxin^[1]:

• jest przeznaczony dla dzieci od pierwszego roku życia oraz dorosłych
• powinien być stosowany co 4- 5 godzin – należy zastosować jedną dozę preparatu kierując końcówkę aplikatora w stronę przegrody nosa i nacisnąć aplikator, czynność wykonywać trzymając głowę w pozycji pionowej.

Aerozol do jamy ustnej^[17]:

• jest przeznaczony dla dzieci od pierwszego roku życia oraz dorosłych
• powinien być stosowany co 4-5 godzin (1-2 dozy)
• po aplikacji należy wykonać odruch mlaskania w celu ułatwienia równomiernego rozproszenia, a następnie nie płukać jamy ustnej przez 5-10 minut, można też nanieść patyczkiem higienicznym niewielką ilość na zmienione miejsca na śluzówce jamy ustnej.

Opinia na temat stosowania

Eksperymentalnie sprawdzono, że warstwa ochronna tworzona przez karagen utrzymuje się na powierzchni śluzówki przez około 4 godziny.^[6] Sposób stosowania zalecony przez producenta jest więc zgodny z ustalonym czasem pozostawania jota-karagenu na błonie śluzowej. Mimo że preparat jest łatwy w użyciu uważam, że pacjent może zapominać o regularnym stosowaniu produktu w ciągu dnia.

Zobacz też: Kserostemin – Analiza produktu i opinia redakcji

Opinia eksperta o Bloxin

Jama nosa pokryta jest błoną śluzową, której podstawową funkcją jest ochrona przed szkodliwymi czynnikami takimi jak drobnoustroje. SARS-CoV-2 jest przenoszony głównie drogą kropelkową, a w szczególnych okolicznościach może wystąpić transmisja powietrzna. Bloxin zawiera składniki o działaniu przywracającym nawilżenie błony śluzowej oraz przeciwzapalnym. Pozwala to na utrzymanie jej w stanie koniecznym do jej prawidłowego funkcjonowania. Zastosowany jota-karagen posiada udowodnione działanie przeciwwirusowe. Wykazano, że skraca czas trwania infekcji oraz zmniejsza ryzyko zakażenia SARS-CoV-2. Producent nie podaje jednak stężeń składników, więc nie ma możliwości odniesienia do tych stosowanych w badaniach klinicznych.

Obawiam się również, że stosowanie preparatu Bloxin jako ochrony przed zakażeniem SARS-CoV-2 będzie mało ekonomiczne biorąc pod uwagę czas trwania pandemii oraz fakt, że najlepiej byłoby stosować oba produkty, aby chronić jednocześnie śluzówkę jamy ustnej i nosa. Podobnie – szanse, że pacjent będzie stosował go jako środek zapobiegający infekcji wirusem grypy co kilka godzin przez kilka miesięcy w roku oceniam na niewielkie. Obecnie, kiedy istnieje możliwość zaszczepienia przeciwko zarówno grypie jak i COVID-19, moim zdaniem Bloxin powinien być jedynie dodatkiem do profilaktyki zakażeń wirusowych, a nie rekomendowanym rutynowo w celu ochrony preparatem.

W mojej opinii preparat Bloxin można polecić:

• pacjentom poszukującym środka zmniejszającego ryzyko infekcji wirusowej, którzy mają przeciwwskazania do szczepień do stosowania przed wyjściami w miejsca, w których będą narażeni na kontakt z wieloma osobami,
• osobom szczególnie narażonym na zakażenie, jak np. opiekującym się chorymi lub do stosowania w czasie pracy osobom pracującym z pomieszczeniach zamkniętych z grupami ludzi, np. nauczycielom.

Produkt może być też dodatkowym środkiem zabezpieczenia osób przebywających w jednym gospodarstwie domowym z osobą izolowana z powodu infekcji. Może być stosowany zarówno jako ochrona przed infekcją przez osoby zdrowe, jak i przez osobę zakażoną jako środka potencjalnie zmniejszającego miano wirusa  błonach śluzowych i jego transmisję.

Podobne na rynku

Podobnym preparatem jest Quixx Grip – Protect dostępny w postaci tabletek do ssania oraz aerozolu do nosa. Ma podobne zastosowanie oraz zawiera jota-karagen.

