Preparaty wspomagające wzrok są wyłącznie w postaci suplementów diety. Producenci deklarują, iż ich preparaty zawierają bogaty zestaw składników o kompleksowym działaniu wspomagającym wzrok.
Najważniejsze działanie poszczególnych składników:
- antocyjany (antocyjaniny) zawarte w owocach borówki czernicy mogą wpływać na poprawę mikrokrążenia w gałce ocznej, co zwiększa jej dotlenienie i odżywienie, a w następstwie wspomagają ostrość widzenia i prawidłowe funkcjonowanie siatkówki oka. Umożliwiają szybsze dostosowanie oczu do zmiennych warunków oświetlenia,
- flawonoidy zwiększają szczelność i elastyczność naczyń włosowatych w oku, w tym w siatkówce,
- luteina i zeaksantyna należą do ksantofili, barwników roślinnych z grupy karotenoidów. Odgrywają ważną rolę w ochronie siatkówki przed zmianami wywołanymi przez promieniowanie UV oraz wolne rodniki. Nie są produkowane w organizmie i muszą być dostarczone z pożywieniem. Luteina wraz z zeaksantyną skumulowana jest w największym stopniu w soczewce oka i w centralnej części siatkówki – plamce żółtej. Plamka żółta umożliwia widzenie centralne i odpowiada za ostrość widzenia. Pełnią tu rolę filtra chroniącego przed szkodliwym promieniowaniem UV. Dedykowane są osobom z grupy ryzyka wystąpienia zwyrodnienia plami żółtej (AMD, ang. Age-related Macular Degeneration), czyli m.in. osobom starszym (po 50 roku życia), palaczom, pacjentom z miażdżycą, nadciśnieniem, czy osobom o jasnych oczach lub narażonym na długotrwałe działanie UV (czytaj też: Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD): postacie, przyczyny i leki)
- kwasy tłuszczowe omega-3 wchodzą w skład prawie każdej komórki organizmu, stanowiąc podstawowy składnik błon komórkowych. Kwasy omega-3 należą do substancji egzogennych, co oznacza, że organizm nie może ich samodzielnie wytworzyć, dlatego powinny być dostarczone wraz z dietą. Kwas DHA (dekozaheksaenowy) oraz EPA (eikozapentaenowy) występują w wysokiej koncentracji w błonach strukturalnych siatkówki oka, dzięki czemu przyczyniają się do utrzymania prawidłowego widzenia i funkcjonowania narządu wzroku. Udowodniono również korzystny wpływ DHA na poprawę ostrości widzenia w przypadku osób cierpiących na suchą postać AMD.[1]
- witaminy
- witamina A przyspiesza regenerację purpury wzrokowej – barwnika odpowiedzialnego za widzenie po zmroku. Witamina A jest zamieniana w siatkówce oka w barwnik światłoczuły, niezbędny do widzenia po zmierzchu oraz przy słabym oświetleniu,
- witaminy C i E należą do silnych przeciwutleniaczy (antyoksydantów), które chronią komórki oczu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, witamina C ponadto uszczelnia naczynia krwionośne,
- witaminy B2, B6 i B12 pomagają w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i funkcjonowaniu układu nerwowego,
- witamina B5 i B9 (kwas foliowy) przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,
- minerały
- cynk, miedź i selen odpowiadają m.i. za prawidłową aktywność enzymów uczestniczących w procesach antyoksydacyjnych, czyli procesach zapobiegających szkodliwemu wpływowi wolnych rodników,
- trokserutyna oraz rutyna uszczelniają naczynia krwionośne w obrębie narządu wzroku,
- glutation jest silnym antyoksydantem, który wspomaga i regeneruje inne przeciwutleniacze,
- resweratrol – polifenolowa pochodna stilbenu obecna jest m.in. w skórce i pestkach winogron, borówkach i żurawinie. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne i może być skuteczny w zapobieganiu rozwojowi suchego AMD, jednak na chwilę obecną nie dowiedziono badaniach klinicznych jego skuteczności w zapobieganiu czy leczeniu jakichkolwiek schorzeń wzroku,
- kwas alfa-liponowy jest wszechstronnym antyoksydantem, polecany szczególnie do suplementacji osobom narażonym na uszkodzenie siatkówki, np. chorującym na cukrzycę i nadciśnienie,
- tauryna to aminokwas o działaniu ochronnym na białka, również te występujące w soczewce oka, uzupełnia ponadto działanie innych antyoksydantów,
- L-cysteina jest aminokwasem, który bierze udział w powstawaniu glutationu i tauryny oraz utrzymaniu ich prawidłowego stężenia w komórkach.
