Aktualnie leczenie COVID-19 jest przede wszystkim objawowe.^[1] Nie ma specyficznego leku przeciwwirusowego stosowanego w leczeniu COVID-19.

• Wytyczne polskie wydane przez PTEiLChZ dostępne są tu:
  [Nie znaleziono pliku]
• Leczenie eksperymentalne:
  • Chlorochina (Arechin)
    • Badania in vitro wskazują możliwą skuteczność chlorochiny (leku stosowanego w RZS, kiedyś także w leczeniu malarii) w leczeniu COVID-19.^[2]
    • Chlorochina wykazuje szerokie spektrum działania przeciwwirusowego, w tym przeciwko SARS-CoV-2.^[3]
    • Według opinii chińskich ekspertów rekomendowane dawkowanie chlorochiny w leczeniu COVID-19 to 500 mg doustnie 2 x dziennie przez 10 dni.^[4]
    • Leczenie chlorochiną rekomendowane jest pacjentom z łagodnym, umiarkowanym i ciężkim zapaleniem płuc wywołanym SARS-coV-2, którzy nie mają przeciwwskazań do jej stosowania.^[4]
    • Zastosowanie chlorochiny może skrócić czas leczenia pacjenta oraz czas hospitalizacji.^[4]
    • 13 marca 2020 URPL wydał decyzję  w sprawie zmiany do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu dla leku zawierającego chlorochinę (Arechin). Dodano nowe wskazanie: „Leczenie wspomagające w zakażeniach koronawirusami typu beta takimi jak SARS-CoV, MERS-CoV i SARS-CoV-2”.
    • Dawkowanie leku Arechin znajduje się w nowym ChPL oraz ulotce dla pacjenta.
  • Hydroksychlorochina (Plaquenil)
    • Badanie in vitro wykazało większą skuteczność hydroksychlorochiny względem chlorochiny w hamowaniu namnażania wirusa SARS-CoV-2.^[5]
    • W Hiszpanii będzie przeprowadzane badanie kliniczne oceniające skuteczność hydroksychlorochiny w profilatyce zakażenia SARS-CoV-2.^[6]
  • Remdesiwir.
    • W Chinach i Stanach Zjednoczonych trwają badania kliniczne remdesiwiru, nowego analogu nukleotydów o działaniu przeciwwirusowym.^[7]
    • W badaniu na zwierzętach zaobserwowano skuteczność remdesiwiru w profilaktyce i leczeniu zakażenia MERS-CoV.^[8]
  • Lopinawir+rytonawir. W Chinach trwają badania kliniczne porównujące skuteczność leczenia lopinwirem i rytonawirem (leków antyretrowirusowych stosowanych w leczeniu zakażeń HIV) z oseltamiwirem i chlorowodorkiem abidolu.^[9]
  • Darunawir+kobicistat. W Hiszpanii będzie przeprowadzane badanie kliniczne oceniające skuteczność darunawiru i kobicystatu (leków antyretrowirusowych stosowanych w leczeniu zakażeń HIV) w połączeniu z hydroksychlorochiną w leczeniu COVID-19.^[6]
  • Rybawiryna, lopinawir+rytonawir i interferon-alfa. W Chinach trwają badania kliniczne mające dostarczyć dowodów na skuteczność rybawiryny, połączenia lopinawiru i rytonawiru oraz interferonu-alfa w leczeniu COVID-19. ^[10]
  • Tocilizumab. W Chinach trwają badania kliniczne mające ocenić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tocilizumabu (leku immunosupresyjnego stosowanego m.in. w terapii RZS) w leczeniu COVID-19.^[11]

Czytaj też:

