Od początku roku 2021 obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie recept. W rozporządzeniu tym po raz pierwszy pojawiła się definicja „sposobu dawkowania”. Zapisy dotyczące nanoszenia sposobu dawkowania na recepcie budzą wiele wątpliwości.
W tym artykule postaram się usystematyzować dostępne informacje, rozwiać wątpliwości i ułatwić podejmowanie decyzji jak postąpić z konkretną receptą.
Zmiana rozporządzenia i okresy przejściowe
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept, weszło w życie z dniem 01.01.2021 r., jednak nie wszystkie przepisy obowiązują od razu. W rozporządzeniu określono okresy przejściowe. Między innymi do końca czerwca 2021 r. można realizować recepty również na zasadach dotychczasowych, zgodnie z zapisem:
§ 19. 1. Do dnia 30 czerwca 2021 r. recepty mogą być realizowane na zasadach dotychczasowych.[1]
Dotychczasowe zasady dotyczą tylko realizacji recept, bo już ich wystawianie musi się odbywać na nowych zasadach.
Kolejny okres przejściowy dotyczy wzorów druków recept papierowych. Do końca czerwca 2021 r. recepty mogą być wystawiane na drukach według wzorów określonych w trzech kolejnych rozporządzeniach:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424;[1]
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 13.04.2018 r. w sprawie recept. Dz.U.2018.745 ze zmianami;[2]
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 08.03 2012 r. w sprawie recept lekarskich. Dz.U.2012.260 ze zmianami.[3]
Jest to zapisane w paragrafie 19 ustęp 2 rozporządzenia w sprawie recept:
§ 19. 2. Dopuszcza się stosowanie druków recept zgodnych ze wzorem obowiązującym przed dniem wejścia w życie:
1) niniejszego rozporządzenia,
2) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept (Dz. U. poz. 745, z późn. zm.3)
– jednak nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.[1]
Definicja sposobu dawkowania
Ustawa Pf w Art. 96a ust. 1 określa, jakie informacje powinna zawierać recepta. W punkcie 4 lit. e, jest wymieniony sposób dawkowania dla leków oraz sposób stosowania dla wyrobów medycznych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (ŚSSPŻ). Nowością jest definicja określenia „sposób dawkowania”, która znalazła się rozporządzeniu w sprawie recept z dn. 23.12.2020 r. Czytaliśmy w niej, że sposób dawkowania to informacja o liczbie jednostek dawkowania i częstotliwości ich stosowania w określonym czasie. Było to trochę nieprecyzyjne określenie, bo częstotliwość z definicji odnosi się do jednostki czasu. Po krótkim zamieszaniu Departament Polityki Lekowej i Farmacji MZ przesłał interpretację tej definicji w piśmie PLO.454.22.2021.PR z dn. 09.02.2021 r., skierowanym do Naczelnej Rady Aptekarskiej. Sprawa (przynajmniej w tym zakresie) stała się jasna.[4] Dokładne brzmienie przepisu zamieściłem poniżej:
§2. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
2) sposobie dawkowania, rozumie się przez to informację o liczbie jednostek dawkowania i częstotliwości ich stosowania w określonym czasie.[1]
Komunikaty Ministra nie stanowią jednak prawa, więc przyszedł czas na nowelizację rozporządzenia. W dniu 22.06.2021 r. opublikowano rozporządzenie zmieniające w sprawie recept. W nowej wersji definicji sposobu dawkowania usunięto słowa „w określonym czasie”, co ostatecznie rozwiewa wątpliwości. Teraz przepis wygląda następująco:
§ 2. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
2) sposobie dawkowania, rozumie się przez to informację o liczbie jednostek dawkowania i częstotliwości ich stosowania.[5]
Stosowanie przepisu o sposobie dawkowania
Do czego jest nam potrzebny sposób dawkowania? Są dwie bardzo ważne kwestie z tym związane.
