Fiołek jest stosowany w ziołolecznictwie od wieków. W przeszłości był zalecany w leczeniu padaczki, astmy, chorób skórnych i wyprysków. Praktykujący w renesansie Paracelsus wykorzystywał go do leczenia gruźlicy węzłów chłonnych. Fiołek jest wymieniany w mitologii rzymskiej i greckiej jako symbol miłości i płodności.

Surowce

Ziele fiołka trójbarwnego – Violae tricoloris herba

Skład chemiczny

Głównymi substancjami aktywnymi są flawonoidy. Surowiec zawiera C- i O-glikozydy kwercetyny (np. rutozyd), kemferolu, apigeniny (np. witeksyna), luteoliny (np. orientyna, izoorientyna) czy izoramnetyny,^[1] pochodne kwasu salicylowego (np. salicylan metylu), śluz, garbniki, fenolokwasy (wiolaksantyna, zeaksantyna), antocyjanozydy, kumaryny (umbeliferon), saponiny oraz witaminy C i E.

Działanie

Ziele fiołka trójbarwnego wykazuje działanie:

• moczopędne,
• napotne,
• wykrztuśne.

Czytaj też:

Mięta pieprzowa – Mentha pipperita L.

Przegląd preparatów na oparzenia słoneczne

Czy stosowanie soku z glistnika w leczeniu brodawek jest bezpieczne i skuteczne? [Q&A]

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brakuje badań klinicznych potwierdzających celowość stosowania ziela fiołka.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Ziele fiołka trójbarwnego może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:

• Łagodne łojotokowe zapalenie skóry.^[2]

Ziele fiołka jest głównym składnikiem farmakopealnych ziół metabolicznych stosowanych na trądzik.^[3]

Zobacz też: Leki stosowane w leczeniu trądziku młodzieńczego

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej ziele fiołka stosuje się w takich schorzeniach jak: choroby skóry (wyprysk, trądzik, dermatozy), choroby reumatyczne, dna moczanowa, choroby metaboliczne, miażdżyca, zaburzenia przemiany materii, choroby dróg oddechowych (nieżyt oskrzeli, suchy kaszel), osłabienie mięśnia sercowego, nadciśnienie.

Interakcje

Nie są znane interakcje ziela fiołka z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Według monografii EMA ziela fiołka, ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa, nie jest zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią oraz dzieciom poniżej 18. roku życia.

Przykładowe preparaty

Leki zawierające fiołka trójbarwnego to:

• Bratek fix (Herbapol) – zioła do zaparzania (do stosowania doustnie w łagodnych zmianach łojotokowych skóry).
• Ziele fiołka trójbarwnego (FLOS) – zioła sypkie do zaparzania (do stosowania jako łagodny środek moczopędny – doustnie – i w łagodnych zmianach łojotokowych skóry – zewnętrznie).
• Zioła metaboliczne (Zioła przeciwtrądzikowe) Labofarm – zioła do zaparzania w saszetkach (do stosowania jako środek moczopędny pomocniczo w trądziku młodzieńczym).

Zobacz też:

• Czystek siwy – Cistus incanus L.
• Pokrzywa zwyczajna – Urtica dioica L.
• Skrzyp polny – Equisetum arvense L.

Piśmiennictwo

1. Vukics V, Ringer T, Kery A, Bonn GK, Guttman A: Analysis of heartsease (Viola tricolor L.) flavonoid glycosides by micro-liquid chromatography coupled to multistage mass spectrometry. J Chromatogr A. 2008.⬏
2. EMA: Community herbal monograph on Viola tricolor L. and/or subspecies Viola arvensis Murray (Gaud) and Viola vulgaris Koch (Oborny), herba cum flore, 2010.⬏
3. Farmakopea Polska XI. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Warszawa 2018.⬏