Realizacja recepty weterynaryjnej nie jest rzadkością, ale warto wszystkie szczegóły zebrać w jednym miejscu, żeby można było szybko coś sprawdzić.
Podstawa prawna recepty weterynaryjnej
Prawo farmaceutyczne w Art. 86. ust. 5. określa, że w aptece można m.in. wydawać produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Dokumentem, na podstawie którego można to zrobić, jest recepta lekarza weterynarii.
Mówi o tym zapis:
Art. 86. 5. W aptekach ogólnodostępnych mogą być wydawane na podstawie recepty lekarza weterynarii produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt.[1]
Zasady wystawiania recepty weterynaryjnej zostały określone przez Ministra Zdrowia, w rozporządzeniu, wydanym podstawie Art. 69 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych. Delegacja ta precyzuje, że lekarz weterynarii może wystawić receptę na:
- produkty lecznicze
- leki recepturowe
przeznaczone dla ludzi, do zastosowania u zwierząt tylko w sytuacji braku dopuszczonego do obrotu produktu leczniczego weterynaryjnego. Zapisano to w Art. 69. ustawy:
Art. 69. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej, w drodze rozporządzenia, określi oznakowanie, tryb i zasady wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt w sytuacji gdy brak jest weterynaryjnego produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu, z uwzględnieniem w szczególności grup zwierząt, przypadków oraz warunków, z zachowaniem których mogą być wystawiane recepty, oraz ich wzór uprawniający do nabycia produktów leczniczych za opłatą, sposób zaopatrywania w druki recept, kontroli ich wystawiania, realizacji i stosowania.[2]
To samo zapisano w rozporządzeniu:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) oznakowanie, tryb i sposób wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które są stosowane u zwierząt, zwane dalej „produktami lub lekami”, w sytuacji gdy brak jest produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu;[3]
Wzór recepty weterynaryjnej
Wzór recepty weterynaryjnej jest określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Recepta weterynaryjna jest papierowa, oznaczona symbolem Rp. Ma wymiary 98-103 mm na 203-211 mm. Po przekątnej od lewej dolnej do prawej górnej części blankietu biegnie zielony pasek o szerokości 3 mm.[4]
Wzór recepty weterynaryjnej na leki psychotropowe i odurzające
Wzór recepty na leki zawierające substancje psychotropowe lub środki odurzające opisano w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 31.12.2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Jak pisaliśmy już w kompendiach: Realizacja recept na leki psychotropowe – Kompendium, Realizacja recept na leki zawierające środki odurzające – Kompendium blankiet recepty na produkty lub leki zawierające w swym składzie środki odurzające lub substancje psychotropowe lub inne leki, oznaczone symbolem „Rpw”, jest w kolorze różowym, z biegnącym po przekątnej jasnozielonym paskiem.[5]
Dla kogo można wystawić receptę weterynaryjną?
Recepta weterynaryjna może być wystawiona jeżeli nabyte w ten sposób leki będą stosowane u zwierząt przez:
- właściciela zwierzęcia,
- lekarza weterynarii.
Jak czytamy w § 2. rozporządzenia, w przypadku stosowania leku przez lekarza, na recepcie powinna być adnotacja „do użytku własnego” („ad usum propium”). Zapas leków nabytych w ten sposób nie przekracza ich 14-dniowego średniego zużycia, a leki te zostaną zużyte przez lekarza wyłącznie przy wykonywaniu przez niego praktyki. Paragraf drugi brzmi następująco:
§ 2. 1. Dopuszcza się wystawianie przez lekarza weterynarii recept na produkty lub leki, jeżeli nabyte w ten sposób produkty lub leki będą stosowane u zwierząt przez:
1) właściciela zwierzęcia albo
2) wystawiającego receptę lekarza weterynarii przy wykonywaniu przez niego praktyki lekarsko-weterynaryjnej
2. Wystawienie recepty w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest dopuszczalne, jeżeli:
1) nabyte w ten sposób produkty lub leki zostaną użyte przez wystawiającego receptę lekarza weterynarii wyłącznie przy wykonywaniu przez niego praktyki lekarsko-weterynaryjnej;
2) na recepcie wystawiający dokona adnotacji „do użytku własnego” („ad usum proprium”);
3) zapas w ten sposób nabytych produktów lub leków nie przekracza ich 14-dniowego średniego zużycia;
4) zgromadzone produkty lub leki są przechowywane zgodnie z wymaganiami określonymi dla tych produktów i leków;
5) użycie produktów lub leków zostanie udokumentowane w sposób zgodny z przepisami Prawa farmaceutycznego;
6) brak jest odpowiedniego produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu dla danego gatunku zwierząt lub dla innych gatunków zwierząt.[4]
Kto może wystawić receptę weterynaryjną
Recepta weterynaryjna jest dokumentem, który może być wystawiony wyłącznie przez lekarza weterynarii. Przepisy nie przewidują tu innych możliwości. Lekarz weterynarii nie ma możliwości upoważnienia asystenta medycznego do wystawienia recepty.
Jak powinna być wystawiona recepta weterynaryjna?
Treść recepty musi być czytelna i potwierdzona własnoręcznym podpisem lekarza weterynarii. Poprawki mogą być nanoszone tylko przez osobę wystawiającą receptę. Poprawki dokonane na recepcie wymagają potwierdzenia podpisem i pieczęcią tej osoby. Na recepcie nie można też zamieszczać innych danych niezwiązanych z jej przeznaczeniem, ani reklam. Wynika to z zapisów rozporządzenia:
§ 3. 1. Wystawienie recepty polega na czytelnym naniesieniu na awersie recepty treści obejmującej dane określone w rozporządzeniu oraz złożeniu własnoręcznego podpisu przez wystawiającego receptę lekarza weterynarii.