Pierwsza „techniczna”, to określenie ilości leku, jaką możemy (musimy) wydać na podstawie zapisu na recepcie oraz wszystko, co się z tym łączy. Czy NFZ zapłaci, czy Pacjentowi wystarczy leku na kurację itp.
Druga kwestia to bezpieczeństwo Pacjenta. Czy osoba wystawiająca receptę jednoznacznie określiła, jak lek ma być zastosowany. Czy takie zastosowanie będzie bezpieczne i skuteczne.
Czy zapis sposobu dawkowania jest poprawny?
Dawkowanie to z definicji z rozporządzenia dwie informacje podane łącznie:
- liczba jednostek dawkowania
- częstotliwości ich stosowania
Jest zatem jasne, że dość często spotykany na receptach zapis stosowania „2 x dz” nie może być uznany za prawidłowy. W takim zapisie brakuje ilości jednostek dawkowania, określono tylko częstotliwość. Brzmienie przepisu pozwala realizować recepty przy dawkowaniu zapisanym np. 2×1. Tu są podane zarówno częstotliwość, jak i ilość jednostek dawkowania. W tym przykładzie nie określono, o jaką jednostkę chodzi, ale to nie jest konieczne. Osoba realizująca może sama określić jednostkę na podstawie postaci leku lub swojej wiedzy, w tym też wiedzy opartej o ChPL.
Czy zapis dawkowania umożliwia wyliczenie ilości do wydania?
Ważnym kryterium dla oceny sposobu dawkowania jest „policzalność”, czyli możliwość wyliczenia długości kuracji, na jaką wystarczy przepisana ilość leku. Jest to ważne, gdyż nie możemy wydać leku więcej, niż wynika to z przepisów.
Są to różne długości kuracji zależnie od typu recepty, osoby wystawiającej receptę, od tego, do jakiej grupy należy lek oraz czy jest to recepta dla ludzi czy zwierząt. O takiej „policzalności” dawkowania jest mowa w paragrafie 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje. Dz.U.2021.166, o czym pisałem w osobnych opracowaniach.[6]
- (Patrz: “Realizacja recept na leki psychotropowe – Kompendium”.)
- (Patrz: “Realizacja recept na leki zawierające środki odurzające – Kompendium”.)
Policzalność dawkowania jest ważna też w przypadkach, o których mowa w paragrafie 8 ust. 2 pkt. 1 lit. b rozporządzenia:
§ 8. 2. Dopuszczalna jest realizacja recepty, na której nie wskazano:
1) ilości:
b) produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, przy czym określono sposób dawkowania i okres stosowania – w takim przypadku osoba wydająca przyjmuje obliczoną na tej podstawie ilość, jako ilość przepisaną przez osobę wystawiającą receptę,[1]
Mówi on o sytuacji, kiedy ilość leku nie jest określona na recepcie, a dawkowanie i okres stosowania są wskazane. Możemy wtedy wyliczyć ilość leku przepisaną na recepcie.
Jaka jest trwałość leku?
Określając ilość leku do wydania, należy brać pod uwagę również trwałość leku po otwarciu. Mam tu na myśli trwałość kropli ocznych, antybiotyku w zawiesinie, insuliny, pasków diagnostycznych itd. Aby zapewnić skuteczną i bezpieczną kurację, musimy wydać odpowiednią ilość leku.
Przykłady zapisu sposobu dawkowania
W poniższej tabeli omówiłem kilka często występujących formatów zapisu sposobów dawkowania.
