Synonimy: agrimony
Rzepik pospolity jest rośliną, która należy do rodziny różowatych i występuje naturalnie w Europie i Azji. Surowiec stanowią części nadziemne – ziele oraz nasiona.
Działanie i zastosowanie rzepika
Rzepik pospolity jest źródłem tanin, flawonoidów, terpenów, witamin C, B1, K oraz kumaryn. Skuteczność rzepika nie została potwierdzona w badaniach klinicznych, a informacje na ten temat pochodzą głównie z badań in vitro i na zwierzętach. Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją z udziałem osób z wyjściowo wysokim stężeniem aminotransferazy alaninowej wykazało, że przyjmowanie rzepika powodowało zmniejszenie jej poziomu oraz poziomu aminotransferazy asparaginianowej.[1] Rzepik wchodzi w skład preparatów wieloskładnikowych mających wspierać trawienie, odporność i funkcjonowanie układu moczowego, jednak nie znajduje to odzwierciedlenia w przeprowadzonych badaniach klinicznych.
Aktywność rzepika w badaniach in vitro i na zwierzętach
Badania in vitro wykazały, że ekstrakt z nasion rzepika ma działanie przeciwbakteryjne i antyoksydacyjne.[2][3] Ponadto w badaniach laboratoryjnych rzepik hamował proliferację komórek raka jajnika, wykazał działanie przeciwko wirusowi HSV-1, zwiększał uwalnianie insuliny, a izolowany składnik korzenia rzepika oddziaływał hepatoprotekcyjnie. Badania na zwierzętach wskazują, że rzepik może mieć aktywność przeciwnowotworową i wykazywać podobieństwo do insuliny.
Bezpieczeństwo stosowania rzepika
Krótkotrwałe stosowanie rzepika jest uważane za prawdopodobnie bezpieczne jeśli nie przekracza się ilości 3 g w przypadku ziela i 160 mg w przypadku ekstraktu.[4] Przyjmowanie dużych ilości jest potencjalnie niebezpieczne ze względu na zawartość garbników.
Rzepik w ciąży i podczas laktacji
Stosowanie rzepika w okresie ciąży i laktacji może być niebezpieczne ze względu na potencjalny wpływ na cykl miesiączkowy.
Interakcje rzepika
Badania na zwierzętach wskazują, że rzepik działa podobnie do insuliny, więc jego przyjmowanie może zwiększać ryzyko hipoglikemii u pacjentów przyjmujących leki przeciwcukrzycowe.
Preparaty dostępne na rynku zawierające rzepik
Rzepik pospolity jest składnikiem zarówno suplementów diety, jak i leku OTC. Wybrane preparaty zostały przedstawione w tabelach poniżej.
Wybrane suplementy zawierające rzepik pospolity:
| Nazwa preparatu | Zawartość rzepika pospolitego w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| DOZ PRODUCT APETIN SENIOR | 30 mg ekstraktu 1:4
Pozostałe składniki: Wit. C, niacyna, kwas pantotenowy, wit. B6, wit. B2, wit. B1, wit. B12, kwas foliowy, biotyna, ekstrakt z korzenia mniszka, ekstrakt z liści mięty pieprzowej, ekstrakt z owoców anyżu, ekstrakt z owoców kopru włoskiego
|
Suplement diety zawierający wyciągi roślinne z ziół, które wspomagają proces trawienia oraz regulują przemianę materii. |
| Dermesa Rzepik Pospolity | 20 ml płynu co odpowiada 4 g świeżego ziela | Suplement diety wspomagający pracę przewodu pokarmowego, funkcje nerek i wspierający odporność. |
Wybrane produkty lecznicze zawierające rzepik pospolity:
| Nazwa preparatu | Zawartość rzepika pospolitego w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Prostapol | 2 g na 100 g produktu (5 ml 2 razy dziennie)
Pozostałe składniki: Ekstrakt z korzenia kozłka, ekstrakt z korzenia pokrzywy, ekstrakt z ziela dziurawca, ekstrakt z ziela nawłoci, ekstrakt z kwiatu arniki |
Produkt leczniczy w postaci płynu doustnego o łagodnym działaniu moczopędnym i uspokajającym stosowany tradycyjnie w trudnościach przy oddawaniu moczu, m.in wywołanymi łagodnym przerostem prostaty. |
Piśmiennictwo
- Cho, Y. M., Kwon, J. E., Lee, M., Lea, Y., Jeon, D. Y., Kim, H. J., Kang, S. C. (2018). Agrimonia eupatoria L. (Agrimony) Extract Alters Liver Health in Subjects with Elevated Alanine Transaminase Levels: A Controlled, Randomized, and Double-Blind Trial. Journal of medicinal food, 21(3), 282–288. https://doi.org/10.1089/jmf.2017.4054⬏
- Copland, A., Nahar, L., Tomlinson, C. T., Hamilton, V., Middleton, M., Kumarasamy, Y., Sarker, S. D. (2003). Antibacterial and free radical scavenging activity of the seeds of Agrimonia eupatoria. Fitoterapia, 74(1–2), 133–135. https://doi.org/10.1016/s0367-326x(02)00317-9⬏
- Ivanova, D., Gerova, D., Chervenkov, T., Yankova, T. (2005). Polyphenols and antioxidant capacity of Bulgarian medicinal plants. Journal of ethnopharmacology, 96(1–2), 145–150. https://doi.org/10.1016/j.jep.2004.08.033⬏
- Natural Medicines. (2020). Agrimony. Aktualizacja: 18.11.2020.⬏