2. Na recepcie mogą być dokonywane poprawki wyłącznie przez osobę wystawiającą receptę; poprawki dokonywane na recepcie wymagają dodatkowego odciśnięcia pieczęci i podpisu tej osoby, umieszczonych przy dokonanych poprawkach.
3. Na recepcie nie mogą być zamieszczane informacje niezwiązane z jej przeznaczeniem oraz reklamy.[4]
Dane wystawiającego receptę
Dane wystawiającego receptę obejmują imię, nazwisko oraz adres lekarza weterynarii, jego numer PWZ oraz specjalizację. W przypadku kiedy lekarz działa pod firmą lub nazwą, również dane działalności należy nanieść na recepcie. Chodzi tu o firmę lub nazwę, formę prawną oraz siedzibę i adres. Zapisano to w rozporządzeniu wprost:
§ 4. 1. Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3 ust. 1, obejmują:
1) firmę lub nazwę, pod jaką działa wystawiający receptę lekarz weterynarii, siedzibę i adres, oznaczenie formy prawnej wykonywanej działalności oraz imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres lekarza weterynarii działającego pod firmą lub nazwą, a w przypadku osoby fizycznej — jej imię i nazwisko oraz adres;
2) określenie specjalizacji wystawiającego receptę lekarza weterynarii oraz numer zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu;
2. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nanoszone są za pomocą nadruku lub pieczęci.
3. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nanoszone są za pomocą nadruku lub pieczęci.[3]
Dane zwierzęcia i jego posiadacza
Recepta weterynaryjna może być wystawiona dla wielu zwierząt. Niezależnie od tego dla ilu zwierząt wystawiono receptę, muszą być na niej określone gatunek, płeć oraz rasa zwierzęcia, a jeśli dotyczy również liczba zwierząt.
Jeśli zwierzę jest własnością firmy, wymagane jest dokładne określenie działalności gospodarczej. Kiedy posiadaczem jest osoba fizyczna, na recepcie należy zamieścić imię, nazwisko i adres właściciela. Wymogi ten zawarto w rozporządzeniu:
§ 4. 1. Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3 ust. 1, obejmują:
3) firmę lub nazwę posiadacza zwierzęcia, jego siedzibę i adres oraz oznaczenie formy prawnej wykonywanej działalności, a w przypadku osoby fizycznej — jej imię i nazwisko oraz adres;
4) gatunek, płeć oraz rasę zwierzęcia — w przypadku wystawienia recepty dla pojedynczego zwierzęcia; gatunek, płeć, rasę oraz liczbę zwierząt — w przypadku wystawienia recepty dla większej liczby zwierząt;[4]
Określenie leku i sposobu użycia
Nazwy leków na recepcie weterynaryjnej należy podać w brzmieniu zgodnym z Rejestrem Produktów leczniczych Dopuszczonych do Obrotu. Niezbędne jest też zapisanie sposobu użycia, który w przypadku leków nie zawierających środków silnie działających, bardzo silnie działających odurzających lub psychotropowych, można zastąpić adnotacją „wiadomo”. Zatem recepta na leki silnie działające, czyli z wykazu B, musi zawierać dawkowanie niezależnie od ilości leku na recepcie. W wykazie B znajduje się wiele powszechnie stosowanych substancji np. dostępne bez recepty kwas foliowy, metamizol czy kofeina. Sposób zapisu leku na recepcie określono w rozporządzeniu:
§ 4. 1. Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3 ust. 1, obejmują:
5) nazwę i ilość produktu leczniczego, a w odniesieniu do leku recepturowego — nazwę i ilość surowców farmaceutycznych potrzebnych do sporządzenia tego leku oraz, w miarę potrzeby, postać, w jakiej lek ma być wydany; nazwy produktów lub leków podaje się w brzmieniu ustalonym w Rejestrze Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6) sposób użycia albo adnotację „wiadomo”, jeżeli przepisany w recepcie produkt lub lek nie zawiera w swym składzie środków bardzo silnie działających, silnie działających, odurzających lub psychotropowych;[4]
O szczegółowych wymogach zapisu dla leków zawierających środki odurzające pisałem w kompendium Realizacja recept na leki zawierające środki odurzające – Kompendium, a zawierających substancje psychotropowe w kompendium Realizacja recept na leki psychotropowe – Kompendium.
Zapis leku recepturowego
Sposób zapisu leku recepturowego opisano w paragrafie 10 rozporządzenia. Ilości surowców należy podać wagowo w systemie metrycznym, co daje dużą dowolność zapisu. Moim zdaniem, każdy jednoznaczny zapis, na recepcie weterynaryjnej jest prawidłowy. Nie ma tu sztucznych problemów. Jeszcze większe możliwości, a jednocześnie potencjalne trudności w wykonaniu leku, niesie ze sobą możliwość zapisu surowców płynnych w jednostkach objętości. Z kolei określenia ilości proszków lub czopków przepisanych na recepcie Lekarz weterynarii musi dokonać za pomocą cyfr rzymskich. Treść przepisu poniżej:
§ 10. 1. Ilość surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporządzania leku recepturowego określa się cyframi arabskimi, wagowo, w systemie metrycznym lub wykorzystując jednostki międzynarodowe, z tym że:
1) ilość surowca płynnego można podawać w kroplach lub mililitrach;
2) ilość surowca będącego środkiem obojętnym, przeznaczonym do nadania odpowiedniej postaci leku, można oznaczyć wyrazami „ilość odpowiednia”, „quantum satis” albo „q.s.”.
2. Ilość leku recepturowego sporządzanego w szczególności w postaci proszków, gałek albo czopków określa się cyframi rzymskimi.[4]
Warto pamiętać, że na recepcie dla ludzi, ilość leku recepturowego określa się, jak zapisano w Prawie Farmaceutycznym, cyframi arabskimi.