Ostatnio na rynku pojawiły się preparaty (Citogla, Citogla VIS), których głównym składnikiem jest citikolina (cytydylo-5’difosfocholina). Citikolina wykorzystywana jest w syntezie i odbudowie błon komórek nerwowych, przez co uczestniczy w procesach prawidłowego widzenia oraz przewodnictwie w drodze wzrokowej. Jest obiecującą substancją w leczeniu jaskry.[2][3]
W tabeli poniżej dostępne w Polsce preparaty wraz z deklarowanym składem. Aby wyszukać który preparat zawiera najwięcej danego surowca, kliknij na niego w nagłówku. Możesz też filtrować wiersze po nazwach handlowych.
Preparat / skład [mg] | luteina | owoc borówki | ekstrakt borówki | zeaksan tyna | D HA | E PA | Zn | Cu | Se | wit. A | wit. C | wit. E | kwas foliowy | kwas α-liponowy | dodatkowo |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bioretinof | 460 | 10 | 50 | 12 | trokserutyna rutyna wit. B2 wit. B6 | ||||||||||
Doppelherz Aktiv Mocny wzrok | 3 | 300 | 3 | 0,4 | flawonoidy cytrusowe 30 mg | ||||||||||
Doppelherz Aktiv Na oczy | 15 | 2.5 | 0,8 | 180 | 30 | ||||||||||
Doppelherz Aktiv Na oczy Forte | 12 | 300 | 0,6 | 7.5 | 0,4 | 60 | 10 | ||||||||
Doppelherz Aktiv Na oczy Total | 12 | 1 | >130 | >190 | 10 | 0,5 | 0,055 | 0,4 | 120 | 12 | wit. B2 | ||||
Doppelherz Luteina Premium | 15 | 50 | 0,5 | 5 | 0,3 | 0,4 | 80 | 12 | 0,4 | wit. B6 wit. B12 | |||||
Gold Luteina | 22 | 2,5 | 250 | 2.5 | 0,12 | 1,8 | |||||||||
Klarin | 600 | 0,167 | 12 | ||||||||||||
Klarin Aktiv z luteiną | 6 | 500 | 80 | 0,167 | 80 | 12 | |||||||||
Klarin Junior | 80 | 10 | 2 | 0,07 | 0,009 | 0,218 | 30 | 3 | witaminy | ||||||
Klarin perfekt | 8 | 50 | 1,6 | 10 | 1 | 0,055 | 80 | 12 | wit. B1 Wit. B2 Wit. B3 Wit. B6 Magnez Mangan | ||||||
Lacrimal Witaminy na oczy | 10 | 15 | 60 | 10 | ziele świetlika wit. B2 | ||||||||||
Luteina Complex | 20 | 1 | 30 | 45 | 10 | 1 | 0,055 | 80 | 12 | ||||||
Luteina Max Complex | 30 | 50 | 2,5 | ||||||||||||
Luteina Pro | 20 | 2 | 7.5 | 0,03 | 30 | tauryna ekstrakt z gorzkiej pomarańczy | |||||||||
Luteina SOLGAR | 15 | beta-karoten | |||||||||||||
Lutezan omega-3 | 12 | 2,4 | >26 | >40 | 7.5 | 0,5 | 0,025 | 30 | 3,35 | L-glutation | |||||
Lutezan Premium | 12 | 2,4 | 234 | 52 | 10 | 0,5 | 0,025 | 80 | 12 | ekstrakt z owoców aroni | |||||
Maculoft | 20 | 4 | 200 mg oleju rybiego | 200 mg oleju rybiego | 5 | 0,055 | 40 | 12 | 0,2 | wit. B3 wit. B6 wit. B2 wit. D3 wit. B12 | |||||
Maxiluten | 24 | 1,2 | 5 | 20 | beta-karoten | ||||||||||
Mediluteina | 24 | 2 | 10 | 0,03 | 50 | tauryna L-lizyna biflawonoidy mangan wit. B2 | |||||||||
Nutrof Total | 10 | 2 | 66 | 132 | 10 | 0,5 | 0,025 | 60 | 10 | Resweratrol | |||||
Nutrof Total Z witaminą D3 | 10 | 2 | 66 | 132 | 10 | 0,5 | 0,025 | 60 | 10 | resweratrol wit. D3 | |||||
Ocubolon | 8 | 120 | 1,6 | 5 | 0,5 | 0,027 | 80 | 12 | 0,2 | witaminy Jod | |||||