Bloxin – Analiza produktu i opinia redakcji

Koronawirus a ciąża

Profilaktyka zakażeń wirusem SARS-CoV-2

• Leczenie o niepotwierdzonej skuteczności:
  • Cynk. Doniesienia na temat skuteczności cynku w hamowaniu replikacji RNA wirusów pochodzą jedynie z badań in vitro z 2010 r.^[12]
  • Pranobeks inozyny. Nie ma przesłanek ku temu, aby zakładać skuteczność jakichkolwiek preparatów “immunostymulujących” w profilaktyce zakażenia koronawirusem. (Patrz: “Czy izoprynozyna (Neosine, Groprinosin) jest skutecznym lekiem na przeziębienie i grypę?”.)
  • Oseltamiwir. Na podstawie badania in vitro na hodowlach komórek zakażonych SARS-CoV wyciągnięto wnioski, że nie ma przesłanek ku temu, aby zakładać skuteczność inhibitorów neuraminidazy, w tym oseltamiwiru (Tamiflu, Ebilfumin, Tamivil), w leczeniu COVID-19.^[13]
  • Witamina C. W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono RCT, oceniające wpływ dożylnie podawanej witaminy C u pacjentów z sepsą i zespołem ciężkiej niewydolności oddechowej na uszkodzenie organów, markery stanu zapalnego i uszkodzenia naczyń. Nie wykazano znaczącego wpływu dużych dawek witaminy C względem placebo na zmniejszenie uszkodzenia organów oraz markery stanu zapalnego i uszkodzenia naczyń.^[14]
• Ibuprofen i paracetamol w przebiegu COVID-19
  • SARS-CoV-2 wiąże się z komórkami poprzez enzym konwertujący angiotensynę typu 2 (ACE2) obecny w śródbłonku płuc, nerek, naczyń krwionośnych i jelit.^[15]
  • Leki zwiększające ekspresję ACE2 to np. inhibitory konwertazy angiotensyny (IKA), blokery receptora angiotensynowego (sartany), a także ibuprofen.^[16]
  • Na podstawie badań obserwacyjnych wysnuto hipotezę, że pacjenci leczeni lekami, które mogą zwiększać ekspresję ACE2, w tym ibuprofenem, są narażeni na cięższy przebieg COVID-19, a osoby zdrowe są bardziej narażone na zachorowanie.^[17][18]
  • 18 marca 2020 EMA opublikowała informację na temat braku dowodów naukowych na łączenie ibuprofenu z gorszym rokowaniem pacjentów z COVID-19.^[19]
• Blokery receptora angiotensynowego (sartany) i inhibitory konwertazy angitensynowej (IKA) a COVID-19
  • 13 marca 2020 roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ang. European Society of Cardiology, ESC) opublikowało oświadczenie, w którym rekomenduje kontynuowanie terapii nadciśnienia zarówno sartanami jak i IKA, z uwagi na brak klinicznych i naukowych dowodów sugerujących zasadność przerwania takiego leczenia w obliczu pandemii COVID-19.^[20]
• Szczepienie przeciwko COVID-19.
  • W Stanach Zjednoczonych trwają badania kliniczne nad szczepionką przeciwko COVID-19.^[21]

Pozostałe tematy dotyczące koronawirusa i COVID-19 omówiliśmy w innych opracowaniach:

• (Patrz: “Fakty na temat koronawirusa i COVID-19”.)
• (Patrz: “Okres inkubacji koronawirusa SARS-CoV-2”.)
• (Patrz: “Drogi zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2”.)
• (Patrz: “Objawy COVID-19”.)
• (Patrz: “Powikłania COVID-19”.)
• (Patrz: “Śmiertelność COVID-19”.)
• (Patrz: “Koronawirus a ciąża”.)
• (Patrz: “Koronawirus a karmienie piersią”.)
• (Patrz: “Koronawirus a dzieci”.)
• (Patrz: “Zalecenia w przypadku podejrzenia COVID-19”.)
• (Patrz: “Maseczki (maski) a COVID-19”.)
• (Patrz: “COVID-19: Podręcznik i wytyczne FIP”.)
• (Patrz: “COVID-19: Wytyczne NIA dla aptek”.)
• (Patrz: “Profilaktyka zakażeń wirusem SARS-CoV-2”.)
• (Patrz: “Płyn do dezynfekcji rąk do wykonania w aptece”.)
• (Patrz: “Interaktywna mapa zakażeń koronawirusem”.)

