Efektem z odbicia (ang. rebound effect) nazywamy cechę leku, która opisuje nasilenie objawów po jego odstawieniu, a które nie występowały podczas jego przyjmowania lub podczas terapii większą dawką. Zwykle objawy pojawiające się z odbicia są bardziej nasilone niż przed przyjmowaniem leków.

Przykłady efektu z odbicia

Przykładem leków, przy których występuje efekt z odbicia, to zolpidem lub benzodiazepiny.

W przypadku benzodiazepin typowym efektem z odbicia może być bezsenność po odstawieniu leku, która może być bardziej uciążliwa dla pacjenta niż bezsenność przed rozpoczęciem terapii. Innym przykładem efekty z odbicia mogą być objawy występujące w ciągu dnia jak np. lęk, metaliczny posmak w ustach czy zaburzenia percepcji. Efektem z odbicia przy stosowaniu benzodiazepin może być też senność pojawiająca się w godzinach przedpołudniowych.

Innym przykładem jest nasilony nieżyt nosa po odstawieniu przewlekle stosowanych sympatykomimetyków.

Efektem z odbicia jest też wzrost ciśnienia i tachykardia po odstawieniu leków na nadciśnienie, głównie beta-blokerów. Po nagłym odstawieniu klonidyny (Iporel) wzrost ciśnienia może nawet zagrażać życiu.

Nagłe odstawienie lub zmniejszenie dawki leku przeciwdepresyjnego (np. TLPD, SSRI) może skutkować nasileniem objawów, atakami paniki i bezsennością, które nie występowały rozpoczęciem leczenia.