fbpx

Klasyfikacja leków przeciwgrzybiczych + przykłady

Autor:
mgr farm.
Publikacja: 14/05/2022
Wzór strukturalny nystatyny.
Jak wygląda aktualna klasyfikacja leków przeciwgrzybiczych, które są dostępne w Polsce, pod jakimi nazwami i w jakich drogach podania? Powtórka z farmakologii + nazwy handlowe do zapamiętania.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Jak wygląda aktualna klasyfikacja leków przeciwgrzybiczych, które są dostępne w Polsce, pod jakimi nazwami i w jakich drogach podania?

Mała powtórka z farmakologii.[1][2][3]

Leki przeciwgrzybicze zaburzające funkcje błony komórkowej grzyba:

  • Polienowe – tworzą kompleksy z ergosterolem, powodując powstanie porów w błonie komórkowej grzyba i utratę ciągłości
    • amfoterycyna B* (Abelcet –Lz, Fungizone- Lz preparat liposomowy AmBisome)
      • podawana dożylnie w grzybicach uogólnionych (preparaty liposomowe wykazują mniejszą toksyczność),
      • słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podana p.o. działa miejscowo).
    • nystatyna* (Nystatyna Teva, Nystatyna VP, Nystavagin, w: Macmiror Complex) ,
    • natamycyna* (Natamycyna Unia, w: Pimafucort)
      • stosowane miejscowo (zakażenia oka, pochwy),
      • nie wchłaniają się ze skóry i błon śluzowych.
  • Pochodna pirydynonu – hamowanie transportu leucyny do komórki, uszkodzenie błony komórkowej, powoduje utratę jonów potasu i innych ważnych składników z komórki.
    • cyklopiroksolamina (cyklopiroks)* (Axopirox, Batrafen, Ciclolack, Hascofungin, Pirolam, Stieprox)
      • miejscowo

Inhibitory biosyntezy ergosterolu:

  • Azolowe – inhibitory enzymu 14-α-demetylazy lanosterolu (blokują demetylację lanosterolu do ergosterolu). Hamują aktywność izoenzymu CYP3A4 (działania niepożądane! mogą nasilać toksyczność leków przez hamowanie ich metabolizmu)
    • pochodne imidazolu
      • bifonazol* (Canespor, w: Canespor onychoset)
        • miejscowo
      • butokonazol* (Gynazol)
        • kanydoza pochwy, sromu
      • ekonazol* (Gyno-Pevaryl, Pevaryl, Pevazol, w: Pevisone)
        • miejscowo we wszystkich rodzajach grzybic skóry
      • izokonazol* (Travogen, w: Travocort)
        • miejscowo w zakażeniach skóry
      • ketokonazol (Ketoconazole Hasco, Nizax Activ, Nizoral, Noell, Zoxin-med)
        • miejscowo i ogólnie,
        • penetruje do kości, płuc, skóry i tkanek miękkich.
      • klotrimazol (Clotrimazolum Aflofarm, Clotrimazolum GSK, Clotrimazolum Hasco, Clotrimazolum Medana, w: Betametazon, Lotriderm, Triderm)
        • nie jest stosowany systemowo ze względu na wywoływanie wielu działań niepożądanych.
      • mikonazol (Daktarin, Daktarin-oral, Miconal, Gyno-Femidazol, w: Mycosolon)
        • miejscowo w zakażeniach skóry i błon śluzowych
    • pochodne triazolowe
      • itrakonazol* (Ipozumax, Itragen, Itrax, Orungal, Trioxal)
        • miejscowo i ogólnie
      • flukonazol* (Flukonazol Actavis, Flucofast)
        • miejscowo i ogólnie
  • Pochodne alliloaminy – inhibitory epoksydazy skwalenowej, enzymu błony komórkowej grzyba, który bierze udział w syntezie ergosterolu
    • naftyfina (Exoderil)
      • miejscowo
    • terbinafina (Erfin, Lamifortan active, Lamisil, Lamisilatt, Myconafine, Terbiderm, TerbiGen, Terbisil, Tersilat, Undofen Max, Zelefion)
      • miejscowo i ogólnie
  • Pochodna fenylomorfoliny – hamuje syntezę steroli w ścianie komórkowej grzybów
    • amorolfina* (Amorolak, Funtrol, Loceryl, Myconolak)
      • miejscowo na płytkę paznokcia

Inhibitory syntezy kwasów nukleinowych grzyba:

  • Analog cytozyny – antymetabolit, przekształcana do 5-fluorouracylu, którego metabolit hamuje syntezę tymidylanu w komórce grzyba
    • flucytozyna* (Ancotil– Lz) – stosowana tylko w połączeniu z amfoterycyną B
      • grzybice uogólnione

Inhibitory syntezy ściany komórkowej grzyba:

  • Echinokandyny – hamują syntezę β-D-glukanu, który stanowi składnik ściany komórkowej grzybów
    • anidulafungina* (Ecalta)
    • kaspofungina* (Cancidas)

Piśmiennictwo

  1. Korbut R.: Farmakologia po prostu, 2009; s. 146
  2. www.mp.pl
  3. http://www.genome.jp/kegg/drug/br08352.html
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się