| Zapis dawkowania | Dodatkowe informacje | Poprawność | Komentarz |
|---|---|---|---|
| 2x1 | TAK | jest częstotliwość podania i ilość jednostek, domyślnie: na dobę | |
| 1x1 | maść | TAK | raz dziennie po 1 jednostce, najczęściej po 1 g |
| 1-0-0 | TAK | jest ilość jednostek i pory podania, domyślnie - na dobę | |
| 10-14-18 | insulina | TAK | jest ilość jednostek i pory podania, domyślnie - na dobę |
| 1 tabl rano | TAK | jest ilość jednostek i częstotliwość, domyślnie - na dobę. | |
| s.c. 1xdz | ampułkostrzykawka | NIE | brak ilości jednostek; mimo że najczęściej jest to jednorazowa postać, to nie wiadomo, czy tylko jedna ampułkostrzykawka ma być zaaplikowana, takie dawkowanie nie jest policzalne |
Dawkowanie w przypadku leków robionych
Ilość leku recepturowego, jaka może zostać przepisana na recepcie, jest określona w Art. 96a. ust. 2 pkt. 3 ustawy Pf:
Art. 96a 2. Lekarz, lekarz dentysta, felczer, starszy felczer może przepisać dla jednego pacjenta jednorazowo maksymalnie:
3) podwójną ilość leku recepturowego, ustaloną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych określającymi produkty lecznicze, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne stosowane przy sporządzeniu leków recepturowych, z zastrzeżeniem że w przypadku produktów leczniczych w postaci mazideł, maści, kremów, żeli, past do stosowania na skórę można przepisać dziesięciokrotną ilość leku recepturowego, ustaloną na podstawie tych przepisów; jednorazowo może być wystawionych do 16 takich recept niezbędnych pacjentowi do maksymalnie łącznie 120-dniowego okresu stosowania.[7]
Wynika z niego, że na jednej recepcie może to być podwójna ilość ryczałtowa, a dla niektórych postaci, kiedy będą zastosowane na skórę, może to być ilość nawet dziesięciokrotna.
Ilości ryczałtowe są określone w rozporządzeniu przytoczonym poniżej. Zwrócę uwagę, że spirytus 96° należy przeliczać na 95°, bo o takim stężeniu mówi rozporządzenie:
§ 3. 1. Ustala się ilość leku recepturowego, którego dotyczy odpłatność ryczałtowa, w postaci:
1) proszków dzielonych – do 20 sztuk;
2) proszków niedzielonych (prostych i złożonych) – do 80 gramów;
3) czopków, globulek oraz pręcików – do 12 sztuk;
4) roztworów, mikstur, zawiesin oraz emulsji do użytku wewnętrznego – do 250 gramów;
5) płynnych leków do stosowania zewnętrznego (jeżeli zawierają spirytus, ilość spirytusu w przeliczeniu na spirytus 95% nie może przekroczyć 100 gramów) – do 500 gramów;
6) maści, kremów, mazideł, past oraz żeli – do 100 gramów;
7) kropli do użytku wewnętrznego i zewnętrznego – do 40 gramów;
8) mieszanek ziołowych – do 100 gramów;
9) pigułek – do 30 sztuk;
10) klein – do 500 gramów;
11) kropli do oczu, uszu i nosa oraz maści do oczu, uszu i nosa, sporządzanych w warunkach aseptycznych – do 10 gramów.[8]
Na receptach na leki robione dawkowanie powinno być zapisane. Jednak w większości przypadków na recepcie może być zapisana tylko podwójna ilość ryczałtowa, a na podstawie paragrafu 8 ust. 1 pkt. 4 lit. a rozporządzenia w sprawie recept, podwójną ilość ryczałtową (dla leków refundowanych) można wydać bez dawkowania. Od tej generalnej zasady są wyjątki:
- leki do stosowania zewnętrznego na skórę;
- leki zawierające substancje wymagające dawkowania;
- leki, które można wydać w ilości większej niż podwójna ilość ryczałtowa.
Leki robione do stosowania zewnętrznego na skórę
Leki do stosowania zewnętrznego na skórę nie muszą mieć określonego dawkowania, ale muszą mieć podaną częstotliwość aplikacji. Zapisano to w paragrafie 8 ust. 1 pkt. 4 lit. b tiret drugie.
Leki robione wymagające podania dawkowania
Recepty na leki zawierające substancje z grupy I-N lub II-P muszą mieć zawsze podane dawkowanie, choć nie musi ono być policzalne.