Art. 96a. 1. Recepta zawiera następujące informacje:
4) dane dotyczące przepisanego produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego:
d) ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, a w przypadku:
– leku recepturowego – jego skład lub nazwę mieszaniny składników, która jest używana zwyczajowo w praktyce farmaceutycznej albo
– leku aptecznego – jego nazwę zgodną z Farmakopeą Europejską lub innymi odpowiednimi farmakopeami uznawanymi w państwach członkowskich Unii Europejskiej,
– ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, a w przypadku leku recepturowego – jego skład lub nazwę mieszaniny składników, która jest używana zwyczajowo w praktyce farmaceutycznej, leku aptecznego
– jego nazwę zgodną z Farmakopeą Europejską lub innymi odpowiednimi farmakopeami uznawanymi w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ilość produktu leczniczego, leku recepturowego, leku aptecznego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego oraz surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporządzenia leku recepturowego, określa się cyframi arabskimi lub słownie, a ilość surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporządzenia leku recepturowego będącego środkiem obojętnym, przeznaczonym do nadania odpowiedniej postaci produktu leczniczego, można również określić wyrazami „ilość odpowiednia”, „quantum satis” lub „q.s.”,[6]
Okres karencji
Jeśli na recepcie są leki dla zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi, na recepcie musi być oznaczony okres karencji dla produktów od tych zwierząt. Okres ten należy oznaczyć również na etykiecie leku recepturowego. Na awersie recepty powinien też być naniesiony symbol „WET-KARENCJA” zamiast „WET”, przedstawiony dodatkowo za pomocą kodu kreskowego. Przepis nie pozostawia wątpliwości:
§ 4. 1. Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3 ust. 1, obejmują:
7) jeżeli recepta wystawiana jest na produkty lub leki przeznaczone do stosowania u zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi — okres karencji dla tkanek lub produktów pochodzących od tych zwierząt, u których zastosowano produkty lub leki, z dodatkowym oznaczeniem okresu karencji na etykiecie leku recepturowego;
§ 4. 3. Na awersie recepty za pomocą nadruku nanosi się symbole „WET” i „WET-KARENCJA”, które dodatkowo przedstawia się techniką służącą do ich automatycznego odczytu, a w szczególności w postaci jedno lub dwuwymiarowych kodów kreskowych.[4]
Numer recepty weterynaryjnej
Rozporządzenie w sprawie recept wymaga nadania unikalnego numeru recepty, każdej recepcie, na której przepisano lek o kategorii „Rpw” albo lek zawierający środek odurzający lub substancję psychotropową, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Dla recept weterynaryjnych zakresy numerów recept są wydawane przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Wojewódzki inspektor otrzymuje te numery od dyrektora właściwego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia.
Numery wydawane przez WIF rozpoczynają się od cyfr 07, następne dwie cyfry to numer oddziału Funduszu. Kolejne cyfry to unikalny numer recepty. Cyfra 21 jest zależna od typu leku. Dla leków kategorii Rpw to cyfra 9, a dla leków zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe, ale kategorii Rp, to cyfra 7. Ostatnia cyfro to cyfra kontrolna.
Jak zapisano w § 4. ust. 8. Unikalne numery recept są przedstawiane dodatkowo w postaci kodu kreskowego. Jest to jednak, w przypadku recept weterynaryjnych, pusty zapis. Kody kreskowe na receptach weterynaryjnych nie są drukowane, przede wszystkim dlatego, że rozporządzenie nie określiło sposobu przedstawienia za pomocą kodu kreskowego informacji o tym, że receptę wystawił lekarz weterynarii. Załącznik piąty określa tylko sposób przedstawienia identyfikatora pracownika medycznego dla lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej i farmaceuty. Odpowiednie fragmenty rozporządzenia zamieszczam poniżej:
§ 1. Rozporządzenie określa:
3) budowę i sposób nadawania unikalnego numeru identyfikującego receptę oraz sposób postępowania po nadaniu tego numeru;
§ 2. 1. Użyte w rozporządzeniu określenia i skróty oznaczają:
13) unikalny numer identyfikujący receptę – unikalny numer identyfikujący receptę, o którym mowa art. 96a ust. 1 pkt 6 i ust. 8 pkt 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne;
§ 4. 8. Na recepcie w postaci papierowej, na której przepisano:
2) produkt leczniczy, o którym mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii
– dane dotyczące podmiotu, w którym wystawiono receptę, dane dotyczące osoby wystawiającej receptę oraz dane dotyczące unikalnego numeru identyfikującego receptę są przedstawiane dodatkowo techniką służącą do ich automatycznego odczytu w postaci kodu kreskowego.
10. W przypadku osoby wystawiającej receptę będącej lekarzem weterynarii zakresy liczb będących unikalnymi numerami identyfikującymi recepty, na których przepisany zostanie produkt leczniczy:
1) o kategorii dostępności „Rpw”, o której mowa w art. 23a ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo farmaceutyczne,
2) zawierający środek odurzający, substancję psychotropową, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii
– wydaje wojewódzki inspektor farmaceutyczny właściwy ze względu na adres zamieszkania tej osoby.
11. Zakresy liczb będące unikalnymi numerami identyfikującymi recepty przekazuje wojewódzkiemu inspektorowi farmaceutycznemu właściwy miejscowo dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu na podstawie umowy określającej sposób i warunki przekazywania tych zakresów liczb. Dwie pierwsze cyfry z tych zakresów liczb przyjmują wartość 07.
