Do apteki zgłasza się stała pacjentka ze swoimi receptami na leki przeciwcukrzycowe. Wśród realizowanych recept jest również insulina. Pacjentka prosi do insuliny o najdłuższe igły, najlepiej „ósemki”, bo takie stosuje od wielu lat.

Wywiad i obserwacje

Z przeprowadzonego wywiadu wynika, że pacjentka:

• choruje na cukrzycę od 10 lat,
• stosuje insulinę już prawie 6 lat,
• zawsze stosowała igły do insuliny o długości 8 mm,
• uważa, że z uwagi na swoją otyłość musi stosować długie igły,
• boi się, że stosując krótsze igły insulina nie będzie działała.

Interwencja

Pacjentka została poinformowana, że obecnie zaleca się stosowanie u dorosłych igieł o długości ≤6 mm. Pacjentce wyjaśniono, że niezależnie od BMI grubość skóry nie przekracza zazwyczaj 3 mm, dlatego zastosowanie krótkich igieł nie osłabi działania insuliny, gdyż dotrze ona we właściwe miejsce, czyli do tkanki podskórnej. Pacjentkę pouczono o prawidłowej technice wstrzyknięć bez tworzenia fałdów skórnych, pod kątem 90^⁰. Wytłumaczono, że zastosowanie długich igieł może prowadzić do podania domięśniowego insuliny, zwłaszcza przy nieprawidłowej technice wkłucia lub u osób szczupłych. Pacjentce wydano igły o długości 6 mm. Pacjentkę pouczono również, że igły są jednorazowego użytku oraz że istnieje możliwość realizacji recepty na refundowane opakowania igieł do insulinoterapii.

Uzasadnienie interwencji

Grubość skóry człowieka może być różna i wzrastać z wiekiem, jednak rzadko przekracza wartość 3 mm, nawet u osób otyłych. W związku z tym uważa się, że zastosowanie u dorosłych igieł o długości 4 mm do podskórnego podania insuliny jest wystarczająca. Zastosowanie igieł o długości poniżej 6 mm znacznie redukuje możliwość podania insuliny domięśniowo. W przypadku igieł o długości 5 mm ryzyko podania domięśniowego wynosi <2%, a dla igieł 6 i 8 mm odpowiednio 5 i 15%.^[1]

Obecne zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 również podają, by stosować do insulinoterapii u dorosłych igły o długości ≤ 6 mm.^[2] Takie same zalecenia zostały zawarte w dokumencie sporządzonym podczas Forum for Injection Technique and Therapy: Expert Recommendations (FITTER) odbywającym się w 2015 roku w Rzymie.^[3]

Oprócz długości igły, na odpowiednie działanie insuliny wpływ ma technika podania. Przy zastosowaniu igieł krótszych iniekcja podskórna winna być wykonana pod kątem 90⁰, bez tworzenia fałdu skórnego, co przedstawiono na poniższym rysunku.

Iniekcje insuliny wykonuje się w okolice brzucha i ud. Należy zachować co najmniej 1 cm odstępu od pępka. Możliwe miejsca wstrzyknięć insuliny przedstawiono na poniższym rysunku.

Piśmiennictwo

1. Gibney, M. A., Arce, C. H., Byron, K. J., & Hirsch, L. J. (2010). Skin and subcutaneous adipose layer thickness in adults with diabetes at sites used for insulin injections: implications for needle length recommendations. Current Medical Research and Opinion, 26(6), 1519–1530. doi:10.1185/03007995.2010.481203⬏
2. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. (2021) Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2021. Diabetologia Praktyczna 2021;7(1):1-121⬏
3. Frid, A. H., Hirsch, L. J., Menchior, A. R., Morel, D. R., & Strauss, K. W. (2016, September). Worldwide injection technique questionnaire study: population parameters and injection practices. In Mayo Clinic Proceedings (Vol. 91, No. 9, pp. 1212-1223). Elsevier.⬏