Leki robione, które można wydać w ilości większej niż podwójna ilość ryczałtowa
Leki, które można wydać w ilości większej niż podwójna ilość ryczałtowa, należą do zbioru leków do stosowania zewnętrznego na skórę, więc zawsze muszą mieć podaną częstotliwość dawkowania.
Postępowanie w przypadku realizacji recepty z większą ilością leku
W przypadku realizacji recepty, na której przepisano ilości większe niż wynikająca art. 96a ust. 2 pkt 3 ustawy Pf, ilość tę należy zmniejszyć do podanej w przepisach. Jest to zapisane w paragrafie 8 ust. 4 rozporządzenia, który przytoczę poniżej:
§ 8. 4. Jeżeli ilość refundowanego leku recepturowego przepisanego na recepcie przekracza ilość, o której mowa w art. 96a ust. 2 pkt 3 ustawy – Prawo farmaceutyczne, osoba wydająca zmniejsza ilość wydawanego leku recepturowego do tej ilości.[1]
Przepis ten jest znany, ale budzi wątpliwości, kiedy chodzi o leki płynne do stosowania zewnętrznego, zawierające etanol. Pojawia się pytanie:
Czy dla leku który nie przekracza 500 g, a zawiera więcej niż 100 g spirytusu 95° można policzyć dwa ryczałty, czy jednak należy zmniejszyć ilość leku?
Moim zdaniem rozporządzenie, do którego odsyła ustawa, podaje dla tej grupy leków dwie równorzędne ilości ryczałtowe. Ilość ogólną 500 g, która jest ograniczona ilością 100 g spirytusu. Ilość 100 g spirytusu też, podobnie jak ilość 500 g płynu, jest ilością ryczałtową określoną na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji.
Realizacja recepty bez dawkowania lub z błędnym dawkowaniem
Zapis mówiący, co można zrobić, kiedy sposób dawkowania nie został naniesiony na recepcie lub jest nieczytelny, błędny lub niezgodny z przepisami znajdziemy w paragrafie 8 rozporządzenia. W starej wersji brzmi następująco:
§ 8. 1. Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:
4) sposób dawkowania – osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, w tym leku recepturowego innego niż określony w lit. b, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych dostępnych w obrocie opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych niepodlegających refundacji – ilość nie większą niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem:
a) przypadku, w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
b) leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania;[1]
Stara wersja była źle zredagowana. Leki recepturowe odnosiła do wykazu leków refundowanych, gdzie ich nie ma. Nowa wersja obowiązuje od 01.07.2021 r. i brzmi:
§ 8. 1. Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:
4) sposób dawkowania (a w przypadku wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – sposób stosowania) – osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która:
a) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny podlega refundacji – nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku leku recepturowego maksymalnie podwójną ilości leku, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji,
b) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny nie podlega refundacji – jest nie większa niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– z wyłączeniem:
– przypadku, w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
– produktu leczniczego, w tym leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania,
– wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro, dla którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania;[5]
Zmieniono ilość leku, jaką można wydać przy nieprawidłowym dawkowaniu lub jego braku. Teraz dla produktów refundowanych są to dwa najmniejsze opakowania refundowane, a dla pełnopłatnych – najmniejsze dostępne w obrocie.
Dodano też możliwość wydawania np. pasków diagnostycznych przy określeniu tylko częstotliwości stosowania.
Okres przejściowy rozporządzenia nowelizującego
Okres przejściowy rozporządzenia z dn. 17.06.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie recept jest zapisany w paragrafie 2:
§ 2. Recepty wystawione i niezrealizowane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia realizuje się na zasadach dotychczasowych.[5]
Stanowi on, że na dotychczasowych zasadach, realizuje się recepty wystawione i niezrealizowane przed 01.07.2021 r. W skrajnym przypadku okres przejściowy trwa, dla recept ważnych 365 dni, wystawionych 30.06.2021 r. do 30.06.2022. Trzeba o tym pamiętać wydając przy braku dawkowania dwa najmniejsze opakowania dostępne w obrocie (dla leku refundowanego).