Załącznik nr 3 Unikalny numer identyfikujący receptę jest zbudowany z dwudziestu dwóch cyfr, z których:
1) dwie pierwsze cyfry stanowią oznaczenie wersji wzoru recepty dla druków recept posiadających unikalne numery identyfikujące recepty przydzielone przez oddział wojewódzki Funduszu; cyfry te to:
d) 07 – jeżeli unikalny numer identyfikujący receptę jest przekazywany wojewódzkiemu inspektorowi farmaceutycznemu w przypadku, o którym mowa w § 4 ust. 11 rozporządzenia
2) cyfry trzecia i czwarta stanowią identyfikator właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
3) cyfry od piątej do dwudziestej są ustalane przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia i tworzą unikalny numer w ramach danego oddziału wojewódzkiego Funduszu;
4) cyfra dwudziesta pierwsza przyjmuje wartość:
b) „9” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rpw”,
e) „7” – dla recept na leki posiadające kategorię dostępności „Rp” zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, niepodlegające refundacji;
5) cyfra dwudziesta druga jest cyfrą kontrolną obliczaną według algorytmu określonego w części II załącznika nr 5 do rozporządzenia.
Załącznik nr 5 SPOSÓB PRZEDSTAWIANIA DANYCH ZAWARTYCH NA RECEPCIE W POSTACI PAPIEROWEJ ZA POMOCĄ KODU KRESKOWEGO
Część I. 3. Identyfikator pracownika medycznego, o którym mowa w art. 96a ust. 1 pkt 3 lit. c ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest przedstawiany jako ciąg dziesięciu cyfr, przy czym w przypadku:
1) lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej:
Recepta z kopią
W dwóch przypadkach recepty weterynaryjne należy wystawiać z kopią, która pozostaje u lekarza. Są to recepty:
- dla zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi,
- na leki o kategorii dostępności Rpw.
Właściwy fragment rozporządzenia poniżej:
§ 6. 1. Recepty na produkty lub leki wystawia się w jednym egzemplarzu.
2. Recepty na produkty lub leki przeznaczone do stosowania u zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi, oraz na produkty lub leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe, lub inne leki, oznaczone symbolem „Rpw”, wystawia się z kopią, która pozostaje u wystawiającego receptę.”;[4]
Zasady określania kategorii dostępności opisałem w Realizacja recept na leki zawierające środki odurzające – Kompendium
Pozostałe dane
Ostatnie pole do wypełnienia przed podpisaniem recepty weterynaryjnej to data wystawienia. Rozporządzenie mówi o dacie wystawienia recepty, ale pole na wzorze recepty jest opisane jako miejscowość i data. Rozporządzenie nie wyjaśnia tej różnicy. W przypadku recept weterynaryjnych nie przewidziano odroczonej daty realizacji i takiego pola nie ma na recepcie. Wymóg wpisania daty wystawienia zapisano w rozporządzeniu, wśród innych danych które należy umieścić na recepcie, we fragmencie:
§ 4. 1. Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3 ust. 1, obejmują:
8) datę wystawienia recepty.[4]
Co może być przepisane na recepcie weterynaryjnej
Jak pisałem wyżej, receptę weterynaryjną może wystawić tylko lekarz weterynarii. Może to zrobić jedynie w celu:
- zaopatrzenia właściciela zwierzęcia w leki dla zwierzęcia,
- zaopatrzenia swojej działalności w zapas leków na nie więcej niż 14 dni średniego zużycia.
Warunkiem wystawienia takiej recepty jest też brak dopuszczenia do obrotu odpowiednich leków dla zwierząt.
Lekarz weterynarii może przepisać następujące leki:
- Leki,
- Leki silnie działające,
- Leki bardzo silnie działające,
- Leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe.
Zwrócę uwagę, że leki odurzające i psychotropowe na potrzeby własnej praktyki, lekarz weterynarii może zakupić wyłącznie na zapotrzebowanie, za zgodą Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. Nie może wystawić recepty „ad usum propium” na leki z tych grup. W tabeli porównałem wymogi dla różnych grup leków.
Tabela 1 Wymogi dla grup leków
Lek | Recepta | Sposób użycia | Możliwość powtarzania | Osoba realizująca |
---|---|---|---|---|
leki | biała Rp. z zielonym paskiem | można napisać „WIADOMO” | dozwolone | technik farmaceutyczny lub magister farmacji |
leki silnie działające | biała Rp. z zielonym paskiem | wymagany | dozwolone | technik farmaceutyczny lub magister farmacji |
leki bardzo silnie działające | biała Rp. z zielonym paskiem | wymagany | zakazane | magister farmacji |
leki zawierające substancje psychotropowe z grup III-P / IV-P | biała Rp. z zielonym paskiem | wymagany | zakazane | technik farmaceutyczny lub magister farmacji |
leki zawierające substancje psychotropowe z grupy II-P | różowa Rpw. z zielonym paskiem | wymagany | zakazane | magister farmacji |
leki zawierające środki odurzające z grupy II-N | biała Rp. z zielonym paskiem | wymagany | zakazane | magister farmacji |
leki zawierające środki odurzające z grupy I-N | różowa Rpw. z zielonym paskiem | wymagany | zakazane | magister farmacji |
Jak realizować recepty weterynaryjne
Recepty weterynaryjne są realizowane pełnopłatnie, bez dopłat NFZ.
Ograniczenia w przepisywaniu recept weterynaryjnych
Żeby odpowiedzieć jak należy realizować recepty weterynaryjne, trzeba się zastanowić jakie są ograniczenia dotyczące ich wystawiania. W celu prawidłowej realizacji recepty weterynaryjnej należy odpowiedzieć na pytania:
- Czy dana recepta została wystawiona zgodnie z przepisami?
- Jaka ilość leku może być wypisana na recepcie weterynaryjnej?
- Ile różnych leków można zapisać na jednej recepcie?
- Ile jest ważna recepta weterynaryjna?
- Jakie błędy na recepcie można poprawić?
Odpowiedzi na te pytania nie są tak oczywiste, jakby się wydawało. Recepty weterynaryjne są wystawiane na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt.[4] Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie delegacji z Ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych.[1] W tych przepisach nie ma jednak szczegółowych ograniczeń w wystawianiu ani zasad realizacji recept weterynaryjnych.