Ocuvite | 10 | 2 | 350 | 15 | 180 | 30 | |||||||||
Olimp Luteina Bio-Complex | 20 | 7.5 | 0,03 | 30 | tauryna flawonoidy | ||||||||||
Optic Bioluteina 25 | 25 | 2,5 | 1 | 10 | 0,16 | 16 | 1,8 | suchy ekstrakt z pestek winogron wit. B6 wit. B2 wit. B1 wit. B12 | |||||||
Optic Senior | 10 | 5 | 1 | 10 | 0,4 | 32 | 6 | proantocyjanidyny | |||||||
Optic Total | 10 | 1.43 | 0,4 | 40 | 12 | ||||||||||
Reswega | 5 | 5 | 1 | 190 | 95 | 6.25 | 0,5 | 120 | 15 | resweratrol | |||||
Retixoft | 300 | wit. B1 Wit. B2 rutozyd | |||||||||||||
Super Optic | 10 | 0,5 | 250 | 15 | 1 | 0,04 | 0,4 | 60 | 10 | 0,2 | wit. B1 Wit. B2 Wit. B3 Wit. B6 Wit.B12 Mangan | ||||
Vidigla | 60 | 9 | 100 | forskolina | |||||||||||
Visionex-Duo | 25 | 5 | 40 | witaminy | |||||||||||
Vislea | 10 | 0,5 | 29.4 | 44.8 | 10 | 0,04 | 60 | witaminy | |||||||
Vitroft | 40 | L-lizyna Hesperydyna Proantocjanidyny Cynk | |||||||||||||
Zacmin | 1 | 0,055 | 150 | aminokwasy Koenzym Q10 Mangan |
Uwaga:
Wszystkie wymienione preparaty są suplementami diety. Podany skład ilościowy i jakościowy jest jedynie deklaracją producenta. Zatem na podstawie tabeli nie należy oceniać, który preparat jest “najlepszy”, a jedynie zadecydować który ma największe szanse (jeśli w ogóle takie są) przynieść jakąkolwiek korzyść pacjentowi przy jak najmniejszym ryzyku. Ponadto to, że preparaty są dedykowane w danych jednostkach chorobowych oraz pisane na receptach przez okulistów nie oznacza, że istnieją przekonujące dowody na skuteczność preparatów multiwitaminowych w zapobieganiu i leczeniu takich schorzeń jak np. AMD.[4] Pamiętajmy jednak, że brak dowodów na skuteczność nie jest dowodem na brak skuteczności 🙂 ~Konrad Tuszyński, 20.07.2017
Piśmiennictwo
- Georgium T., Prokopiou E.: The New Era of Omega-3 Fatty Acids Supplementation: Therapeutic Effects on Dry Age-Related Macular Degeneration. Journal of Stem Cells, 2015;10(3):205-215⬏
- Roberti G, Tanga L, Michelessi M. Cytidine 5′-Diphosphocholine (Citicoline) in Glaucoma: Rationale of Its Use, Current Evidence and Future Perspectives. International journal of molecular sciences. 2015; 16(12):28401-17. pełny tekst⬏
- Grieb P, Jünemann A, Rekas M, Rejdak R. Citicoline: A Food Beneficial for Patients Suffering from or Threated with Glaucoma. Frontiers in aging neuroscience. 2016; 8:73. pełny tekst⬏
- Evans JR, Lawrenson JG : Antioxidant vitamin and mineral supplements to prevent the development of age-related macular degeneration (AMD).30 July 2017. abstrakt do przeglądu Cochrane ⬏
Dzięki za te cenne zestawienie! Wśród innych, nie wspomnianych tutaj składników o charakterze antyoksydacyjnym wyróżnia się kurkumina. Wykazano jej znaczący potencjał do redukcji stresu oksydacyjnego komórek wyizolowanych od pacjentów cierpiących na AMD (artykuł). Ciekawe czy i kiedy stanie się składnikiem suplementów na wzrok 😉