Piśmiennictwo
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 13.04.2018 r. w sprawie recept. Dz.U.2018.745 ze zmianami. pełny tekst⬏
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 08.03 2012 r. w sprawie recept lekarskich. Dz.U.2012.260 ze zmianami pełny tekst⬏
- Pismo Ministerstwa Zdrowia z dn. 09.02.2021 r. w sprawie interpretacji na receptach zapisu dawkowania pełny tekst⬏
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 17.06.2021 r. zmieniające rozporządzenie sprawie recept. Dz.U.2021.1114 pełny tekst⬏⬏⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje. Dz.U.2021.166 pełny tekst⬏
- Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.974 pełny tekst⬏
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 06.11.2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Dz.U.2012.1259 pełny tekst⬏
“Nazewnictwo alkoholu etylowego zmieniało się w kolejnych farmakopeach. Farmakopea Polska II zawiera 3 monografie:
– Spiritus 95o (synonimy: Alkohol 95o, Spirytus stężony, Spiritus concentratus, Spiritus fortior),
– Spiritus (syn.: Alkohol 90o, Spiritus Vini rectificatus, Wyskok)
– Spiritus 70 stopniowy.
FP III zawiera analogiczne nazewnictwo dla alkoholu etylowego. Na uwagę zasługuje fakt powszechnego stosowania w recepturze spirytusu 90o. Postępowanie to było podyktowane niedostatkiem na rynku spirytusu 95o, większość zakładów rektyfikacyjnych nie wytwarzała spirytusu o tak wysokim stężeniu. FP IV zawiera już tylko jedną monografię – Aethanolum 95o (syn.: Spiritus Vini rectificatus). FP V zmienia nazwę na Ethanolum 760 g/l (syn. Aethanolum 95o). Farmakopea Polska VI zamieszcza monografię – Ethanolum 96%, (syn.: Ethanolum 760 g/l, Ethanolum 96o, Alkohol etylowy, Etanol 760 g/l, Spiritus Vini rectificatus).”
Źródło: https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/10-2008-alkohol-etylowy-w-recepturze/
Z tego wynika, że przeliczanie z 96 stopniowego alkoholu na 95 stopniowy nie ma sensu, bo dawny 95 st. to dzisiejszy 96 stopniowy, czyli najczystszy z którego korzysta się w recepturze. Czyli maksymalnie (wg mnie) można wydać na ryczał 100g alkoholu 96 stopniowego (93,84%).
Bardzo pomocny artykuł 🙂 Mam jedno pytanie: jakie jest Twoje stanowisko w sprawie takiego dawkowania maści gotowych na skórę ” D.S. 2 x dziennie / tuba na 2 tygodnie” Zdania są podzielone, a zauważyłam taką tendencję u lekarzy. Potrzebuję merytorycznej odpowiedzi aby móc polemizować bądź potwierdzić.
Do długiej analizie nowelizacji uważam, że takie dawkowanie umożliwia wydanie odpowiedniej ilości leku na kurację.
Zapis nie spełnia definicji “sposobu dawkowania”, ale nowelizacja wymaga tylko częstotliwości. Niestety wymaga jej dla każdej ilości.
A czy poniższe sposoby zapisu dawkowania są prawidłowe?
1xnoc
1x na czczo
Musi być informacja o liczbie jednostek dawkowania i częstotliwości ich stosowania.
Musi być zapisana czytelnie i nie budzić wątpliwości.
Ad 1.
Co znaczy: „Jeden razy noc”
Gdyby było „1/noc”, to można czytać „jedna dawka na noc”. „1xnoc” nie jest wg. mnie prawidłowym zapisem dawkowania. “1 na noc” to już prawidłowo.
Ad 2.
Co znaczy: „Jeden razy na czczo” – to tylko częstotliwość.
