W lipcu posłowie Konfederacji skierowali do ministra zdrowia interpelację w sprawie skutków obowiązywania przepisów nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne, znanej jako tzw. apteka dla aptekarza. Poniżej zebrałam listę wątpliwości wraz z odpowiedziami MZ.
Czy “Apteka dla Aptekarza” przyczyniła się do ogólnego spadku liczny aptek?
Jak czytamy w interpelacji, “w ciągu 4 ostatnich lat liczba działających w Polsce aptek ogólnodostępnych spadła o ponad 10% (ponad 1400 placówek mniej). ”
Zdaniem MZ “założenia jakoby przyczyną spadku liczby aptek miałoby być przyjęcie tzw. Apteki dla Aptekarza, są ze swej natury błędne, gdyż ustawodawca, dokonując modyfikacji warunków podmiotowo-przedmiotowych na poziomie tej nowelizacji dał wyraz zasadzie praw nabytych. […] Jednocześnie należy mieć na względzie, że powodem, dla którego apteki ogólnodostępne przestają funkcjonować, nie są wyłącznie decyzje administracyjne cofające zezwolenie na ich prowadzenie. Zezwolenia na prowadzenie aptek mogą również wygasnąć […]”
Ponadto wg MZ zjawisko spadku liczby aptek na przestrzeni ostatnich lat związane jest również z mniejszą liczbą nowo uruchamianych placówek, a zmniejszająca się liczba aptek może mieć również pozytywny aspekt w postaci wzrostu rentowności działających placówek, jak i ich lepszej obsady oraz dostępności leków.
Czy “Apteka dla Aptekarza” poprawiła dostępność leków dla pacjentów na terenach wiejskich?
Autorzy interpelacji zwracają uwagę, że “tylko około 30% spośród nieco ponad 500 nowo otwartych placówek aptecznych założonych zostało zgodnie z przepisami tzw. apteki dla aptekarza, a zdecydowana większość nowych aptek powstała w miastach wojewódzkich czy powiatowych, a nie na terenach wiejskich czy w mniejszych miasteczkach. Dodatkowo […] wzrosła także liczba gmin, w których nie działa żadna apteka lub w których funkcjonuje tylko jedna tego rodzaju placówka.”
Według danych MZ w miastach wojewódzkich zostały otwarte 163 apteki, w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców zostało otwartych 177 aptek, w miastach poniżej 20 tys. mieszkańców zostały otwarte 98 apteki, zaś na terenach wiejskich zostało otwartych 139 aptek. “Powyższe oznacza, że wbrew stawianym tezom, między dużymi aglomeracjami miejskimi, a obszarami wiejskimi nie ma dysproporcji w liczbie otwieranych aptek” zaznacza Maciej Miłkowski.
Czy w związku z wprowadzeniem ustawy “Apteka dla Aptekarza” wzrosły ceny leków w aptekach?
Jak zaznaczają posłowie “ze zgromadzonych przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców danych dotyczących zmian w cenach leków i innych produktów leczniczych w latach 2013-2017 oraz 2017-2021, w ciągu 4 lat poprzedzających wejście w życie apteki dla aptekarza średnia cena opakowania lekarstwa w ujęciu ogólnym wzrosła o niecałe 12,5%, podczas gdy od 2017 r. wzrost ten osiągnął 28%.”
Poniższa tabela zbiera przygotowane przez MZ informacje o procentowym średnim wzroście cen za opakowanie leków w okresie pomiędzy czerwcem 2019 roku a czerwcem 2021 roku.
Średnia cena opakowania leków w czerwcu 2019 roku | Średnia cena opakowania leków w czerwcu 2021 roku | % wzrost ceny | |
---|---|---|---|
Leki refundowane w 2019 oraz 2021 roku | 43.73 | 46.71 | 0.07 |
OTC | 11.15 | 12.18 | 0.09 |
Leki pełnopłatne | 29.77 | 34.11 | 0.12 |
Zdaniem MZ “należy stwierdzić, że choć na przestrzeni ostatnich dwóch lat zaobserwowano wzrost cen leków, to z uwagi na ograniczone dane nie sposób stwierdzić, że to właśnie przepisy wprowadzone w ramach nowelizacji ustawy – Prawo farmaceutyczne tzw. Apteki dla Aptekarza odpowiadają za to zjawisko.” Innymi możliwymi czynnikami są:
- zachowania konsumentów, zależne od liczby i struktury zachorowań oraz dolegliwości, ale także te podejmowane pod wpływem działań marketingowych producentów,
- niezależna od wdrażanych regulacji prawnych polityka cenowa producentów leków, hurtowni farmaceutycznych i aptek,
- zmiany struktury asortymentu aptek, które z kolei może wynikać z sezonowości, polityki handlowej dystrybutorów oraz producentów leków,
- pandemia.[1]
Zobacz też: NIA: podmioty nieuprawnione do prowadzenia aptek ogólnodostępnych omijają obowiązujące ograniczenia
Pełna odpowiedź MZ poniżej.
i25417-o1Piśmiennictwo
- sejm.gov.pl: Interpelacja nr 25417 w sprawie skutków obowiązywania przepisów nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne, znanej jako tzw. apteka dla aptekarza. pełny tekst⬏