W mojej opinii w kwestiach nieuregulowanych w rozporządzeniu w sprawie wystawiania recept przez lekarzy weterynarii należy stosować regulacje z rozporządzenia w sprawie recept z dn. 23.12.2020r. znowelizowanego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 17.06.2021r. oraz ustawy PF. Moim zdaniem tylko takie postępowanie jest właściwe, mimo że rozporządzenia są wydane na podstawie innych ustaw.[7];[8];[6]
Formalna możliwość wystawienia
Farmaceuta realizujący receptę nie ma możliwości sprawdzenia czy spełniono wszystkie wymogi, w tym obecność weterynaryjnych odpowiedników leków dla ludzi, warunkujące wystawienie recepty. Uważam, że za zgodność z prawem czynności wystawienia recepty odpowiada osoba wystawiająca. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest fakt, że kontrola wystawiania recepty weterynaryjnej może być przeprowadzana jedynie przez Inspekcję Weterynaryjną. Inspekcja Farmaceutyczna nie ma takiego uprawnienia. O kontrolach napiszę dalej.
Ograniczenie ilości leku
Ograniczenia ilości leków jaką może przepisać na recepcie lekarz, lekarz dentysta, felczer lub starszy felczer jest zapisane w Art. 96a. ust. 2 ustawy PF. Dla recept papierowych, a takie są weterynaryjne, jest to ilość niezbędna do 120-dniowego stosowania. Oczywiście Art. 96a. ust. 2 nie odnosi się do lekarzy weterynarii. Należy pamiętać o dodatkowym ograniczeniu dla recept „do użytku własnego” („ad usum propium”), gdzie zapas leków nie może przekroczyć, jak pisałem wyżej, ich 14-dniowego średniego zużycia.
Zapisane w tym samym artykule ograniczenia dla ilości leków recepturowych, moim zdaniem, nie mogą być stosowane dla recept weterynaryjnych. Przede wszystkim dlatego, że dla zwierząt inne ilości są odpowiednie do kuracji. Ponadto dlatego, że ograniczenia są określone w innym rozporządzeniu[9], wydanym na podstawie ustawy o refundacji, która nie ma zastosowania w leczeniu zwierząt. Omawiany przepis ustawy PF brzmi następująco:
Art. 96a. 2. Lekarz, lekarz dentysta, felczer, starszy felczer może przepisać dla jednego pacjenta jednorazowo maksymalnie:
1) ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do 360-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania, przy czym na jednej recepcie w postaci papierowej ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego nie może przekraczać ilości niezbędnej do 120-dniowego stosowania;
2) (uchylony)
3) podwójną ilość leku recepturowego, ustaloną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych określającymi produkty lecznicze, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne stosowane przy sporządzeniu leków recepturowych, z zastrzeżeniem że w przypadku produktów leczniczych w postaci mazideł, maści, kremów, żeli, past do stosowania na skórę można przepisać dziesięciokrotną ilość leku recepturowego, ustaloną na podstawie tych przepisów; jednorazowo może być wystawionych do 16 takich recept niezbędnych pacjentowi do maksymalnie łącznie 120-dniowego okresu stosowania.[6]
Ograniczenie ilości „narkotyków”
Leki zawierające środki odurzające z grupy I-N lub substancje psychotropowe z grupy II-P, potocznie zwane narkotykami, można przepisać w ilości nie większej niż zapotrzebowanie pacjenta na 90 dni stosowania.
Zobacz też: Wykaz N środków odurzających + Przykłady
Ograniczenie ilości którą można wydać dla nieprecyzyjnego dawkowania środków odurzających lub substancji psychotropowych są określone w tym samym przepisie w rozporządzeniu w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje w § 7., który brzmi następująco:
§ 7. 1. Recepta wystawiona na preparaty zawierające środki odurzające grupy I-N oraz substancje psychotropowe grupy II-P może dotyczyć takiej ilości środka lub substancji, która nie przekracza zapotrzebowania pacjenta na maksymalnie 90 dni stosowania.
2. Na preparaty zawierające środki odurzające grupy I-N oraz substancje psychotropowe grupy II-P można wystawić do 3 recept na następujące po sobie okresy stosowania nieprzekraczające łącznie 90 dni stosowania.
3. Na recepcie, o której mowa w ust. 1, podaje się sposób dawkowania przepisanych środków odurzających lub substancji psychotropowych.
4. Jeżeli ze wskazanego przez osobę wystawiającą receptę sposobu dawkowania nie można obliczyć sumarycznej ilości przepisanych środków odurzających lub substancji psychotropowych, osoba wydająca przyjmuje, że są to dwa najmniejsze opakowania określone w wykazie określonym w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 357, 945, 1493, 1875 i 2401 oraz z 2021 r. poz. 159), a w przypadku leków niepodlegających refundacji – dwa najmniejsze opakowania dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.[10]
Ograniczenie liczby leków na recepcie
Na jednej recepcie lekarz weterynarii może przepisać do pięciu leków lub produktów lub jeden lek recepturowy. Ilości te są w przepisach określone tylko w ustawie PF, w Art. 96a. ust. 9, który brzmi:
Art. 96a. 9. Na jednej recepcie w postaci papierowej przepisuje się do pięciu produktów leczniczych gotowych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, lub wyrobów medycznych albo jeden produkt leczniczy recepturowy, a na recepcie wystawionej w postaci elektronicznej – jeden produkt leczniczy lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, lub wyrób medyczny. W przypadku wystawienia więcej niż jednej recepty w postaci elektronicznej, osoba wystawiająca może, w celu usprawnienia ich realizacji, połączyć te recepty w pakiet.[6]
Termin ważności recepty
Terminy realizacji recept są zapisane w Art. 96a. ust. 7 ustawy PF. Najważniejsze z nich to 30 dni od daty wystawienia recepty papierowej i 7 dni w przypadku recept na antybiotyki do stosowania wewnętrznego i parenteralnego. Pełne brzmienie przepisu jest następujące:
Art. 96a. 7. Termin realizacji recepty nie może przekroczyć:
1) 30 dni od daty jej wystawienia albo naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia”, a w przypadku recepty w postaci elektronicznej – 365 dni;
2) 7 dni od daty jej wystawienia albo naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia” dla recepty na antybiotyki w postaci preparatów do stosowania wewnętrznego i parenteralnego;
3) 120 dni od daty jej wystawienia na:
a) produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego sprowadzane z zagranicy dla pacjenta na podstawie art. 4 albo art. 29a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
b) produkty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta;
4) 30 dni od daty jej wystawienia dla recepty na środki odurzające, substancje psychotropowe, preparaty zawierające te środki lub substancje oraz prekursory kategorii 1.[6]
Termin realizacji recept na leki zawierające środki odurzające grupy I-N lub substancje psychotropowe z grupy II-P jest zapisany również w rozporządzeniu w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje, we fragmencie:
§ 10. 1. Recepty, na których przepisano preparaty zawierające środki odurzające grupy I-N lub substancje psychotropowe grupy II-P, są realizowane nie później niż w ciągu 30 dni od daty ich wystawienia, z uwzględnieniem ust. 2.
