Mięta znana była już w starożytności. Nazwa tej rośliny pojawia się w jednym z greckich mitów, opowiadających historię greckiego boga, Hadesa, zakochanego w pięknej nimfie o imieniu Minthe. Żona Hadesa z zazdrości rzuca na nimfę zły czar, przez który zamienia ją w roślinę. Hades, nie mogąc pomóc wybrance w inny sposób, obdarza ją pięknym zapachem i leczniczymi właściwościami. Przez lata mięta wykorzystywana była jako cenna roślina lecznicza, o której wiedza przekazywana była z pokolenia na pokolenie.

Surowce

Liść mięty pieprzowej – Menthae piperitae folium

Olejek miętowy – Menthae piperitae aetheroleum

Skład chemiczny

W skład liścia mięty wchodzi: olejek eteryczny (zawierający mentol i menton), garbniki typu Labiatae – kwas rozmarynowy, flawonoidy (takie jak luteolina, apigenina, diosmetyna) i sole mineralne.^[1][2]

Działanie

Mięta pieprzowa wykazuje działanie:

• rozkurczające mięśnie gładkie (za to działanie prawdopodobnie odpowiada blokada kanałów wapniowych, badania były prowadzone z udziałem ludzi),^[3] i wiatropędne,^[4]
• żółciopędne (badania prowadzone in vitro i na zwierzętach pokazały, że olejek miętowy zwiększa ekspresję genów odpowiedzialnych za syntezę kwasów żółciowych),^[2][5]
• wspomagające trawienie^[6] i łagodzące nudności,^[7]
• przeciwbakteryjne (in vitro),
• przeciwalergiczne (badanie na szczurach),^[8]
• przeciwutleniające (badanie na szczurach wykazało ochronę przed chemicznie wywołaną hepato- i nefrotoksycznością),^[9]
• przeciwgrzybicze (in vitro).^[10]

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Uzasadnione klinicznie wskazania do stosowania mięty to:

• niestrawność, co potwierdzono przeglądem systematycznym obejmującym 17 badań klinicznych,^[6]
• zespół jelita drażliwego (IBS).^[11]
  

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Mięta pieprzowa może być stosowana w leczeniu takich dolegliwości jak:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, w tym: kolki jelitowe, wzdęcia.^[12] Składniki aktywne mięty ułatwiają trawienie i przyspieszają opróżnianie przewodu pokarmowego.

Zobacz też:

• Dziurawiec zwyczajny – Hypericum perforatum L.
• Melisa lekarska – Melissa officinalis L.

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej mięta jest stosowana na takie choroby jak: schorzenia wątroby, zapalenia stawów, zapalenia tkanki łącznej, zapalenia ścięgien, nerwobóle, bóle mięśni, zakażenia układu oddechowego  (olejek eteryczny mięty stosowany wziewnie działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i antyseptyczne), stany skurczowe przełyku (DES) i bóle głowy.

Interakcje

Mogą wystąpić interakcje liścia mięty z lekami, takimi jak:

• felodypina (Plendil) – w badaniach na zwierzętach składniki olejku miętowego zwiększają biodostępność tych leków,^[13][14]
• simwastatyna (Zocor) – w badaniach na zwierzętach składniki olejku miętowego zwiększają biodostępność tych leków,^[13][14]
• cyklosporyna (Equoral) w badaniach na zwierzętach składniki olejku miętowego zwiększają biodostępność tych leków.

W badaniach in vitro zaobserwowano także, że olejek może zwiększać biodostępność leków metabolizowanych przez enzym wątrobowy CYP3A4.

Interakcje te dotyczą jednak wyłącznie skoncentrowanych ekstraktów z olejku. Bardzo mało prawdopodobne jest, aby wpływ miał np. napar z mięty.

Bezpieczeństwo stosowania

Po zastosowaniu liścia mięty może nasilić się refluks żołądkowo-jelitowy i zgaga.^[12]

Należy zachować ostrożność stosując preparaty z miętą pieprzową w takich przypadkach jak:

• nadwrażliwość na substancje czynne,
• silne stany zapalne pęcherzyka żółciowego, ciężkie schorzenia wątroby i nerek,
• stany zapalne żołądka,
• refluks żołądkowo-jelitowy.^[15]

Olejku z mięty nie wolno stosować u dzieci < 5. r.ż. z uwagi na ryzyko skurczu oskrzeli.

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Mięta jest uważana za roślinę bezpieczną, dlatego z powodzeniem może być stosowana w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, także u dzieci powyżej 5. roku życia. Podawana jest najczęściej w postaci naparu.

Efekt działania mięty występuje bardzo szybko, wzrasta wraz z długotrwałym stosowaniem.

Czytaj też:

Tatarak zwyczajny – Acorus calamus L.