Gdyby było „1 na czczo” – to można czytać jedna dawka na czczo, ale to nadal nie jest prawidłowe dawkowanie, bo noc występuje raz na dobę, a “na czczo” może wystąpić dwa razy (przyjmując, że na czczo to ok 12 godzin po posiłku), lub wiele razy na dobę, jeśli nie będzie posiłku. “Na czczo” nie określa częstotliwości, a dodatkowe zalecenie.
Czy to oznacza , że jeśli lekarz zapisze 2 op pasków np Contour TS bez wpisanego żadnego dawkowania – nie mogę wydać tych 2 opakowań?
Z rozporządzenia wynika, że nawet dla jednego opakowania musi być podana częstotliwość stosowania, jeśli ma być wydane z refundacją.
Czyli jeśli mam na recepcie 5 op. maści gotowej refundowanej i dawkowanie 2 x dz to mogę je wszystkie wydać?
To nie jest proste pytanie. Dlaczego?
Pewna, bo określona w przepisach wprost, jest tylko możliwość wydania jednego najmniejszego op.
Czytając fragment rozporządzenia o możliwości realizacji recepty, w przypadku podania błędnego/niepełnego… sposobu dawkowania, można wysnuć wniosek, że określenie częstotliwości stosowania jest wystarczające. Jednak taki zapis nie pozwala na wypełnienie przez farmaceutę innych wymogów przy wydawaniu leków, z których nie zostaliśmy zwolnieni wprost.
Ponadto sposób zredagowania przepisu jest prawdopodobnie niezgodny z intencją. Ze względu na interpunkcję zakres działania jest tak szeroki, że trudno uwierzyć, że taka była intencja.
Niemniej jednak przepis jest opublikowany i działa. Trzeba też pamiętać, że to przepis jest źródłem prawa, a nie komunikaty. Do tych trzeba stosować zasadę ograniczonego zaufania.
Czy w świetle komunikatu MZ z 6 lipca 2021 możemy wydać ze zniżką wszystkie opakowania z powyższego przykładu?
Tak, 5 op maści (produktu leczniczego) do stosowania na skórę, można wydać z refundacją, przy określonej częstotliwości dawkowania.
Problem powstaje, kiedy recepta elektroniczna nie zostanie rozpoczęta w ciągu 30 dni.
A co w sytuacji, gdy dawkowanie będzie 1×1 przez 2 tygodnie, a lekarz wypisze opakowanie na 90 tabletek, pomimo, że dostępne są mniejsze? Czy farmaceuta wydaje wtedy 28 tabletkowe czy może to 90 tab?
Na podstawie § 8 ust. 3 rozporządzenia, należy przeczytać ilość określoną przez osobę wystawiającą jako 14 tabletek.
Jeśli najmniejsze refundowane jest większe niż 14 tabletek, to wydajemy najmniejsze.
Czy nowe przepisy o zapisie dawkowania dotyczą wyłącznie recept papierowych, czy również e-recept?
Przepisy w sprawie dawkowania są takie same dla recept papierowych i elektronicznych. Róznice są jednak w ilościach, jakie można przepisać na receptach. Lekarz może przepisać jednorazowo maksymalnie ilość niezbędną do 360-dniowego okresu stosowania, przy czym na jednej recepcie papierowej ilość nie może przekraczać ilości niezbędnej do 120-dniowego stosowania. Na kilku receptach papierowych ilość przepisana jednorazowo nie może przekroczyć łącznie ilości na 360-dniowe stosowanie.
Czy na recepcie Sedam, Relanium lub Estazolam może byc dawkowanie “Doraźnie” gdy są zapisane 2 opakowania?
O wymogu dawkowania pisałem tu:
https://opieka.farm/recepty/realizacja-recept-na-srodki-psychotropowe/#Dawkowanie
Dla leków grupy III-P i IV-P wymogi dotyczące dawkowania są takie same, jak dla innych leków, z jednym wyjątkiem. Sposób użycia jest niezbędny na receptach weterynaryjnych na leki psychotropowe.