Piśmiennictwo

1. McIntosh K: Coronavirus disease 2019 COVID-2019. UpToDate. pełny tekst [ostatnia aktualizacja: 28.02.2020]⬏
2. Wang, M., Cao, R., Zhang, L. et al.: Remdesivir and chloroquine effectively inhibit the recently emerged novel coronavirus (2019-nCoV) in vitro. Cell Res 30, 269–271, 2020. pełny tekst⬏
3. Wang, M., Cao, R., Zhang, L. et al.: Remdesivir and chloroquine effectively inhibit the recently emerged novel coronavirus (2019-nCoV) in vitro. Cell Res 30, 269–271, 2020. pełny tekst⬏
4. Zhi Z: Expert consensus on chloroquine phosphate for the treatment of novel coronavirus pneumonia. 2020. pełny tekst⬏⬏⬏
5. Yao X, Ye F, Zhang M, Cui C et al.: In Vitro Antiviral Activity and Projection of Optimized Dosing Design of Hydroxychloroquine for the Treatment of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2). Clinical Infectious Diseases. 2020. pełny tekst⬏
6. Treatment of Mild Cases and Chemoprophylaxis of Contacts as Prevention of the COVID-19 Epidemic (HCQ4COV19) [ostatnia aktualizacja 17.03.2020.] pełny tekst⬏⬏
7. NIH: NIH clinical trial of remdesivir to treat COVID-19 begins. pełny tekst [ostatnia aktualizacja 25.02.2020r.]⬏
8. E de Wit et al.: Prophylactic and therapeutic remdesivir (GS-5734) treatment in the rhesus macaque model of MERS-CoV infection. PNAS. 2020. pełny tekst.pdf⬏
9. A Prospective/Retrospective,Randomized Controlled Clinical Study of Antiviral Therapy in the 2019-nCoV Pneumonia. pełny tekst⬏
10. Zeng YM et al.: Comparative effectiveness and safety of ribavirin plus interferon-alpha, lopinavir/ritonavir plus interferon-alpha and ribavirin plus lopinavir/ritonavir plus interferonalphain patients with mild to moderate novel coronavirus pneumonia. Chinese Medical Journal. 2020. pełny tekst⬏
11. ChiCTR: A multicenter, randomized controlled trial for the efficacy and safety of tocilizumab in the treatment of new coronavirus pneumonia (COVID-19) pełny tekst⬏
12. Te Velthuis, A. J. W., van den Worm et al.: Zn2+ Inhibits Coronavirus and Arterivirus RNA Polymerase Activity In Vitro and Zinc Ionophores Block the Replication of These Viruses in Cell Culture. PLoS Pathogens. 2010. pełny tekst.pdf⬏
13. Tan E et al. Inhibition of SARS Coronavirus Infection In Vitro with Clinically Approved Antiviral Drugs. 2004. pełny tekst.pdf⬏
14. Fowler AA, Truwit JD, Hite RD et al.: Effect of Vitamin C Infusion on Organ Failure and Biomarkers of Inflammation and Vascular Injury in Patients With Sepsis and Severe Acute Respiratory Failure: The CITRIS-ALI Randomized Clinical Trial. 2019. pełny tekst⬏
15. Lu R et al.: Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding. Lancet, 2020. pełny tekst.pdf⬏
16. Qiao W, Wang C, Chen B et al.: Ibuprofen Attenuates Cardiac Fibrosis in Streptozotocin-Induced Diabetic Rats. Cardiology, 2015. pełny tekst⬏
17. Yang X, Yu Y, Xu J et al.: Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study. Lancet Respir Med, 2020. pełny tekst.pdf⬏
18. Fang L: Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? Lancet Respir Med 2020. pełny tekst. pdf⬏
19. EMA: EMA gives advice on the use of non-steroidal antiinflammatories for COVID-19. 18 marca 2020. pełny tekst.pdf⬏
20. ESC: Position Statement of the ESC Council on Hypertension on ACE-Inhibitors and Angiotensin Receptor Blockers. pełny tekst⬏
21. NIH: NIH clinical trial of investigational vaccine for COVID-19 begins. pełny tekst⬏