Aronia czarna (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott)

Miłorząb japoński – Ginkgo biloba

Przykładowe preparaty

Na polskim rynku dostępne są leki zawierające miętę pieprzową:

• Mięta fix (Herbapol, FLOS) – zioła do zaparzania (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Liść mięty (Kawon) – zioła do zaparzania (do stosowania leczeniu niestrawności).
• Liść mięty pieprzowej (FLOS) – zioła do zaparzania (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Oleomint – kapsułki (do stosowania w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, wzdęciach, bólu brzucha, szczególnie u pacjentów z IBS).

Dostępne są również leki złożone z miętą pieprzową lub wyciągiem:

• Artecholin N – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Cholitol – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności i schorzeniach dróg żółciowych).
• Dentosept – płyn do płukania jamy ustnej (do stosowania w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł, powierzchniowym zapaleniu przyzębia, krwawieniach z dziąseł, pomocniczo w paradontozie).
• Dentosept A – płyn z dodatkiem benzokainy, inaczej anestezyny (do stosowania w jamie ustnej w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł, aftach, odleżynach i pomocniczo w paradontozie).
• Gastrobonisol – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Gastrosan fix – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach skurczowych w obrębie jamy brzusznej, wzdęciach, pomocniczo w stanach zapalnych przewodu pokarmowego jako lek o działaniu łagodnie przeciwzapalnym).
• Hepatosan – zioła do zaparzania (do stosowania żółciopędnie w leczeniu niestrawności).
• Iberogast – płyn doustny (do stosowania w czynnościowych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, w tym w Zespole Jelita Drażliwego – IBS).
• Krople żołądkowe forte (Herbapol) – krople doustne (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Krople miętowe (Aflofarm/Amara/Hasco/Herbapol) – krople doustne (do stosowania w leczeniu niestrawności i stanów skurczowych w obrębie jamy brzusznej).
• Krople żołądkowe (Amara/Farmina) – krople doustne (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Nervosan – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach nadpobudliwości nerwowej i zaburzeniach snu).
• Normosan – zioła do sporządzania odwaru (do stosowania jako środek przeczyszczający).
• Persen forte – kapsułki twarde (do stosowania w stanach nadpobudliwości nerwowej i zaburzeniach snu).
• Salviasept – płyn do sporządzania roztworu do płukania jamy ustnej i gardła (do stosowania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła).
• Septosan – zioła do zaparzania (do stosowania jako płukanka w stanach zapalnych jamy ustnej, dziąseł i gardła).
• Tabletki przeciw niestrawności Labofarm – tabletki (do stosowania w leczeniu niestrawności).

Piśmiennictwo

1. Duband F et al.: Aromatic and polyphenolic composition of infused peppermint. Mentha × piperita L. Ann Pharm Fr, 1992.⬏
2. DerMarderosian A, Beutler JA [red]: The Review of Natural Products. Facts & Comparisons, 2014⬏⬏
3. Grigoleit HG, Grigoleit P: Peppermint oil in irritable bowel syndrome. Phytomedicine, 2005.⬏
4. Massey BT: Diffuse esophageal spasm: a case for carminatives? J Clin Gastroenterol, 2001.⬏
5. Grigoleit HG, Grigoleit P: Pharmacology and preclinical pharmacokinetics of peppermint oil. Phytomedicine, 2005.⬏
6. Thompson-Coon J, Ernst E: Systematic review: herbal medicinal products for non-ulcer dyspepsia. Aliment Pharmacol Ther, 2002.⬏⬏
7. Tate S: Peppermint oil: a treatment for postoperative nausea. J Adv Nurs, 1997.⬏
8. Inoue T et al.: Effects of peppermint (Mentha piperita L.) extracts on experimental allergic rhinitis in rats. Biol Pharm Bull, 2001.⬏
9. Sroka Z, Fecka I, Cisowski W: Antiradical and anti-H2O2 properties of polyphenolic compounds from an aqueous peppermint extract. Z Naturforsch C, 2005.⬏
10. Mimica-Dukic N et al.: Antimicrobial and antioxidant activities of three Mentha species essential oils. Planta Med, 2003.⬏
11. Dew MJ, Evans BK, Rhodes J: Peppermint oil for the irritable bowel syndrome: a multicentre trial. Br J Clin Pract, 1984.⬏
12. EMA: European Union herbal monograph on Mentha x piperita L., folium, 2017.⬏⬏
13. Dresser GK et al.: Peppermint oil increases the oral bioavailability of felodipine and simvastatin. Clin Pharmacol Ther, 2002.⬏⬏
14. Dresser GK et al.: Evaluation of peppermint oil and ascorbyl palmitate as inhibitors of cytochrome P4503A4 activity in vitro and in vivo. Clin Pharmacol Ther, 2002.⬏⬏
15. McKay DL, Blumberg JB: A review of the bioactivity and potential health benefits of peppermint tea (Mentha piperita L.). Phytother Res, 2006.⬏