Piśmiennictwo

1. USP Zdrowie (2021) Instrukcja: Bloxin Żel do nosa w Sprayu. pełny tekst⬏⬏
2. Fröba, M., Große, M., Setz, C., Rauch, P., Auth, J., Spanaus, L., Münch, J., Ruetalo, N., Schindler, M., Morokutti-Kurz, M., Graf, P., Prieschl-Grassauer, E., Grassauer, A., & Schubert, U. (2021). Iota-Carrageenan Inhibits Replication of SARS-CoV-2 and the Respective Variants of Concern Alpha, Beta, Gamma and Delta. International journal of molecular sciences, 22(24), 13202. pełny tekst⬏
3. Grassauer, A., Weinmuellner, R., Meier, C., Pretsch, A., Prieschl-Grassauer, E., & Unger, H. (2008). Iota-Carrageenan is a potent inhibitor of rhinovirus infection. Virology journal, 5, 107. pełny tekst⬏
4. Leibbrandt, A., Meier, C., König-Schuster, M., Weinmüllner, R., Kalthoff, D., Pflugfelder, B., Graf, P., Frank-Gehrke, B., Beer, M., Fazekas, T., Unger, H., Prieschl-Grassauer, E., & Grassauer, A. (2010). Iota-carrageenan is a potent inhibitor of influenza A virus infection. PloS one, 5(12), e14320. pełny tekst⬏
5. Morokutti-Kurz, M., Fröba, M., Graf, P., Große, M., Grassauer, A., Auth, J., Schubert, U., & Prieschl-Grassauer, E. (2021). Iota-carrageenan neutralizes SARS-CoV-2 and inhibits viral replication in vitro. PloS one, 16(2), e0237480. pełny tekst⬏
6. Graf, C., Bernkop-Schnürch, A., Egyed, A., Koller, C., Prieschl-Grassauer, E., & Morokutti-Kurz, M. (2018). Development of a nasal spray containing xylometazoline hydrochloride and iota-carrageenan for the symptomatic relief of nasal congestion caused by rhinitis and sinusitis. International journal of general medicine, 11, 275–283. pełny tekst⬏⬏
7. Morokutti-Kurz, M., Fröba, M., Graf, P., Große, M., Grassauer, A., Auth, J., Schubert, U., & Prieschl-Grassauer, E. (2021). Iota-carrageenan neutralizes SARS-CoV-2 and inhibits viral replication in vitro. PloS one, 16(2), e0237480. pełny tekst⬏
8. Hemilä, H., & Chalker, E. (2021). Carrageenan nasal spray may double the rate of recovery from coronavirus and influenza virus infections: Re-analysis of randomized trial data. Pharmacology research & perspectives, 9(4), e00810. pełny tekst⬏
9. Figueroa, J. M., Lombardo, M. E., Dogliotti, A., Flynn, L. P., Giugliano, R., Simonelli, G., Valentini, R., Ramos, A., Romano, P., Marcote, M., Michelini, A., Salvado, A., Sykora, E., Kniz, C., Kobelinsky, M., Salzberg, D. M., Jerusalinsky, D., & Uchitel, O. (2021). Efficacy of a Nasal Spray Containing Iota-Carrageenan in the Postexposure Prophylaxis of COVID-19 in Hospital Personnel Dedicated to Patients Care with COVID-19 Disease. International journal of general medicine, 14, 6277–6286. pełny tekst⬏
10. Eccles, R., Meier, C., Jawad, M., Weinmüllner, R., Grassauer, A., & Prieschl-Grassauer, E. (2010). Efficacy and safety of an antiviral Iota-Carrageenan nasal spray: a randomized, double-blind, placebo-controlled exploratory study in volunteers with early symptoms of the common cold. Respiratory research, 11(1), 108. pełny tekst⬏
11. Ludwig, M., Enzenhofer, E., Schneider, S., Rauch, M., Bodenteich, A., Neumann, K., Prieschl-Grassauer, E., Grassauer, A., Lion, T., & Mueller, C. A. (2013). Efficacy of a carrageenan nasal spray in patients with common cold: a randomized controlled trial. Respiratory research, 14(1), 124. pełny tekst⬏
12. Weiner M. L. (2014). Food additive carrageenan: Part II: A critical review of carrageenan in vivo safety studies. Critical reviews in toxicology, 44(3), 244–269. abstrakt⬏
13. Eichel, A., Bilstein, A., Werkhäuser, N., & Mösges, R. (2014). Meta-analysis of the efficacy of ectoine nasal spray in patients with allergic rhinoconjunctivitis. Journal of allergy, 2014, 292545. pełny tekst⬏
14. Sonnemann, U., Scherner, O., & Werkhäuser, N. (2014). Treatment of rhinitis sicca anterior with ectoine containing nasal spray. Journal of allergy, 2014, 273219. pełny tekst⬏
15. Pignataro, L., Marchisio, P., Ibba, T., & Torretta, S. (2018). Topically administered hyaluronic acid in the upper airway: A narrative review. International Journal of Immunopathology and Pharmacology. pełny tekst⬏
16. Cermelli, C., Cuoghi, A., Scuri, M., Bettua, C., Neglia, R. G., Ardizzoni, A., Blasi, E., Iannitti, T., & Palmieri, B. (2011). In vitro evaluation of antiviral and virucidal activity of a high molecular weight hyaluronic acid. Virology journal, 8, 141. pełny tekst⬏
17. USP Zdrowie (2021) Instrukcja: Bloxin Żel do jamy ustnej Sprayu. pełny tekst⬏