Pytanie czytelnika
Czy stosowanie soku z glistnika w leczeniu brodawek jest bezpieczne i skuteczne? Czy można go polecać pacjentom zamiast preparatów dostępnych na rynku?
Krótka odpowiedź
Stosowanie soku z glistnika w leczeniu brodawek może być skuteczne, jednak w mniejszym stopniu niż gotowe preparaty zawierające m.in. kwas salicylowy (np. Brodacid). Wnioski z badań są niewystarczające do jednoznacznej oceny bezpieczeństwa jego stosowania ze względu na nieustaloną przezskórną penetrację surowca, a umieszczanie soku z glistnika w produktach kosmetycznych zostało zakazane.
Wyjaśnienie
Nieprzetworzone ekstrakty z glistnika (Chelidonium majus L.), jak i wyizolowane związki, dzięki zawartości alkaloidów (sangwinaryny, chelidoniy, chelerytryny, berberyny), flawonoidów i kwasów fenolowych, wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe (in vitro).[1] Sok z ziela glistnika jest stosowany zewnętrznie do leczenia brodawek wirusowych i istnieją anegdotyczne dowody na to, że pomaga je zwalczyć, jednak wyniki z badań nt. skuteczności takiego postępowania wypadają sprzecznie. Odpowiadać za to może czas zbioru rośliny: według badań Jakovljević i in. stężenia wtórnych metabolitów w glistniku są zależne od fenologicznej fazy wzrostu roślin. Najwyższe stężenie związków fenolowych uzyskano z roślin zebranych w kwietniu, a od maja do lipca stężenie związków fenolowych malało, natomiast w czasie owocowania rośliny w sierpniu ponownie wzrastało. Co może być zniechęcające dla pacjenta, to długotrwały proces leczenia, który może zająć od 2 do 3 miesięcy (dłuższy o około miesiąc niż przy stosowaniu gotowych preparatów) oraz problem z dostępnością surowca przez czas trwania terapii.[2]
Glistnik w wytycznych leczenia brodawek
Według autorów wytycznych dot. leczenia brodawek skórnych z Brytyjskiego Stowarzyszenia Dermatologów skuteczniejsze i lepiej przebadane metody leczenia brodawek to stosowanie m.in. kwasu salicylowego (w połączeniu z kwasem mlekowym: Brodacid, Duofilm; Salvequick plastry na kurzajki) i krioterapia (wyroby medyczne: Wartix, Undofen Krioterapia).[3] W badaniu z randomizacją z udziałem 240 pacjentów z brodawkami stóp wykazano, że krioterapia oraz stosowanie kwasu salicylowego przynoszą takie same efekty leczenia. Inne poza kwasem salicylowym zalecane związki o działaniu keratolitycznym to kwas mlekowy, trójchlorooctowy (wyrób medyczny: Undofen Terapia Kwasowa TCA), tretinoina oraz kwas pirogronowy. Innym sposobem na leczenie brodawek jest również stosowanie związków cytostatycznych: 5-fluorouracyl, stosowany w połączeniu z 10% kwasem salicylowym (Verrumal) i 1% podofilotoksyna (Condyline).[4] Bardziej zaawansowane metody leczenia to terapia laserem, elektrokoagulacja, a brodawki znacznych rozmiarów usuwa się chirurgicznie.[5]
Preparaty na kurzajki dostępne w aptekach bez recepty zestawiono w osobnym artykule. (Patrz: “Przegląd preparatów na kurzajki dostępnych bez recepty”.)
Piśmiennictwo
- Gilca M., Gaman L., Panait E., Stoian I., Atanasiu V. (2010). Chelidonium majus – an Integrative Review: Traditional Knowledge versus Modern Findings. Forschende Komplementärmedizin / Research in Complementary Medicine, 17(5), 241–248. abstrakt⬏
- Nawrot J., Wilk-Jędrusik M., Nawrot S., Nawrot K., Wilk B., Dawid-Pać R., Urbańska M., Micek I., Nowak G., Gornowicz-Porowska J. (2020). Milky Sap of Greater Celandine (Chelidonium majus L.) and Anti-Viral Properties. International journal of environmental research and public health, 17(5), 1540. pełny tekst⬏
- Sterling J.C., Gibbs S., Haque Hussain S.S., Mohd Mustapa M.F., Handfield-Jones S.E. British Association of Dermatologists’ guidelines for the management of cutaneous warts 2014. Br J Dermatol. 2014 Oct;171(4):696-712. pełny tekst⬏
- Cockayne S, Hewitt C, Hicks K, Jayakody S, Kang’ombe AR, Stamuli E, Turner G, Thomas K, Curran M, Denby G, Hashmi F, McIntosh C, McLarnon N, Torgerson D, Watt I; EVerT Team. Cryotherapy versus salicylic acid for the treatment of plantar warts (verrucae): a randomised controlled trial. BMJ. 2011 Jun 7;342:d3271. pełny tekst⬏
- Orrù G, Mameli A, Demontis C, Rossi P, Ratto D, Occhinegro A, Piras V, Kuqi L, Berretta M, Taibi R, Scano A, Coni P. Oral human papilloma virus infection: an overview of clinical-laboratory diagnosis and treatment. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2019 Sep;23(18):8148-8157. abstrakt⬏
To ja pozwolę sobie w ramach ciekawostki oczywiście (!) przytoczyć mój osobisty dowód anegdotyczny. Miałam na opuszce palca kurzajkę, która leczona była przy pomocy terapii kwasowej oraz wielorazowej krioterapii u dermatologa. Zrezygnowana posmarowałam ją dosłownie kilka razy sokiem z glistnika i zniknęła bezboleśnie. O.O
Ciekawy przypadek, dzięki za podzielenie się swoją historią Patrycjo 🙂