Pytanie
Często kobiety zgłaszają “brak mleka”. Co może powodować zmniejszenie ilości pokarmu?
Krótka odpowiedź
Wiele matek po porodzie zgłasza problemy związane z nieodpowiednią produkcją pokarmu. Najczęściej jest to jedynie ich subiektywne odczucie. Do faktycznych przyczyn braku pokarmu zaliczamy: zaburzenia hormonalne, problemy anatomiczne, ciężkie niedożywienie, czynniki psychologiczne (niechęć do karmienia, depresja), palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, przyjmowanie leków antykoncepcyjnych, kolejną ciążę.
Wyjaśnienie
Wiele matek po porodzie zgłasza problemy związane z nieodpowiednią produkcją pokarmu. Najczęściej jest to jedynie ich subiektywne odczucie.
Matka jako problemy z produkcją pokarmu może interpretować m.in.:[1]
- częsty płacz dziecka,
- chęć dziecka do częstego i długiego karmienia czy pozostawania przy piersi,
- miękką pierś,
- niewypływanie mleka pomimo uciskania piersi.
Oznaki te rzeczywiście mogą być związane z zaburzeniami laktacji, ale równie dobrze mogą świadczyć np. o chorobie dziecka.Wśród faktycznych przyczyn braku pokarmu wyróżniamy:[1]
- zaburzenia hormonalne,
- problemy anatomiczne,
- ciężkie niedożywienie,
- czynniki psychologiczne (niechęć do karmienia, depresja),
- palenie tytoniu,
- spożywanie alkoholu,
- przyjmowanie leków antykoncepcyjnych,
- kolejną ciążę.
Problem zaburzeń laktacji jest złożony, jednak przed zaleceniem pacjentce konsultacji z lekarzem warto wykluczyć przyczyny takie jak:[2]
- stosowanie ziół, które mogą hamować laktację, np. szałwii lekarskiej i mięty pieprzowej,
- stosowanie innych leków, które mogą hamować laktację, np. estrogenów, pseudoefedryny, efedryny, furosemidu, torasemidu, bromokryptyny i danazolu,
- palenie tytoniu: opublikowano dwa badania na temat hamującego wpływu nikotyny na laktację, jednak ich wyniki są sprzeczne. Biorąc pod uwagę przesłanki, że może działać hamująco oraz negatywny wpływ biernego palenia na dziecko, jeżeli pacjentka nie jest w stanie całkowicie zaprzestać palenia, należy zachęcać ją, by w czasie karmienia paliła jak najmniej, jedynie zaraz po karmieniu, lub by używała plastrów nikotynowych.
- spożywanie alkoholu: etanol przenika w niewielkim stopniu do mleka, dlatego jego okazyjne stosowanie w czasie laktacji nie jest przeciwwskazane. Wiadomo jednak, że etanol może hamować laktację, dlatego jego spożywanie powinno być ograniczone do minimum. Choć niektóre starsze badania i badania na zwierzętach sugerowały, że spożywanie piwa może stymulować laktację, to stosowanie go w tym celu jest obecnie przeciwwskazane.
- dokarmianie mlekiem modyfikowanym: jeśli nie jest to konieczne, nie należy dokarmiać dziecka mlekiem modyfikowanym. Jakiekolwiek pokarmy stałe lub płynne inne niż mleko matki należy zacząć wprowadzać w 6. miesiącu życia.
- ból piersi: pacjentce z bólem piersi wynikającym z karmienia możesz polecić smarowanie brodawek własnym pokarmem oraz stosowanie specjalnych nakładek na piersi. Poinformuj pacjentkę, że karmienie powinno być dla niej bezbolesne, a ból brodawek może wynikać z nieprawidłowej techniki karmienia.
Piśmiennictwo
- Infant and young child feeding. Model Chapter for textbook for medical students and allied health professionals. World Health Organization. 2009. pełny tekst .pdf⬏⬏
- Hale TW: Hale’s Medications & Mothers’ Milk 2019. Springer Publishing Company, 2019.⬏
Super, że poruszono ten temat. Warto by jeszcze wspomnieć o dostosowywaniu się laktacji do potrzeb dziecka. Szczególnie w pierwszych tygodniach karmienia piersią może pojawić się tak zwany kryzys laktacyjny. Kobietom zgłaszającym problem z karmieniem można również przekazać informację o wskaźnikach skutecznego karmienia.