Pacjentka (lat 58) wykupując leki z recepty wystawionej przez nowego lekarza POZ zaniepokoiła się zamianą swojego leku na cholesterol na inny. Dotychczas zażywała Zocor 20 mg, a farmaceuta podaje Roswera 5 mg. Pacjentka mówi, że lekarz analizując w gabinecie lipidogram uznał, że dawka powinna być zwiększona, a najwyraźniej zapisał odpowiednik (inne opakowanie) i w 4 x niższej dawce. Czy zaszła pomyłka?
Wyjaśniono, że:
Istnieją dwa rodzaje odpowiedników:
- leki generyczne, inaczej odtwórcze, zawierające tą samą „substancję która działa”, ale pochodzą „z innych fabryk”,
- odpowiedniki terapeutyczne, czyli leki o podobnym mechanizmie działania i działające na to samo schorzenie, lecz nowszej generacji, dzięki czemu są albo skuteczniejsze, albo wywołują mniej działań niepożądanych.
Komentarz
Pani otrzymała właśnie taki odpowiednik terapeutyczny i nie można porównywać bezpośrednio dawek nowszych leków ze starszymi, bo choć działają na to samo, mogą mieć inną strukturę cząsteczki.
Jedna tabletka nowego leku w dawce 5 mg działa tak jak 2 tabletki starego leku w dawce 20 mg, a więc lekarz faktycznie zapisał preparat dwa razy silniejszy.
Ponadto nowy lek pacjentka może zażywać o każdej (byle stale o tej samej) porze dnia, a nie tylko przed snem.
Do przeliczenia może pomóc poniższa tabela.[1]
| lowastatyna | prawastatyna | simwastatyna | fluwastatyna | atorwastatyna | rosuwastatyna |
|---|---|---|---|---|---|
| 20 mg | 20 mg | 10 mg | 40 mg | - | - |
| 40 mg | 40 mg | 20 mg | 80 mg | 10 mg | - |
| 80 mg | 80 mg | 40 mg | - | 20 mg* | 5 mg* |
| - | -- | 80 mg | - | 40 mg* | 10 mg* |
| - | - | - | 80 mg* | 20 mg* | |
| - | - | - | - | - | 40 mg* |
| Liprox, Lovasterol, Lovastin, też: Monokalina K (suplementy: Lipiforma, Cholester) | Pravator | Zocor, Ximve, Simvasterol, Vasilip | Lescol | Sortis, Atoris, Storvas, Atorvasterol, Torvacard, Tulip, Torvalipin | Crestor, Roswera, Romazic, Zaranta, Zahron |
*wg najnowszej metaanalizy dla podobnego obniżenia LDL-C dawka atorwastatyny musi być 3-3,5x wyższa od rosuwastatyny (innymi słowy, równoważne dawki atorwastatyny do rosuwastatyny to 40 mg:15 mg, 80 mg:40 mg, itd.[2]
Statyny w tabeli ułożone są w kolejności od wprowadzenia na rynek. Z lewej najstarsze, do prawej najnowsze. Tabela nie uwzględnia wycofanej z rynku ceriwastatyny (Lipobay)[3] oraz najnowszej pitawastatyny (Vezepra). Równoważne dawki pitawastatyny do simwastatyny to 1 mg:10 mg, 2 mg:20 mg i 4 mg:40 mg.
Podobne sytuacje mają miejsce bardzo często, gdy lekarz nie uprzedzi pacjenta, że zamierza zmienić lek na nowszy. Innym przykładem są zamiany sartanów: telmisartan 40 <> walsartan 80 <> losartan 50 <> kandesartan 16. Najczęściej pacjent zdziwiony jest dostając np. telmisartan 80 za walsartan 160 – może zapytać farmaceutę, dlaczego dostał mniejszą dawkę.
Statyny często przepisywane są osobom starszym. Tej szczególnej grupie pacjentów poświęciliśmy Zeszyt Apteczny pt. Bezpieczeństwo stosowania leków u osób starszych. Więcej informacji znajdziesz na stronie ZeszytyApteczne.pl.
https://wydawnictwo.farm/produkt/bezpieczenstwo-stosowania-lekow-u-osob-starszych/
mgr farm. Konrad Tuszyński
Dyrektor ds. naukowych 3PG. Twórca i redaktor naczelny portalu opieka.farm, oraz Redaktor naukowy Zeszytów Aptecznych i platformy e-learningowej PierwszyStół.pl.
Konrad Tuszyński i in.: Równoważne dawki statyn [Case #2], Portal opieka.farm (https://opieka.farm/przypadki/rownowazne-dawki-statyn-case-2/) [dostęp: 26 lutego 2021]
- McLain K., Edlund B.(2012). Statin Drugs: Reducing Cardiovascular Risk in Older Adults. J Gerontol Nurs. 38(10) 9-13. doi: 10.3928/00989134-20120911-04 abstrakt
- Karlson BW, Palmer MK, Nicholls SJ, Lundman P, Barter PJ. Doses of rosuvastatin, atorvastatin and simvastatin that induce equal reductions in LDL-C and non-HDL-C: Results from the VOYAGER meta-analysis. Eur J Prev Cardiol. 2016 May;23(7):744-7. doi: 10.1177/2047487315598710. Epub 2015 Aug 5. Review. abstrakt
- Ceriwastatyna wycofana z obrotu link
 - baner 300x300.png)