Dodam, że wczoraj ukazał się komunikat w sprawie słynnego przecinka
https://www.gov.pl/attachment/873a5aa1-0d28-4801-8e40-7fbb7236b6f0
Co potwierdza, że dwa najmniejsze dostępne opakowania można wydać bez dawkowania. Potwierdzeniem braku dostępności powinna być odmowa realizacji zamówienia przez hurtownie.
Czy dawkowanie na insulinę 28j/d jest prawidłowe? Z dawkowania można wyliczyć długość kuracji.
W zapisie 28 j/d jest określona liczba jednostek dawkowania i częstotliwość stosowania, w domyśle 1 raz na dobę.
Można uznać, że zapis spełnia definicję “dawkowania” i wydać pacjentowi lek. Można też drążyć dalej, decyzję pozostawiam osobie realizującej receptę.
Chciałam zapytać czy można wydać
1)4 op pasków przy dawkowaniu :6x do pomiaru
2)3op przy dawk.2xdz tbl
3) 4op leku Namaxir przy dawk. 1×1
Proszę o pomoc w rozwianiu dylematów- pozdrawiam
Ad. 1
wyrób medyczny do diagnostyki in vitro, więc wystarczy podanie częstotliwości. Ugruntowana praktyka zapisu dawkowania odnosi się do jednej doby, chyba, że zaznaczono inaczej. Według mnie zapis jest wystarczający.
Ad. 2
2xdz tbl – według mnie trudno to przeczytać inaczej niż 2 x dziennie 1 tabletka.
Ad. 3
Dawkowanie jest błędne. Lek nie może być podawany tak często. Naszym obowiązkiem jest dopilnować, żeby pacjent nie przyjął zbyt dużej dawki.
Zapis dawkowania jest błędny, czyli literalnie czytając rozporządzenie, można wydać nie więcej niż 2 najmniejsze opakowania.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości. Spotkałam się z problemem dawkowania na recepcie:
Purilon Gel 15 g 5 op. , D.S. 1x na 48 godzin.
Uważam, że jest ono błędne. Natomiast przedstawiono interpretację, że jest ono prawidłowe, bo na pierwszym miejscu jest jednostka dawkowania, a na drugim częstotliwość.
Czy to jest prawidłowy tok myślenia?
Zapisano “1x na 48 godzin”.
Jeśli uznać, że na pierwszym miejscu jest ilość (1 g), to czytamy:
“jeden gram raz na 48 godzin”.
Przy takim założeniu mamy liczbę jednostek i częstotliwość.
Czytając jednak wprost, jest zapisane: “jeden raz na 48 godzin”, czyli tylko częstotliwość.
Tradycyjnie przyjęte dawkowanie “axb” oznacza “a razy dziennie b tabletek“.
Decyzja należy do osoby realizującej receptę.
Oczywiście Purilon jest wyrobem medycznym, więc częstotliwość nie jest wystarczająca, ale nawet uznając sposób stosowania za błędny, można wydać 2 najmniejsze refundowane opakowania.
Czy dawkowanie “zmiana co trzy dni” na recepcie na plastry Aquacel można uznać za prawidłowe?
Taki zapis nie spełnia definicji stosowania, nie określa liczby jednostek.
Jak zinterpretować taki zapis dawkowania 3 x1 ( rano:1 wieczór:1)
Czy można zastosować § 8.3 rozporządzenia z 1.stycznia 2021 r. w sprawie recept i wziąć pod uwagę dawkowanie (rano:1 wieczór:1) czyli 2×1 ??
Czy mam to dawkowanie traktować jako błędne i wydać tylko 2 najmniejsze opakowania ??
Moim zdaniem 2 najmniejsze. Podobny przypadek opisałem tu: https://opieka.farm/pytania/czy-dawkowanie-105-rano-i-wieczorem-jest-wystarczajaco-precyzyjne-qa/
Napisałem też dlaczego uważam, że 8.3 tu nie da się zastosować.