Stosowanie leków w czasie ciąży wymaga szczególnej ostrożności z wielu powodów. Zmiany czynności narządów wewnętrznych u kobiety ciężarnej w różnych okresach ciąży mogą być przyczyną odmiennych reakcji na leki ze względu na zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego, zmienioną dystrybucję, metabolizm i wydalanie. Szczególnie między 4 a 8 tygodniem ciąży w okresie organogenezy, każdy lek musi być traktowany jako potencjalnie szkodliwy. Kaszel jest odruchem mającym na celu udrożnienie dróg oddechowych. W chorobach oskrzeli, płuc, opłucnej i krtani na skutek stanów zapalnych dochodzi do drażnienia zakończeń nerwowych wywołujących odruch. Wśród powszechnie stosowanych preparatów przeciwkaszlowych i wykrztuśnych większość jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży. Temat bólu gardła w ciąży został omówiony w innym opracowaniu (Patrz: “Ból gardła w ciąży”.).
Preparaty przeciwwskazane w ciąży
| Substancja / surowiec | Działanie | Przykłady preparatów | Uwagi |
|---|---|---|---|
| dekstrometorfan | przeciwkaszlowe | Acodin, Gripex Max, Dexapini, TussiDrill | Może działać teratogennie. Brak badań klinicznych. |
| butamirat | przeciwkaszlowe | Sinecod, Theraflu Kaszel, Supremin | Nie stosować w pierwszym trymestrze. |
| tussilaginis folium | przeciwkaszlowe | Tymianek i podbiał | Zawiera alkaloidy pirolizydynowe. Nie stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią. |
| kodeina | przeciwkaszlowe | Thiocodin, HerbaPiniv | Może prowadzić do wystąpienia objawów uzależnienia u płodu. |
| sulfogwajakol | wykrztuśne | Herbapect, Thiocodin | Może działać teratogennie. Brak badań klinicznych. |
| bromheksyna | wykrztuśne | Flegamina, Flegatussin | Może działać teratogennie. Brak badań klinicznych. |
| ambroksol | wykrztuśne | Ambroksol Hasco, Ambrosan | Może działać teratogennie. Brak badań klinicznych. |
Preparaty dozwolone w ciąży
| Substancja / surowiec | Działanie | Przykłady preparatów |
|---|---|---|
| Plantaginis folium | powlekająco błony śluzowe, przeciwzapalnie | Lancetan, Babicum, Sirupus Plantaginis |
| Althaeae radix ext. | powlekająco błony śluzowe | Syrop prawoślazowy, Rubital forte |
| Verbasci flos | powlekająco błony śluzowe | Sirupus Verbasci, Noverban |
| Propolis | powlekająco, antyseptycznie | Propolis Forte, Prenalen Gardło |
| Lichen islandicus | powlekająco błony śluzowe | Isla moos, Syrop islandzki, Helsi |
lub preparaty homeopatyczne:
- Drosetux (syrop)
- Bronchalis–Heel (tabletki podjęzykowe)
- Husteel (krople)
- Oscillococcinum (granulki)
W razie konieczności, w suchym kaszlu w II i III trymestrze ciąży dopuszcza się podawanie butamiratu (Sinecod, Supremin).
Czytaj też: Leki bez recepty podczas ciąży i karmienia
Temat bezpieczeństwa stosowania N-acetylocysteiny (ACC, Fluimucil) w ciąży poruszono w komentarzach poniżej.
Data publikacji: 26.11.2016
Data ostatniej aktualizacji: 26.11.2016
mgr farm. Jakub Dereń
Absolwent Wydziału Farmaceutycznego UJ CM. Wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Studentów Farmacji (PTSF). Odbywał staż w Aptece u Farmaceutów (AuF) w roku 2016/17 pracując m.in. przy cyklu Notatki stażysty.
[artykuły]