2.Recepta wraz z zapotrzebowaniem na sprowadzenie z zagranicy produktów leczniczych, zawierających w swoim składzie środki odurzające lub substancje psychotropowe, nieposiadających pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, niezbędnych dla ratowania życia lub zdrowia pacjentów są realizowane zgodnie z przepisami art. 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. ‒ Prawo farmaceutyczne.[11]
Możliwość powtórzenia wydania leku
Lekarz weterynarii ma możliwość wystawienia recepty powtarzalnej. Oznacza to, że jeśli nie przepisuje leków bardzo silnie działających, odurzających lub psychotropowych, może określić ile razy dana recepta może być realizowana, przez powtórne wydanie pełnej ilości przepisanego leku. Przepisy nie precyzują jak należy realizować taką receptę. Dla mnie jest oczywiste, że realizacja recepty powtarzalnej może się odbyć tylko w jednej aptece, gdzie po pierwszej realizacji zostaje oryginał recepty. Podstawa prawna recepty powtarzalnej jest zapisana w § 9. rozporządzenia:
§ 9. 1. Lekarz weterynarii, wystawiając receptę na produkty lub leki, może zamieścić polecenie dla apteki:
1) powtórnego wydania — przez zamieszczenie wyrazu „powtórzyć”, określając równocześnie, ile razy lek ma być powtórnie wydany;
2. Nie zamieszcza się polecenia „powtórzyć”, jeżeli produkt lub lek zawiera w swym składzie środek odurzający, psychotropowy lub środek bardzo silnie działający.
3. Polecenia, o których mowa w ust. 1, mogą być podawane w języku łacińskim.[4]
Polecenie wydać natychmiast
W sytuacji, kiedy niezbędne jest natychmiastowe zastosowanie produktu lub leku, lekarz weterynarii ma możliwość zapisania na recepcie polecenia jej realizacji poza zwykłą kolejnością. Odbywa się to przez zapisanie polecenia „wydać natychmiast”. Polecenie to może być zapisane również w języku łacińskim, jak wynika z brzmienia przepisu:
§ 9. 1. Lekarz weterynarii, wystawiając receptę na produkty lub leki, może zamieścić polecenie dla apteki:
2) wydania poza zwykłą kolejnością przez zamieszczenie wyrazów „wydać natychmiast”.
3. Polecenie „wydać natychmiast” wolno zamieszczać jedynie wówczas, gdy ze względu na stan chorego zwierzęcia konieczne jest natychmiastowe zastosowanie produktu lub leku.
4. Polecenia, o których mowa w ust. 1, mogą być podawane w języku łacińskim.[4]
Podejrzenia sfałszowania recepty
Jeśli jest podejrzenie, że recepta weterynaryjna nie jest prawdziwa, osoba realizująca ma obowiązek ją zatrzymać i niezwłocznie powiadomić Inspekcję Farmaceutyczną. Takie postępowanie zapisano wprost z § 11. rozporządzenia:
§ 11. W razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia sfałszowania recepty, osoba wydająca lek odmawia jej realizacji, zatrzymuje ją i niezwłocznie powiadamia o tym fakcie inspektora Inspekcji Farmaceutycznej właściwego ze względu na położenie apteki.[4]
Recepta z błędami
W przypadku recept z błędami można wyróżnić uchybienia, które można poprawić w aptece przy realizacji recepty oraz takie, które musi poprawić lekarz weterynarii.
Rozporządzenie w sprawie wystawiania recept przez lekarzy weterynarii nie opisuje, co apteka może zrobić z receptą na której potrzebne dane wpisano błędnie, nieczytelnie lub ich nie wpisano. Takie informacje zawiera ustawa PF oraz rozporządzenie w sprawie recept, ale odnosi się ono tylko do danych wymaganych przez Art. 96a. ustawy PF.
Mamy sytuację taką, że do realizacji recept weterynaryjnych, które są wystawiane na podstawie ustawy o zawodzie lek wet, stosujemy przepisy dotyczące postępowania z uchybieniami na receptach dla ludzi, wystawianych na podstawie ustawy PF. Postępowanie takie wydaje się być słuszne i bezpieczne zarówno dla osoby realizującej receptę jak i dla leczonego zwierzęcia.
