Pytanie

Czy stosowanie preparatów z ektoiną w jakiejkolwiek postaci jest uzasadnione kliniczne? Czy istnieją dowody na jej skuteczność w jakimkolwiek zastosowaniu?

Krótka odpowiedź

Ektoina to cząsteczka naturalna obecna w organizmach bakterii, która pomaga im w ochronie przed ekstremalnym zasoleniem, temperaturą i pH. Ektoina chroni białka przed uszkodzeniem poprzez silnie wiązanie cząsteczek wody. Dodatkowo, ogranicza ona również kaskadę procesów zapalnych poprzez stabilizację błon komórkowych. Jej działanie przeciwzapalne stało się powodem, dla którego zaczęto badać zastosowanie tej substancji w schorzeniach przebiegających ze stanem zapalnym, takich jak alergiczny nieżyt nosa czy zapalenie dróg oddechowych.

Potencjalna skuteczność została wykazana dla różnych postaci ektoiny w schorzeniach takich jak:^{[1][2][3][4][5][6][7]}

• alergiczny nieżyt nosa (w postaci aerozolu donosowego),
• zapalenie oskrzeli oraz infekcje dróg oddechowych (w postaci roztworu do inhalacji),
• sezonowe zapalenie spojówek (w postaci kropli do oczu),
• w łagodnej postaci atopowego zapalenia skóry ( w postaci kremu).

Czytaj też: Uzależnienie od kropli do nosa i leczenie sterydem – Case study

Wyjaśnienie

Stosowanie preparatów z ektoiną może zwiększać nawilżenie błon śluzowych, łagodząc tym samym objawy suchości nosa oraz alergicznego nieżytu nosa.^[8][4][3]

W badaniu z 2014 wykazano, że donosowe preparaty ektoiny wykazują skuteczność w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, a jej profil bezpieczeństwa jest porównywalny do azelastyny oraz jest korzystniejszy niż ten dla kromoglikanu sodowego (Werkhäuser, 2014). W badaniu prowadzonym na przestrzeni 2 tygodni stwierdzono zmniejszenie zwężenia górnych dróg oddechowych i powstawania strupów w grupie pacjentów stosujących donosowe preparaty z ektoiną.^[8] Podobnie skuteczna wydaje się być kombinacja ektoiny i dekspantenolu.^[8] Ze względu na brak zaobserwowanych w badaniach działań niepożądanych, stosowanie sprayów do nosa zawierających ektoinę uznawane jest za bezpieczne, a przez dodatkowy efekt nawilżający, potencjalnie skuteczniejsze od roztworów soli morskiej. Preparaty z ektoiną mogą być również dobrą alternatywą dla pacjentów szukających naturalnych substancji, którzy nie chcą stosować aerozoli donosowych z oksy– lub ksylometazoliną albo sterydami.^[2] W badaniu z 2019 potwierdzono, że ektoina w postaci roztworu do nebulizacji jest nieco bardziej skuteczna niż roztwory soli fizjologicznej w leczeniu zapalenia oskrzeli i stanów zapalnych dróg oddechowych.^[1]

W podwójnie zaślepionym badaniu z randomizacją z 2014 wykazano, że preparaty z ektoiną mogą być potencjalnie skuteczne w leczeniu łagodnych postaci atopowego zapalenia skóry. Z kolei w przeglądem systematycznym z 2022 roku wykazano, że kremy zawierające ektoinę mogą prowadzić do subiektywnej poprawy kondycji skóry, jak i klinicznego obrazu schorzeń przebiegających z zaburzeniami warstwy lipidowej skóry, zarówno w populacji dziecięcej, jak i dorosłej.^[5][6]

W podwójnie zaślepionym badaniu z placebo i randomizacją z 2021 roku wykazano, że krople oczne zawierające ektoinę mogą być skuteczne w łagodzeniu objawów sezonowego zapalenia spojówek takich jak zaczerwienie i świąd oczu.^[7]

Piśmiennictwo

1. Tran, B. H., Dao, V. A., Bilstein, A., Unfried, K., Shah-Hosseini, K., & Mösges, R. (2019). Ectoine-Containing Inhalation Solution versus Saline Inhalation Solution in the Treatment of Acute Bronchitis and Acute Respiratory Infections: A Prospective, Controlled, Observational Study. BioMed research international, 2019, 7945091. https://doi.org/10.1155/2019/7945091⬏⬏
2. Casale, M., Moffa, A., Carbone, S., Fraccaroli, F., Costantino, A., Sabatino, L., Lopez, M. A., Baptista, P., Cassano, M., & Rinaldi, V. (2019). Topical Ectoine: A Promising Molecule in the Upper Airways Inflammation-A Systematic Review. BioMed research international, 2019, 7150942. https://doi.org/10.1155/2019/7150942⬏⬏
3. Eichel, A., Bilstein, A., Werkhäuser, N., & Mösges, R. (2014). Meta-analysis of the efficacy of ectoine nasal spray in patients with allergic rhinoconjunctivitis. Journal of allergy, 2014, 292545. https://doi.org/10.1155/2014/292545⬏⬏
4. Werkhäuser, N., Bilstein, A., & Sonnemann, U. (2014). Treatment of allergic rhinitis with ectoine containing nasal spray and eye drops in comparison with azelastine containing nasal spray and eye drops or with cromoglycic Acid containing nasal spray. Journal of allergy, 2014, 176597. https://doi.org/10.1155/2014/176597⬏⬏
5. Kauth, M., Trusova, O.V. (2022). Topical Ectoine Application in Children and Adults to Treat Inflammatory Diseases Associated with an Impaired Skin Barrier: A Systematic Review. Dermatol Ther (Heidelb) 12, 295–313. https://doi.org/10.1007/s13555-021-00676-9⬏⬏
6. Marini, A., Reinelt, K., Krutmann, J., & Bilstein, A. (2014). Ectoine-containing cream in the treatment of mild to moderate atopic dermatitis: a randomised, comparator-controlled, intra-individual double-blind, multi-center trial. Skin pharmacology and physiology, 27(2), 57–65. https://doi.org/10.1159/000351381⬏⬏
7. Salapatek, A. M., Werkhäuser, N., Ismail, B., Mösges, R., Raskopf, E., & Bilstein, A. (2021). Effects of ectoine containing nasal spray and eye drops on symptoms of seasonal allergic rhinoconjunctivitis. Clinical and translational allergy, 11(1), e12006. https://doi.org/10.1002/clt2.12006⬏⬏
8. Sonnemann, U., Scherner, O., & Werkhäuser, N. (2014). Treatment of rhinitis sicca anterior with ectoine containing nasal spray. Journal of allergy, 2014, 273219. https://doi.org/10.1155/2014/273219⬏⬏⬏