Pytanie

Pacjenci stosujący stale kwas acetylosalicylowy w dawkach kardiologicznych mogą pytać o możliwość odstawienia leku i związane z tym niebezpieczeństwa. Czy nagłe odstawienie kwasu acetylosalicylowego wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zawału lub udaru?

Krótka odpowiedź

Najprawdopodobniej nagłe odstawienie kwasu acetylosalicylowego może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia udaru lub zawału, szczególnie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca.

Czytaj też: Kiedy osoby zdrowe powinny zażywać kwas acetylosalicylowy? – Wyjaśniamy!

Wyjaśnienie

Najprawdopodobniej nagłe odstawienie kwasu acetylosalicylowego może tymczasowo zwiększyć ryzyko wystąpienia zawału i udaru. Autorzy przeglądu systematycznego z 2013 roku wskazują, że ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego potwierdzono zarówno w badaniach podstawowych jak i klinicznych oraz że jest ono największe w ciągu pierwszego miesiąca po przerwaniu stosowania ASA, jednak mechanizm w jakim do niego dochodzi pozostaje niewyjaśniony.^[1]

W badaniu obserwacyjnym z 2021 roku wykazano, że jeżeli zawał mięśnia sercowego wystąpi w okresie 15 dni następujących po odstawieniu kwasu acetylosalicylowego, jego przebieg będzie cięższy. Autorzy nie wspominają jednak o wpływie przerwania terapii na częstość występowania zawału serca.^[2] Autorzy metaanalizy z 2005 roku wskazują, że nie ma badań dotyczących względnego ryzyka wystąpienia zawału lub udaru po odstawieniu ASA w porównaniu z jej kontynuacją. Jednak badania retrospektywne wykazały, że odstawienie ASA poprzedza do 10,2% ostrych zespołów sercowo-naczyniowych.^[3]

Natomiast w przeglądzie systematycznym z metaanalizą z 2006 roku wykazano, że w przypadku pacjentów z ryzykiem wystąpienia lub z chorobą niedokrwienną serca odstawienie ASA wiązało się z nawet trzykrotnym wzrostem ryzyka wystąpienia poważnych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego.^[4]

Piśmiennictwo

1. Doutremepuich, C., Aguejouf, O., Desplat, V., & Eizayaga, F. X. (2013). Aspirin discontinuation syndromes: clinical implications of basic research studies. American journal of cardiovascular drugs : drugs, devices, and other interventions, 13(6), 377–384. https://doi.org/10.1007/s40256-013-0044-1⬏
2. El Otmani, H., Berrada, M., Abdulhakeem, Z., Bellakhdar, S., El Moutawakil, B., & Abdoh Rafai, M. (2021). Aspirin withdrawal: A risk factor for ischemic stroke severity. Journal de medecine vasculaire, 46(4), 171–174. https://doi.org/10.1016/j.jdmv.2021.05.004⬏
3. Burger, W., Chemnitius, J. M., Kneissl, G. D., & Rücker, G. (2005). Low-dose aspirin for secondary cardiovascular prevention – cardiovascular risks after its perioperative withdrawal versus bleeding risks with its continuation – review and meta-analysis. Journal of internal medicine, 257(5), 399–414. https://doi.org/10.1111/j.1365-2796.2005.01477.x⬏
4. Biondi-Zoccai, G. G., Lotrionte, M., Agostoni, P., Abbate, A., Fusaro, M., Burzotta, F., Testa, L., Sheiban, I., & Sangiorgi, G. (2006). A systematic review and meta-analysis on the hazards of discontinuing or not adhering to aspirin among 50,279 patients at risk for coronary artery disease. European heart journal, 27(22), 2667–2674. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehl334⬏