Realizacja recepty z błędami
Rozporządzenie w sprawie wystawiania recept przez lekarzy weterynarii wymaga na recepcie weterynaryjnej następujących danych, o czym pisałem wyżej:
- dane wystawiającego receptę (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, adres, PWZ i specjalizacja lekarza weterynarii oraz firma lub nazwa pod jaką działa, siedziba i forma prawna działalności),
- dane posiadacza zwierzęcia i dane zwierzęcia (imię nazwisko i adres lub firma lub nazwa, siedziba, adres oraz forma prawna działalności posiadacza zwierzęcia jak również gatunek, płeć i rasa zwierzęcia oraz ewentualnie liczba zwierząt),
- nazwa leku (w brzmieniu ustalonym w Rejestrze Produktów Leczniczych) i ilość lub nazwa i ilość surowców dla leków robionych (cyframi arabskimi, wagowo, w systemie metrycznym lub w jednostkach międzynarodowych, a dla surowców płynnych w kroplach lub mililitrach),
- sposób użycia lub adnotacja „wiadomo”,
- okres karencji, jeżeli dotyczy,
- data wystawienia recepty,
- symbol „WET” lub „WET-KARENCJA”, przedstawiony dodatkowo kodem kreskowym.
W przypadku uchybień w poszczególnych wymaganiach możemy:
- na podstawie rozporządzenia w sprawie recept, określić i zamieścić na rewersie dane wystawiającego receptę, ale rozporządzenie w sprawie recept mówi o innym zakresie danych,
- na podstawie rozporządzenia w sprawie recept, określić i zamieścić na rewersie adres posiadacza zwierzęcia, jednak tylko adres, a nie pozostałe dane,
- nazwy leku nie możemy korygować,
- na podstawie rozporządzenia w sprawie recept, jeśli nie określono sposobu użycia, to możemy wydać dwa najmniejsze dostępne w obrocie opakowania,
- na podstawie rozporządzenia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje, jeśli dla leków z grupy I-N lub II-P dawkowanie jest nieprecyzyjne, to możemy wydać dwa najmniejsze opakowania dopuszczone do obrotu,
- jeśli nie określono okresu karencji, zakładamy, że nie dotyczy on tej recepty,
- jeśli nie zamieszczono symbolu „WET” lub „WET-KARENCJA” za pomocą kodu kreskowego, moim zdaniem możemy uznać receptę za prawidłową. Nie spotkałem się z kwestionowaniem takiego błędu na recepcie,
- jeśli nie określono miejscowości wystawienia recepty, moim zdaniem możemy uznać, że recepta jest prawidłowa. Wymóg wynika jedynie z graficznego wzoru recepty, nie ma go ani w treści rozporządzenia, ani w objaśnieniach do wzoru recepty,
- rozporządzenie w sprawie wystawiania recept przez lekarzy weterynarii nie wymaga określenia dawki leku, ale jeśli jej nie ma należy, na podstawie rozporządzenia w sprawie recept, wydać lek w najmniejszej dawce dopuszczonej do obrotu,
- określenie postaci leku też nie jest wymagane, ale na podstawie rozporządzenia w sprawie recept, możemy ją określić na podstawie wiedzy.
Jak widać jest wiele wątpliwości i warto znowelizować rozporządzenie w sprawie wystawiania. Z literalnego brzmienia przepisów nie wszystko możemy poprawić w aptece, ale pamiętając, że przepisy w sprawie realizacji odnoszą się do recept dla ludzi, nie do recept weterynaryjnych, uważam, że część poprawek jest możliwa, mimo że nie jest to wyraźnie określone. W realizacji recept weterynaryjnych z uchybieniami niezbędny jest rozsądek i „dobra praktyka apteczna”. Mam na myśli np., że należy zrealizować receptę, na której nazwa leku nie budzi wątpliwości, ale nie jest zgodna z brzmieniem w Rejestrze Produktów Leczniczych. Odpowiednie przepisy rozporządzeń poniżej:
§ 8. 1. Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:
2) postać produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego – osoba wydająca określa tę postać na podstawie posiadanej wiedzy;
3) dawka produktu leczniczego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego – osoba wydająca przyjmuje, że jest to najmniejsza dawka dopuszczona do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) sposób dawkowania (a w przypadku wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – sposób stosowania) – osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która:
a) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny podlega refundacji – nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku leku recepturowego maksymalnie podwójną ilość leku, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji,
b) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny nie podlega refundacji – jest nie większa niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– z wyłączeniem:
- przypadku, w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
- produktu leczniczego, w tym leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania,
- wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro, dla którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania;
9) adres w danych pacjenta, o którym mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy – Prawo farmaceutyczne – osoba wydająca określa go na podstawie dokumentów przedstawionych przez osobę okazującą receptę lub jej oświadczenia;
10) kod pocztowy adresu danych pacjenta – osoba wydająca przyjmuje, że kod ten został wpisany;
13) dane dotyczące osoby uprawnionej albo podmiotu – osoba wydająca określa je na podstawie posiadanych danych; osoba wydająca zamieszcza je w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty papierowej oraz komunikacie elektronicznym przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o refundacji;
14) dane pacjenta, o których mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne – osoba wydająca określa te dane na podstawie dokumentów przedstawionych przez osobę okazującą receptę, pod warunkiem że na recepcie zawarto daną pacjenta, o której mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy – Prawo farmaceutyczne, albo daną pacjenta, o której mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy – Prawo farmaceutyczne; osoba wydająca zamieszcza określone przez siebie dane w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty papierowej; w przypadku danych, o których mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 lit. c i ust. 8 pkt 1b ustawy – Prawo farmaceutyczne, osoba wydająca zamieszcza je w komunikacie elektronicznym, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o refundacji, przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu.[7];[8]
§ 7. 4. Jeżeli ze wskazanego przez osobę wystawiającą receptę sposobu dawkowania nie można obliczyć sumarycznej ilości przepisanych środków odurzających lub substancji psychotropowych, osoba wydająca przyjmuje, że są to dwa najmniejsze opakowania określone w wykazie określonym w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 357, 945, 1493, 1875 i 2401 oraz z 2021 r. poz. 159), a w przypadku leków niepodlegających refundacji – dwa najmniejsze opakowania dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.[10]
Poprawa recepty przez lekarz weterynarii
Sposób poprawy recepty przez lekarza omówiłem już wyżej. Każda poprawka wymaga pieczęci i podpisu lekarza.
