Pacjentka l. 72 realizuje receptę na ibuprofen (Ibuprofen Pabi), a dodatkowo prosi o kwas acetylosalicylowy w dawce kardiologicznej (Acard, Polocard), który stosuje od wielu lat. Od jakiegoś czasu jednak jej stan zdrowia wyraźnie się pogorszył i w związku z tym pyta o to, czy takie połączenie jest bezpieczne i czy może brać kwas acetylosalicylowy, jeśli na ostatniej recepcie nie została przepisana przez lekarza.

Wyjaśniono, że:

Kwas acetylosalicylowy (ASA) w dawkach 75 mg jest powszechnie stosowany w profilaktyce udaru mózgu oraz zawału mięśnia sercowego. Mimo niskich dawek dobowych kwas acetylosalicylowy może jednak wchodzić w interakcje z innymi lekami należącymi do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Dla bezpieczeństwa pacjentki zasugerowano, aby przyjmowała ibuprofen co najmniej 2-4 godziny po zastosowaniu kwasu acetylosalicylowego.Zobacz też: Mam gęstą krew, więc może Acard/Polocard? [Case study]Komentarz:Badania przeprowadzone w 2015 roku w Polsce wykazały, że 73% respondentów nie konsultowało z lekarzem przyjmowanych leków OTC stosowanych w leczeniu bólu,^[1] a u ponad 40% pacjentów trwale stosujących leki należące do grupy NLPZ stwierdza się wrzody żołądka lub dwunastnicy o przebiegu bezobjawowym. Ponadto, przyjmowanie jednocześnie nawet niskich dawek ASA oraz innego leku z grupy NLPZ zwiększa ryzyko gastrotoksyczności.^[2]Pomimo korzystnego profilu bezpieczeństwa, ibuprofen może powodować interakcję z kwasem acetylosalicylowym. Skutkuje to zmniejszeniem efektu kardioprotekcyjnego ASA poprzez zahamowanie działania przeciwpłytkowego. Ibuprofen blokuje obszar wiązania dla kwasu acetylosalicylowego w obrębie cyklooksygenazy I, przez co zahamowany zostaje efekt trombostatyczny ASA. Efekt ten jest silniej zauważalny wśród osób z wysokim ryzykiem incydentów sercowo-naczyniowych (pacjenci stosujący tytoń, z podwyższonym poziomem cholesterolu, o małej aktywności fizycznej).^[3][4][5][6]

Czy interakcja kwasu acetylosalicylowego z ibuprofenem jest klinicznie istotna?

Istotność kliniczna tej interakcji była tematem komunikatu FDA, w którym agencja zalecła przyjmowanie ibuprofenu oraz ASA w odstępie czasowym lub zmianę ibuprofenu na inny niesteroidowy lek przeciwzapalny.^[7] W Polsce kwas acetylosalicylowy dostępny jest w postaci dojelitowej (Acard, Polocard, Aspirin Cardio),^[8][9] dlatego wchłonięcie substancji następuje z opóźnieniem i bezpieczny czas na zażycie ibuprofenu powinien być nawet dłuższy, niż zaleca FDA, i wynosić do 2 lub nawet 4 od zażycia ASA.Jednakże według największego do tej pory przeglądu systematycznego interakcja na poziomie płytkowym niekoniecznie musi prowadzić do utraty działania kardioprotekcyjnego kwasu acetylosalicylowego, a ze względu na krótki czas hamowania efektu trombostatycznego, nie niesie ze sobą istotnych konsekwencji w postaci zwiększonego ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych.^[10]Z uwagi na to, że wnioski z dostępnych badań nie rozstrzygają o istotności klinicznej tej interakcji, powinniśmy dla bezpieczeństwa pacjenta zasugerować rozdzielenie w czasie ibuprofenu oraz ASA lub zastąpienie ibuprofenu lekiem, który nie wchodzi w tę interakcję. Takie leki to diklofenak (Voltaren Acti Forte) i meloksykam (Mel, Opokan) oraz paracetamol (Apap, Paracetamol Accord). Alternatywą jest również zastosowanie kwasu acetylosalicowego (Polopiryna S, w: Aspirin C) w większych dawkach w razie bólu.Zobacz też: Kwas acetylosalicylowy – Ścieżka rekomendacji 

Dodaj do ulubionych

Piśmiennictwo:

1. P. Ratajczak, K Kus et al.: Leki OTC a samoleczenie bólu, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 3 (44), 2015 pełny tekst⬏
2. J. Reguła, T. Wocial et al.: Stosowanie niesteroidowych leków w Polsce – badanie ankietowe u 38 tysięcy chorych, Gastroenterologia Kliniczna 2011. pełny tekst⬏
3. T. M. MacDonald, Li Wei: Is there an Interaction between the Cardiovascular Protective Effects of Low-Dose Aspirin and Ibuprofen?,  2006. abstrakt⬏
4. S. Nalamachu et al.: Drug—drug interaction between NSAIDS and low-doseaspirin: a focus on cardiovascular and GI toxicity, Expert Opin DrugSaf, 2014. abstrakt⬏
5. MP Schuijt et al.: The interaction of ibuprofen and diclofenac with aspirin in health volunteers, British Journal of Pharmacology, 2009. pełny tekst⬏
6. N. Moore et al.: Adverse drug reactions and drug–drug interactions with over-the-counter NSAIDs, Therapeutics and Clinical Risk Management, 2015. abstrakt⬏
7. FDA: Concomitant Use of Ibuprofen and Aspirin: Potential for Attenuation of the Anti-Platelet Effect of Aspirin, Food and Drug Administration Science Paper 9/8/2006 pełny tekst⬏
8. ChPL Aspirin Cardio⬏
9. ChPL Polocard ⬏
10. Z. Alqahtani, F. Jamali: Clinical Outcomes of Aspirin Interaction with Other Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs: A Systematic Review, J Pharm Pharm, 2018. abstrakt⬏