fbpx

Dlaczego zaleca się stosowanie statyn na wieczór? – Wyjaśniamy!

Autor: mgr farm. Magdalena Michniewska
Publikacja: 08/01/2025
Aktualizacja: 31/07/2024
Artykuł analizuje znaczenie pory dnia przyjmowania statyn w terapii hipercholesterolemii. Zwraca uwagę na różnice w efektywności między statynami krótko i długo działającymi oraz omawia mechanizmy syntezy cholesterolu w organizmie.
Zagadnienia:
Wskazania:
Substancje:

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Pytanie

Na receptach zawierających statyny zazwyczaj podane jest dawkowanie na wieczór, ale nie zawsze. Czy pora dnia jest istotna przy terapii statynami?

Krótka odpowiedź

Cholesterol produkowany jest endogennie podczas snu, dlatego stosowanie statyn krótko działających wieczorem przed snem może zwiększać skuteczność terapii. Pora dnia przy stosowaniu statyn długo działających nie jest istotna.

Czytaj też: Równoważne dawki statyn [Case #2]

Wyjaśnienie

Statyny są lekami pierwszego wyboru w hipercholesterolemii. Ich mechanizm działania opiera się na hamowaniu jednego z początkowych etapów biosyntezy cholesterolu. Podkreślić trzeba, że choć cholesterol przyjmujemy wraz z jedzeniem, znaczna jego część produkowana jest w naszym organizmie. Synteza ta odbywa się głównie w nocy, podczas snu i prawdopodobnie wynika z dłuższego okresu niejedzenia.[1]

Wydaje się, że przyjmowanie krótko działających statyn przed snem może zwiększyć efektywność leczenia. Wyniki badań nie są jednak jednoznaczne.

Według przeglądu systematycznego Cochrane z 2016 r. nie wykazano, by pora dnia przyjmowania statyn wpływała na poziom lipidów.[2] Autorzy przeglądu zaznaczają jednak, że uwzględnione badania były niskiej jakości i krótkoterminowe. Inne wnioski zawarte są w przeglądzie systematycznym z metaanalizą z 2017 r.[3] W przeglądzie tym zaobserwowano, że obniżenie cholesterolu LDL i trójglicerydów było istotnie większe, jeśli pacjenci przyjmowali krótko działające statyny w dawce wieczornej, a nie porannej. Poza niewielkim wpływem na cholesterol LDL skuteczność długo działających statyn była równoważna dla wieczornego i rannego schematu podawania leków. Autorzy uznali, że długo działające statyny należy podawać w czasie, który najlepiej pomoże w przestrzeganiu zaleceń, a statyny krótko działające należy podawać wieczorem. 

Do krótko działających statyn należy lowastatyna, simwastatyna, fluwastatyna i prawastatyna, których okres półtrwania wynosi około 1 do 3 godz. Długi okres półtrwania posiadają:[4] pitawastatyna (12 godz.), atorwastatyna (14 godz., wraz z aktywnymi metabolitami 20-30 godz.) oraz rosuwastatyna (19 godz.). Sugerowany czas podania statyn zawiera tabela 1.

StatynaSugerowany czas podania
lowastatyna (Liprox, Lovasterol, suplementy diety z monakoliną K)Z wieczornym posiłkiem Gdy dawka dobowa >20 mg, zalecać w dwóch dawkach podzielonych podczas rannego i wieczornego posiłku
simwastatyna (Zocor, Simvacard, Vasilip)Wieczorem
fluwastatyna (Lescol, Lescol XL obecnie niedostępny)Wieczorem (XL – dowolna pora)
prawastatyna (Pravator)Wieczorem
atorwastatyna (Atoris, Atrox, Corator, Sortis)Dowolna pora
rosuwastatyna (Coroswera, Crestor, Romazic, Roswera)Dowolna pora
pitawastatyna (Pitamet)Dowolna pora
Tabela 1 Sugerowany czas podania statyn.[5]

Wchłanianie lowastatyny zwiększone jest przy podaniu podczas posiłku (Rosenson, 2021).

Piśmiennictwo

  1. Rosenson, R.S. (2021). Statins: Actions, side effects, and administration. UpToDate. Aktualizacja: 22.07.2021
  2. Izquierdo-Palomares, J. M., Fernandez-Tabera, J. M., Plana, M. N., Añino Alba, A., Gómez Álvarez, P., Fernandez-Esteban, I., Saiz, L. C., Martin-Carrillo, P., & Pinar López, Ó. (2016). Chronotherapy versus conventional statins therapy for the treatment of hyperlipidaemia. The Cochrane database of systematic reviews, 11(11), CD009462. https://doi.org/10.1002/14651858.CD009462.pub2
  3. Awad, K., Serban, M. C., Penson, P., Mikhailidis, D. P., Toth, P. P., Jones, S. R., Rizzo, M., Howard, G., Lip, G., Banach, M., & Lipid and Blood Pressure Meta-analysis Collaboration (LBPMC) Group (2017). Effects of morning vs evening statin administration on lipid profile: A syst https://ptlr.org/wp-content/uploudsKonsensus-Antyseptyka.pdf f clinical lipidology, 11(4), 972–985.e9. https://doi.org/10.1016/j.jacl.2017.06.001
  4. AHSP (2021). AHFS Clinical Drug Information. HMG-CoA Reductase Inhibitors General Statment.
  5. Rosenson, R.S. (2021). Statins: Actions, side effects, and administration. UpToDate. Aktualizacja: 22.07.2021
Subskrybuj
Powiadom o
1 komentarz
Najwyżej oceniane
Nowsze Najstarsze
Inline Feedbacks
View all comments
Joanna Fąfara

Też ze względu na ograniczenie działań niepożądanych takich jak bóle mięśni i inne miopatie, warto zażywać wieczorem statyny, szczególnie krótko działające.

FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

Inne o zagadnieniu:

mgr farm. Angelika Ziaja i mgr farm. Konrad Tuszyński
mgr farm. Angelika Ziaja i mgr farm. Konrad Tuszyński

Inne o wskazaniach:

Inne o substancji:

dr n. med. Karolina Matyjaszczyk-Gwarda
mgr farm. Miłosz Różański
mgr farm. Miłosz Różański
1
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się