Z dniem 1 maja weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29 kwietnia 2024 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie usług farmaceuty dotyczących zdrowia reprodukcyjnego. Nie oznacza to jednak, że od tego momentu jest w aptekach dostępna nowa usługa umożliwiająca dostęp do antykoncepcji awaryjnej bez konieczności wizyty u lekarza. Dopiero zaczęły się nabory wniosków dla aptek, które chcą realizować pilotaż usługi farmaceuty w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, czyli antykoncepcji awaryjnej. 30 kwietnia 2024 r. opublikowano Zarządzenie Prezesa NFZ, w którym doprecyzowano warunki udziału w pilotażu. W zarządzeniu zamieszczono wszystkie załączniki niezbędne do zawarcia umowy z NFZ na realizację programu pilotażowego, m.in. wzór wniosku i wzór umowy.

Zobacz też: Czym różni się tabletka wczesnoporonna od antykoncepcji po stosunku? [Q&A]

Zgłoszenia aptek do programu pilotażowego

Z treści wynika, że NFZ będzie zawierać umowy o realizację programu pilotażowego według kolejności składania wniosków. Pierwotnie również tak miało być, ale w taki sposób, aby dążyć do udziału w programie pilotażowym aptek z obszaru całego kraju, zarówno z terenów miejskich jak i wiejskich. NFZ również miał zamiar konsultować się z inspektorem farmaceutycznym w zakresie spełniania warunku o braku toczącego się postępowania o cofnięcie zezwolenia przez lokalizację apteki. Jednakże zrezygnowano z tego pomysłu, przypuszczalnie z uwagi na możliwe opóźnienia w procesie zawierania umów z aptekami. Procedura ta mogłaby się przeciągnąć, ponieważ wojewódzki inspektor farmaceutyczny jest zobowiązany ustawowo do wydania opinii w ciągu 14 dni od zgłoszenia sprawy. Podobny problem napotkali realizatorzy pilotażowych przeglądów lekowych w aptekach kilka lat temu.

Stanowisko Naczelnej Izby Aptekarskiej o dostępie do antykoncepcji awaryjnej nieletnich

Warto podkreślić, że sporna nadal pozostaje kwestia małoletnich dziewczyn, które chciałyby skorzystać z programu. Minister Zdrowia w wypowiedziach prasowych kilkukrotnie wskazywała, że taka zgoda nie będzie potrzebna. Podkreślała, że dostępna w ramach pilotażu „usługa farmaceuty” (sic!) nie będzie świadczeniem. Tym samym na jego udzielenie nie jest potrzebna zgoda opiekuna. W związku, z czym swoje stanowisko wydała Naczelna Izba Aptekarska:

– Naczelna Rada Aptekarska stoi na stanowisku, że w zaopatrywanie małoletniego pacjenta w produkt leczniczy będący środkiem antykoncepcji awaryjnej (wywiad i ewentualne wystawienie recepty farmaceutycznej), na podstawie decyzji farmaceuty, wymaga zgody przedstawiciela ustawowego małoletniego pacjenta.^[1]

Dodatkowo NRA podkreśla, że rozporządzenie, w którym nie jest wymagana zgoda przedstawiciela ustawowego osoby małoletniej, to nie uzyska akceptacji samorządu zawodu farmaceuty.

Czytaj więcej: Program pilotażowy tabletka “dzień po” – kolejne spory i opinie

Jak podpisać umowę z NFZ?

NFZ podało, jakie kroki należy wykonać, aby wziąć udział w pilotażu.

1. Należy uzupełnić  w SZOI/Portalu Świadczeniodawcy dane dotyczące miejsca udzielania usług (zgodnie z instrukcją). Apteki, które mają umowę z NFZ na realizacje zalecanych szczepień w aptekach lub umowę ZPO, nie muszą uzupełniać  danych, ponieważ są już one w systemie.
2. Wniosek należy złożyć do właściwego Oddziału Wojewódzkiego NFZ (jedna apteka = jeden wniosek) podczas trwania naboru. Wniosek jest załącznikiem do zarządzenia.
3. Wniosek z załącznikami powinien być sporządzony i podpisany elektronicznie oraz przekazany do oddziału NFZ przez funkcję „Komunikaty” w SZOI lub “Wiadomości” w Portalu Świadczeniodawcy. Jeśli nie da się podpisać wniosku lub załączników w formie elektronicznej, NFZ dopuszcza złożenie własnoręcznie podpisanych dokumentów w siedzibie Oddziału Wojewódzkiego NFZ.
4. Nie trzeba korzystać z aplikacji ofertowej.
5. Po udostępnieniu szablonu umowy przez Oddział Wojewódzki NFZ, trzeba uzupełnić w systemie informatycznym informację o liczbie godzin pracy (zgodnie z instrukcją).
6. Należy też uzgodnić liczbę punktów, które będą do wykorzystania w ramach umowy (1 pkt = 50 zł). Na ich podstawie zostanie określona kwota zobowiązania. W przypadku osiągnięcia lub przekroczenia kwoty zobowiązania w umowie, na wniosek apteki Oddział Wojewódzki NFZ będzie reagował elastycznie i zwiększy pierwotnie ustaloną kwotę z zobowiązania.
7. Trzeba podpisać umowę z NFZ (po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków). Umowa obowiązuje od podpisania do 30 czerwca 2026 r.
8. Dodatkowe informacje oraz instrukcje można znaleźć w ogłoszeniach o naborach do pilotażu, które są dostępne na stronach internetowych Oddziałów Wojewódzkich NFZ.

Piśmiennictwo

1. Komunikat Naczelnej Izby Aptekarskiej w sprawie rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie usług farmaceuty dotyczących zdrowia reprodukcyjnego (dz. u. z 2024 r. poz. 662). nia.org.pl/2024/04/30/komunikat-naczelnej-izby-aptekarskiej-w-sprawie-rozporzadzenia-ministra-zdrowia-z-dnia-29-kwietnia-2024-r-w-sprawie-programu-pilotazowego-w-zakresie-uslug-farmaceuty-dotyczacych-zdrowia-reprodukcyjne/⬏