§ 3. 2. Na recepcie mogą być dokonywane poprawki wyłącznie przez osobę wystawiającą receptę; poprawki dokonywane na recepcie wymagają dodatkowego odciśnięcia pieczęci i podpisu tej osoby, umieszczonych przy dokonanych poprawkach.[4]
Warto pamiętać, że przepis ten wymaga przy poprawce pieczęci, podczas gdy przy poprawkach na receptach dla ludzi, dane osoby wystawiającej receptę mogą być również nadrukowane. Tak zapisano w ustawie PF w Art. 96a. ust. 9c:
Art. 96a. 9c. Jeżeli recepta w postaci papierowej została wystawiona w sposób błędny, niekompletny lub niezgodny z ustawą, osoba wystawiająca receptę dokonuje poprawek na tej recepcie. Każda poprawka wymaga dodatkowego złożenia własnoręcznego podpisu i odciśnięcia pieczątki albo nadrukowania – przy poprawianej informacji – danych identyfikujących osobę wystawiającą receptę.[6]
Kontrole związane z receptami weterynaryjnymi
Kontrole związane z receptami weterynaryjnymi można podzielić na trzy obszary. Kontrolę wystawiania, kontrolę realizacji recept oraz kontrolę stosowania produktów lub leków. W aptece będziemy mieć do czynienia tylko z dwoma pierwszymi obszarami kontroli.
Kontrola wystawiania
Wystawianie recept jest kontrolowane przez Inspekcję Weterynaryjną. Kontrola ta obejmuje zgodność recept z dokumentacją oraz prawidłowość wystawienia recept, co zapisano w poniższym fragmencie:
§ 12. 1. Kontrola wystawiania recept na produkty lub leki, prowadzona przez Inspekcję Weterynaryjną, obejmuje badanie i ocenę prawidłowości działań osób wystawiających recepty, a w szczególności:
1) zgodność danych umieszczonych na receptach z prowadzoną dokumentacją;
2) prawidłowość wystawienia recepty.[4]
Kontrola realizacji
Kontrola realizacji jest prowadzona przez Inspekcję Farmaceutyczną. Kontrolowane są wszystkie działania, ale w szczególności:
- ilość wydanych dawek,
- przestrzeganie terminów realizacji recept
Zapisano to w paragrafie 2. ustęp 2. rozporządzenia:
§ 12. 2. Kontrola realizacji recept na produkty lub leki, prowadzona przez Inspekcję Farmaceutyczną, obejmuje badania i ocenę prawidłowości działań osób wydających produkty lub leki, a w szczególności:
1) prawidłowość ilości wydawanych produktów lub leków, w tym również wielkość wydawanych opakowań;
2) przestrzeganie terminów realizacji recept.[4]
Kontrola stosowania
Kontrola stosowania leków jest prowadzona przez Inspekcję Weterynaryjną u lekarza weterynarii. Mówi o tym przepis:
§ 12. 3. Kontrola stosowania produktów lub leków, prowadzona przez Inspekcję Weterynaryjną, obejmuje badanie i ocenę prawidłowości działań lekarza weterynarii używającego nabytych produktów lub leków wyłącznie przy wykonywaniu przez niego praktyki lekarsko-weterynaryjnej, a w szczególności:
1) zasadność stosowania produktów i leków;
2) prawidłowość przechowywania i stosowania produktów lub leków;
3) prawidłowe udokumentowanie stosowania produktów lub leków;
4) prawidłowe ustalenie okresów karencji.[4]
Zobacz też inne kompendia prawne:
Ewidencje w aptece – Kompendium
Ewidencja recept farmaceutycznych – Kompendium
Dokumentacje, rejestry i zestawienia w aptece – Kompendium
Piśmiennictwo
- Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.974 pełny tekst⬏⬏
- Ustawa z dn. 21.12.1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych. Dz.U.2019.1140 tekst jednolity⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 09.05.2003 r. w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Dz.U.2003.891 pełny tekst⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 09.05.2003 r. w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Dz.U.2003.891 tekst⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 31.12.2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Dz.U.2011.56 tekst⬏
- Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.1977 tekst jednolity⬏⬏⬏⬏⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst⬏⬏⬏
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 17.06.2021 r. zmieniające rozporządzenie sprawie recept. Dz.U.2021.1114 pełny tekst⬏⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 06.11.2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Dz.U.2012.1259 pełny tekst⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje. Dz.U.2021.166 pełny tekst⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje.Dz.U.2021.166 pełny tekst⬏
Czy recepta weterynaryjna musi mieć obowiązkowo zielony pasek? Czy może mieć wydrukowany szary (czarny)pasek? Wszystkie pozostałe wymagania są spełnione. Pytanie zarówno o zwykłe recepty jak i recepty na leki IV-P.
Wzory recept są jednoznacznie określone. Pasek ma być zielony na recepcie białej i jasnozielony na różowej.
Jak napisałem w kompendium, do realizacji recept weterynaryjnych, które są wystawiane na podstawie ustawy o zawodzie lek wet, stosujemy przepisy dotyczące postępowania z uchybieniami na receptach dla ludzi, wystawianych na podstawie ustawy PF.
§ 6. 1. Przewiduje różne uchybienia recept nieodpowiadających wzorowi i nie ma tam złego koloru nadruku.
Moim zdaniem w każdym takim przypadku trzeba ocenić czy istnieje uzasadnione podejrzenie sfałszowania recepty. Dalsze postępowanie należy opierać na tej ocenie.