Pytanie czytelnika
Jak rozumieć znaczenie okresu półtrwania w przypadku stosowania leku w czasie karmienia piersią?
Krótka odpowiedź
Parametr ten wykorzystuje się w ocenie m.in. tego, czy lek przenika do mleka matki.
Wyjaśnienie
Okres półtrwania to jeden z parametrów farmakokinetycznych. (Patrz: “Okres półtrwania”.)
Przykładowo wartość T0,5 dla furaginy wynosi 1h. Dlatego jeżeli kobieta przyjmie 100 mg furaginy, to teoretycznie gdy od momentu wchłonięcia się leku upłynie:
- 1 h, w osoczu pozostanie 50 mg furaginy,
- 2 h, w osoczu pozostanie 25 mg furaginy,
- 3 h, w osoczu pozostanie 12,5 mg furaginy,
- 4 h, w osoczu pozostanie 6,25 mg furaginy,
- 5 h, w osoczu pozostanie 3,125 mg furaginy i uznaje się, że została całkowicie wyeliminowana.
W przypadku substancji aktywnych o krótkim czasie półtrwania stężenie leku w osoczu szybko ulega obniżeniu. Biorąc pod uwagę, że to ile leku będzie w mleku zależy od jego stężenia w osoczu przyjmuje się, że dla większości leków najbezpieczniej jest synchronizować podanie leku z momentem karmienia. Jeśli podamy lek bezpośrednio po karmieniu, zwiększamy szansę, że podczas kolejnego karmienia jego stężenie nie będzie istotnie duże.
Zwróć uwagę, że powyższe rozważania ilościowe są rozważaniami teoretycznymi i nie biorą pod uwagę szeregu czynników takich jak np. „straty” ilości leku na etapie dystrybucji. Znajomość parametru T0,5 jest szczególnie ważna, jeżeli konieczne jest podanie kobiecie karmiącej piersią leku przeciwwskazanego w okresie laktacji (kategoria L4, L5). Jeżeli taka substancja podana jest jednorazowo, nie należy całkowicie rezygnować z karmienia piersią, a zrobić przerwę w karmieniu na okres odpowiadający pięciu czasom półtrwania.
Przykładowo wartość T0,5 dla tramadolu wynosi 7 h. Jest on zaklasyfikowany do kategorii L4, czyli substancji potencjalnie niebezpiecznych. Przy jego jednorazowym zastosowaniu należy dla bezpieczeństwa przerwać karmienie piersią na 35 h (7h * 5 = 35 h). Poniżej znajdziesz wartości T0,5 dla wybranych substancji leczniczych.
| Substancja lecznicza | T0,5 |
|---|---|
| paracetamol | 2 h |
| ibuprofen | 1,8–2,5 h |
| kwas acetylosalicylowy | 3–10 h |
| ketoprofen | 2–4 h |
| loratadyna | 8,4 h |
| drotaweryna | 8–10 h |
| amoksycylina | 1,7 h |
| azytromycyna | 48–68 h |
| tynidazol | 11,0–14,7 h |
| acyklowir | 2,4 h |
W ocenie przenikania leku do mleka matki wykorzystuje się również inne parametry, takie jak:
